Pređi na sadržaj

Elodija Loton

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Elodija Loton Mijatović
Datum rođenja(1825-12-13)13. decembar 1825.
Mesto rođenjaLondon, Ujedinjeno Kraljevstvo
Datum smrti13. decembar 1908.(1908-12-13) (83 god.)
Mesto smrtiLondon, Ujedinjeno Kraljevstvo
SupružnikČedomilj Mijatović

Elodija Loton Mijatović (engl. Elodie Lawton Mijatović; London, 13. decembar 1825 — London, 13. decembar 1908) bila je britanska publicistkinja i prevodilac i supruga srpskog diplomate i državnika Čedomilja Mijatovića[1].

Biografija[uredi | uredi izvor]

Elodija Loton Mijatović je rođena 13. decembra 1825. godine u Londonu. Završila je studije filozofije.[2]

Lotonova je početkom druge polovine 19. veka živela u Bostonu gde je učestvovala radu abolicionističkog pokreta koji se zalagao za ukidanje ropstva u SAD. U Americi je objavila više knjiga; pesme, romane, priče... Po povratku iz Amerike nastanila se u Lajpcigu, gde je na jednom "soareu" kod knjižara Brokhauzena upoznala Čedomilja. Javljaju se Elodija (Engleskinja u Lajpcigu) i Čedomolj (slušatelj komercijalnih nauka) 1864. godine kao pretplatnici knjige epskih pesama u obližnjem Frajbergu.[3] Za Mijatovića se udala godinu dana kasnije - 1864. kada su se venčali u tamošnjoj ruskoj pravoslavnoj crkvi.[4] Supružnici su u prvo vreme su živeli u Beogradu, a kasnije u Londonu.

Elodija Loton Mijatović

Čim je naučila srpski jezik krenula je sa prevođenjem. Njena prva knjiga - prevod na srpski, pod naslovom „Nešto o nezi bolesnika" (od Najtingelove) izašla je 1865. godine.[4] Bavila se prevođenjem sa engleskog na srpski jezik (priče Fulertona i Dikensa) i objavila je nekoliko knjiga o Srbiji na engleskom jeziku. Uz muža istomišljenika se intenzivno bavi srpskom istorijom. Pomagala je suprugu nalaženjem adekvatne literature na stranim jezicima po evropskim bibliotekama. Objavljivanjem knjige o svom trošku The History of Modern Serbia (London: William Tweedie, 1872) Elodija Loton je postala prva žena koja je napisala delo o srpskoj istoriji[5].Sarađivala je sa više britanskih listova, poput „Tajmsa”, kojima šalje dopise. U Srbiji je dobila nekoliko odlikovanja. Kraljica Natalija joj za društveni angažman dodeljuje Zlatnu medalju, pored Crvenog krsta. Za književni rad kralj Milan Obrenović je odlikuje oficirskim Krstom Sv. Save, a kralj Aleksandar Obrenović daje komanderskim ordenom Takovskog krsta. Turski sultan je odlikovao supružnike Mijatoviće; njoj je pripala lenta Ordena Šefakata.[4]

Izbor prevedenih srpskih narodnih bajki i pripovedaka objavila je u knjizi Srpski folklor (Serbian Folk-lore: Popular Tales , London: W. Isbister & Co, 1874).[2]

Prevodila je srpske narodne epske pesme kosovskog ciklusa na engleski jezik i pokušala je da ih uklopi u jednu dužu celinu: Kossovo: an Attempt to bring Serbian National Songs, about the Fall of the Serbian Empire at the Battle of Kosovo, into one Poem (London: W. Isbister, 1881).

Osnovala je Udruženje žena Beograda i bila počasni član Saveza srpskih žena.[2]

Od svog miraza kupila je kuću sa baštom u Beogradu, kneza Miloša 3.[6]

Elodija i Čedomilj napustili su Srbiju nakon Majskog prevrata, kojim je ugašena dinastija Obrenović 1903. godine. Preselili su se u London, a Elodija je u ovom gradu preminula 1908. godine.[2]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ S.G. Markovich, Anglophiles in Balkan Christian states (1862-1920), Balkanica XL (2009), 104. Mijatovićevo prezime pisalo se na engleskom kao: Mijatovich, Miyatovich, Mijatovich, Miyatovi/t/ch, Mijatovics.
  2. ^ a b v g „Elodie Mijatović | Site”. knjizenstvo.etf.bg.ac.rs. Pristupljeno 2023-12-20. 
  3. ^ Mirko Petrović: "Junački spomenik", Cetinje 1864. godine
  4. ^ a b v "Carigradski glasnik", Carigrad 1900. godine
  5. ^ S.G. Markovich, Anglophiles in Balkan Christian states (1862-1920), Balkanica XL (2009), 104
  6. ^ Do dan danas joj nisu oprostili što je dirnula u balkansku svetinju (14. novembar 2020)

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Simha Kabiljo-Šutić, Posrednici dveju kultura. Studije o srpsko-engleskim književnim i kulturnim vezama [Mediators between two Cultures. Studies on Serbian-English Literary and Cultural Relations (Belgrade: Institut za književnost i jezik, 1989)], pp. 9–48.
  • Slobodan G. Marković, Grof Čedomilj Mijatović. Viktorijanac među Srbima (Count Čedomilj Mijatović. A Victorian among Serbs), Belgrade, Dosije and the University of Belgrade Faculty of Law Press, 2006, pp. 66–71.
  • Slavonic Review, Nos. 15-16 (March and June 1927). Dragutin Subotić, Yugoslav Popular Ballads. Their origin and development (Cambridge: At the University Press, 1932).
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Елодија_Лотон&oldid=27752593”