Eskvilin

Sedam brežuljaka Rima

Eskvilin (lat. Esquiliae, kasnije mons Esquilinus ili collis Esquilinus) je jedan od sedam brežuljaka na kojima je izgrađen antički Rim, a nalazi se u istočnom dijelu grada. Premda se naziva brežuljkom, to je zapravo jedan plato sa kojega se uzdižu tri uzvišenja, nazvana Opijsko (Oppius), Cispijsko (Cispius) i Fragutalsko (Fagutal).

Prema Varonu (De lin. Lat. V, 49–50), po ovom brežuljku nazvan je jedan od četiri regiona Rima na koje se grad dijelio u doba Rimske republike. Ostala tri regiona su bili Suburbana, Collina i Palatina.

Prema jednom stanovištu, Eskvilin je svoje ime dobio po tome što se u davna vremena taj predio smatrao nekom vrstom predgrađa, a njegovi su stanovnici nazivani exquilini, za razliku od stanovnika gusto naseljenih Kapitolija, Palatina i sjevernim oboda Celija, koji su nazivani inquilini.

Još u željezno doba, a i mnogo kasnije, na Eskvilinu su se nalazila groblja, a posebno su često tu sahranjivani siromašni ljudi (Horacije, Satire, I, 8, 8–13). Eskvilin se nalazio u okviru zidina podignutih u doba republike i nazvanih „Servijev zid“, a u doba carstva se tu nalazila Neronova Zlatna kuća (Domus aurea), a kasnije su tu carevi Tit i Trajan podigli raskošna javna kupatila, nazvana Titove terme, odnosno Trajanove terme. U doba vladavine cara Avgusta ime Esquiliae proširilo se i na područje izvan Servijevog zida, gdje su se nalazili raskošni vrtovi bogatih Rimljana, među kojima su najpoznatiji bili Mecenatovi vrtovi (Horti Maecenatis). Mnogi od ovih vrtova kasnije su prešli u vlasništvo rimskih careva.