Pređi na sadržaj

Жутооки пингвин

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Žutooki pingvin
Naučna klasifikacija
Carstvo:
Životinje
Tip:
Hordati (Chordata)
Klasa:
Ptice (Aves)
Red:
Pingvini (Sphenisciformes)
Porodica:
Spheniscidae
Rod:
Megadyptes

Binomno ime
Megadyptes antipodes
(Hombron i Jacquinot, 1841)

Žutooki pingvin (lat. Megadyptes antipodes) je vrsta pingvina koja živi na Novom Zelandu. Iako se ranije mislilo da je ova vrsta srodna patuljastom pingvinu (Eudyptula minor), molekularna istraživanja su pokazala da je srodnija rodu Eudyptes. Kao i većina drugih pingvina, uglavnom se hrani ribom.

Žutooki pingvini se legu oko Južnog ostrva, kao i oko ostrvâ Stjuart, Oklandskih i Kempbelskih ostrvâ. Kolonije ovih pingvina na poluostrvu Otago takođe predstavljaju popularno turističko odredište gdje ih turisti mogu posmatrati izbliza, iz skrovišta, tunela i kanala, tako da ih pingvini ne mogu vidjeti.

Taksonomija[uredi | uredi izvor]

Žutooki pingvin predstavlja jedinu preživjelu vrstu iz roda Megadyptes. (Manja, nedavno izumrla vrsta Megadyptes waitaha, je otkrivena 2008. godine[1]) Iako se ranije mislilo da je ova vrsta srodna patuljastom pingvinu (Eudyptula minor), molekularna istraživanja su pokazala da je srodnija rodu Eudyptes. Na osnovu genetskih dokaza zasnovanih na proučavanju mitohondrija i jezgra ćelija, može se pretpostaviti da se ova vrsta odvojila od roda Eudyptes prije oko 15 miliona godina.[2]

Žutooke pingvine prvi su opisali Žak Bernard Hombron i Onore Žakino, 1841. godine. Na maorskom jeziku, zovu se „Hoiho“.

Fizičke osobine[uredi | uredi izvor]

Žutooki pingvin u fazi mitarenja, Oamaru, Novi Zeland

Žutooki pingvin je relativno krupan pingvin, u prosjeku visok 75 centimetara i težak 6,3 kilograma. Tokom godine težina varira, pri čemu je najveća, 7 do 8 kilograma, pred mitarenje, a najmanja 5 do 6 kilograma, nakon mitarenja.

Imaju blijedo-žutu glavu i još bljeđe žute dužice očiju. Brada i grlo su prekriveni smeđim do crnim perjem. Od očiju do iza glave se pruža svijetlo-žuta traka. Mladunci imaju više sivu glavu bez spomenute trake, a oči im imaju sive dužice.

Žutooki pingvin može dugo živjeti; neke jedinke i 20 godina. Mužjaci uglavnom duže žive nego ženke, što vodi ka odnosu polova 2:1 za mužjake u uzrastima od 10 do 12 godina.[3]

Rasprostranjenost[uredi | uredi izvor]

Žutooki pingvin u Katlinsu, na Novom Zelandu.

Gnijezde se uglavnom u obližnjim šumama, na padinama i jarugama, ili na samoj obali mora. Takve oblasti se mogu naći u malim zalivima ili na rtovima većih zaliva.[4] Otkako su pingvini vrste Megadyptes waitaha izumrli prije nekoliko stotina godina, oblasti gniježđenja žutookih pingvina su se proširile sa subantarktičkih ostrva na glavna ostrva Novog Zelanda.

Ugroženost[uredi | uredi izvor]

Trenutni status žutookih pingvina je „ugroženi“. Procjenjuje se da ih ima ukupno oko 4000. Smatraju se najrjeđom vrstom pingvina. Glavni uzroci ugroženosti su pogoršavanje životne sredine i novouvedene vrste predatora. Žutooki pingvini su možda najstarija živa vrsta pingvina.[5]

Incidenti[uredi | uredi izvor]

Žutooki pingvin u zalivu Kurio, na Novom Zelandu

U proljeće 2004. godine, dotad nepoznata bolest je ubila oko 60% mladunaca žutookih pingvina na poluostrvu Otago i u sjevernim dijelovima Otaga. Bolest je povezivana sa infekcijom bakterija iz roda Corynebacterium, koje takođe izazivaju difteriju kod ljudi. Nedavno je opisana kao difterični stomatitis. Međutim, čini se da je ovo bila samo sekundarna infekcija; primarni uzrok bolesti ostao je nepoznat. Slična bolest je uzrokovala probleme i kod populacije pingvina na ostrvu Stjuart.[6]

Ponašanje[uredi | uredi izvor]

Žutooki pingvini uglavnom love 7 do 13 kilometara daleko od obale, putujući u prosjeku oko 17 kilometara od mjesta gniježđenja. Napuštaju koloniju u zoru, vraćajući se uveče istog dana da bi hranili mlade, premda se može desiti da budu odsutni i po 2-3 dana, loveći na pučini.[7]

Ishrana[uredi | uredi izvor]

Dok love, rone na dubine od 20 do 60 metara, pri čemu je prosjek 34 metra.[4] Oko 90% ishrane žutookih pingvina čini riba, a glavonošci, poput nekih vrsta sipa, predstavljaju ostatak. 49% ishrane mladunaca, međutim, čine glavonošci.

Razmnožavanje[uredi | uredi izvor]

Žutooki pingvini na obali ostrva Enderbaj, u Oklandskim ostrvima.

Da li se žutooki pingvini razmnožavaju u kolonijama, još uvijek je otvoreno pitanje. Većina antarktičkih pingvina se gnijezdi u velikim skupinama velike gustine (vidjeti npr. velike kolonije carskih pingvina). U suprotnosti s tim, žutooki pingvini se gnijezde van vidokruga jedan od drugog. Mogu se vidjeti kako dolaze u blizinu obale u grupama od 4-6 ili više jedinki, a zatim se udaljavaju jedan od drugog. Istraživači pingvina na Novom Zelandu se slažu da je bolje koristiti termin „habitat“ nego „kolonija“, kad se govori o oblastima gniježđenja žutookih pingvina.

Pingvini i ljudi[uredi | uredi izvor]

Turizam[uredi | uredi izvor]

Postoji nekoliko mjesta na kopnu Novog Zelanda gdje se može doći i vidjeti žutooke pingvine na obali. To su plaže Oamaru, svetionik Moeraki, nekolicina plaža blizu Dunedina, i Katlins. Takođe, na poluostrvu Otago postoji mogućnost da ih turisti posmatraju sa skrivenih položaja, tako da ih pingvini ne mogu vidjeti.

Očuvanje[uredi | uredi izvor]

U novembru 2007. godine, ministarstvo očuvanja životne sredine Novog Zelanda i Zadužbina žutookih pingvina su otvorili rezervat koji štiti preko 10% kopnene populacije.[8][9]

Uticaj na kulturu[uredi | uredi izvor]

  • Žutooki pingvin se nalazi na zadnjoj strani novozelandske novčanice od 5 dolara.
  • Žutooki pingvin je maskota kampanje za promovisanje reciklaže grada Dunedina.
  • U filmu „Farsa pingvina“ (engl. Farce of the Penguins), žutooki pingvini se žale na globalno zagrijavanje. Ironično, u prirodnoj sredini ovih pingvina nikad nema snijega.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Boessenkool, Sanne; et al. (2008). „Relict or colonizer? Extinction and range expansion of penguins in southern New Zealand”. Proc. R. Soc. B. Forthcoming: 815. doi:10.1098/rspb.2008.1246. 
  2. ^ Baker AJ, Pereira SL, Haddrath OP, Edge KA (2006). „Multiple gene evidence for expansion of extant penguins out of Antarctica due to global cooling”. Proc Biol Sci. 273 (1582): 11—17. PMID 16519228. doi:10.1098/rspb.2005.3260. Приступљено 21. 3. 2008. 
  3. ^ Richdale, L (1957). A population study of penguins. Oxford: Oxford University Press. 
  4. ^ а б Williams, Tony D. The Penguins. Oxford, England: Oxford University Press. 1995. ISBN 978-0-19-854667-2. str. 227.
  5. ^ Yellow-EyedPenguin.org.nz: Druge vrste pingvina Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. oktobar 2008). , Pristupljeno 28. 11. 2007.
  6. ^ Keri Votervort: Misteriozna bolest pogađa pingvine Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. maj 2008), Sander star tajms , Pristupljeno 25. 11. 2007.
  7. ^ Moore, P. J.; Murray, E. D.; Mills, J. A.; McKinlay, B.; Nelson, D.; Murphy, B. 1991: Results of pilot study (1990-1991): marine based activities of yellow-eyed penguin. In: Science and Research Internal Report No. 110: yellow-eyed penguin research and monitoring studies. Wellington, Department of Conservation. pp. 29.
  8. ^ Gvinet Hindman: Odvojen komad zemljišta za zaštitu žutookih pingvina u Katlinsu Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. maj 2008), Sautland tajms}- , Pristupljeno 28. novembar 2007)
  9. ^ Obalni rezervat dužine 12 kilometara odvojen za žutooke pingvine Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. februar 2012), vijesti Radija Novi Zeland (Pristupljeno 27. novembar 2007.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Richdale, L (1957). A population study of penguins. Oxford: Oxford University Press. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Жутооки_пингвин&oldid=26882596”