Zgrada stare pošte u Pančevu

Zgrada stare pošte u Pančevu
Zgrada stare pošte u Pančevu
	Zgrada stare pošte u Pančevu
Opšte informacije
Mesto	Pančevo
Opština	Pančevo
Država	Srbija
Vreme nastanka	1940.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	www.zzskpancevo.org

Zgrada stare pošte u Pančevu, sagrađena je 1940. godine za potrebe Agencije Državne hipotekarne banke Jugoslavije i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.^[1]

Stara pošta u Pančevu podignuta je po projektima ruskih arhitekata V. F. Baumgartena i Anatolija Solodova. Nakon rata preuređena je za potrebe PTT službe grada Pančeva. Građevina ima podrum, suteren, prizemlje i tri sprata sa preuređenim tavanom, dok je u krilu zgrade mezanin. Projektom su u podrumu i suterenu bili predviđeni kotlarnica sa prostorijama za gorivo, sklonište od napada iz vazduha, arterski bunar sa rezervoarom, hidroforom i pumpom, itd. U prizemlju su bile bančina sala sa trezorima i publičnim holom, glavni vistibil, odeljenja za kancelarije i sporedne prostorije za stražu, telefonsku centralu i garderobe sa toaletima za osoblje. U mezaninu je bio smešten ekonomat.

S obzirom da je nakon Drugog svetskog rata u ovu zgradu smeštena služba PTT, najveći deoo prizemlja danas zauzima šalter sala sa ulaznim holom, dok su u ostalom prostoru smeštene kancelarije službenika pošte. Osim toga, u prizemlju je smešten i trezor za čuvanje vrednosnih pošiljki. Na spratu su uglavnom kancelarije službenika pošte. Prvobitno su na spratu bila smeštena odeljenja za bančine kancelarije, sa toaletima za osoblje, jedan stan za šefa Agencija na prvom spratu i jedan stan za poslužitelja na drugom spratu. Na tavanu je takođe bio stan za poslužitelja, vešernica i prostorije bančine arhive za toaletima za osoblje.

Zgrada je zidana od opeke u cementnom malteru, sa nosećim stubovima od betona i armiranog betona. Konstruktivni noseći zidovi izvedeni su u betonu. Međuspratne i tavanske konstrukcije izvedene su od sitnorebraste armiranobetonske konstrukcije sa ravnim krovovima. Objekat je monumentalan i stabilan, sa posebno monumentalno obrađenim uličnim fasadama koje su izvedene od veštačkog kamena, dok su sokl zgrade, završne horizontalne ploče sokla, prozorski banci, stubovi glavne fasade i ulazno stepenište od prirodnog prvoklasnog jablaničkog crnog granita. Zidovi glavnog ulaza, vestibila i glavne sale, kao i patosi u tim prostorijama, u sporednom ulazu i hodnicima spratova obloženi su prirodnim mermerom. Brački krečnjak je korišćen u vidu ploča ispod prozora prvog sprata, između stubova, itd. Osim toga, obe fasade su obložene veštačkim kamenom, kao i unutrašnji zidovi objekta i podovi u unutrašnjosti od teraca. Osim prozorima, glavna sala je osvetljena uz pomoć vrlo dekorativnog, kružnog staklenog plafona sa provodnim prizmama.

Objekat ima dva ulaza: glavni iz Ulice Petra Drapšina i sporedni, skromniji iz Štrosmajerove ulice. Izgradnjom zgrade Stare pošte, nekadašnje Agencije državne hipotekarne banke na uglu Štrosmajerove ulice i Ulice Petra Drapšina, odnosno na zapadnoj strani Trga Kralja Petra Prvog, u nekada najlepšem i najprometnijem delu grada, Pančevo je dobilo prvu moderno zidanu monumentalnu građevinu. Poslednje zabeleženo delo poznatog arhitekte Baumgartena nosi oznake kasnog modernizma: strogo kubična forma, monumentalni stubovi koji markiraju ulaz kroz više etaža, snažni krovni venac. S obzirom da se nalazi na jednom od dva gradska trga u Pančevu, zgrada ima kako arhitektonske, tako i izrazite ambijentalne vrednosti.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Spisak spomenika kulture u Južnobanatskom okrugu

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ „Zgrada stare pošte u Pančevu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Pristupljeno 12. 7. 2020.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Spisak spomenika kulture od velikog značaja u Vojvodini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. maj 2014)
Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
Lista spomenika

[1] „Zgrada stare pošte u Pančevu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Pristupljeno 12. 7. 2020.

[1]

p r u Nepokretna kulturna dobra u Južnobanatskom upravnom okrugu
Alibunar	Bunari u Vladimirovcu Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Ilandži Crkva Svetog Preobraženja u Dobrici Vojno-graničarska zgrada u Dobrici
Bela Crkva	Srpska Pravoslavna crkva Svetih Petra i Pavla u Beloj Crkvi Rumunska pravoslavna crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Grebencu Vodenica potočara u Kusiću Vatrogasni dom u Beloj Crkvi Zgrada Istorijskog arhiva u Beloj Crkvi Zgrada Muzejske jedinice u Beloj Crkvi Železnički kompleks Jasenovo na pruzi Vršac—Bela Crkva Rodna kuća narodnog heroja Save Munćana
Vršac	Manastir Mesić Dva dvorca porodice Lazarević Vršačka kula Rodna kuća Jovana Sterije Popovića Dvorac Barona Jovanovića Zgrada „Stara apoteka“ u Vršcu Vladičanski dvor u Vršcu Rumunska pravoslavna crkva Svetog Teodora Tirona u Kuštilju Rumunska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Ritiševu Crkva Vaznesenja Hristovog u Potpornju Dvorac u Vlajkovcu Gradska kuća u Vršcu Kuća zvana „Kod dva pištolja“ u Vršcu Zgrada bivšeg gradskog narodnog odbora u Vršcu Zgrada dečjeg vrtića „Anđa Ranković“ u Vršcu Zgrada na Trgu pobede br. 5 u Vršcu Zgrada u ul. Žarka Zrenjanina br. 21 u Vršcu Zgrada „Konkordija“ u Vršcu Rodna kuća Žarka Zrenjanina Kuća u Ul. Sterijinoj br. 11 Tri bureta za vino Rimokatolička crkva Sv. Gerharda de Sangredo u Vršcu Kuća u Ul. Žarka Zrenjanina br. 27a Kuća u Ul. Zadružna bb Kuća sa okućnicom u Ritiševu Zgrada na Trgu Sv. Teodora Vršačkog br. 33 u Vršcu
Kovačica	Rumunska pravoslavna crkva Svetog Georgija u Uzdinu Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Samošu Crkva Uspenja Bogorodice u Crepaji Srpska pravoslavna crkva u Idvoru Slovačka evangelistička crkva u Kovačici Vodica Vozdviženija časnog krsta u Uzdinu Vodica Silaska Sv. Duha - Trojica u Samošu Vodica Usekovanja glave sv. Jovana Krstitelja u Crepaji Vodica Sv. Vrača u Crepaji Mađarska reformatorska crkva u Debeljači
Kovin	Ostaci tvrđave u Kovinu Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole u Deliblatu Srpska Pravoslavna crkva Svetih Arhanđela u Kovinu Rumunska pravoslavna crkva Sv. proroka Ilije u Kovinu Rimokatolička crkva Sv. Terezije Avilske u Kovinu Tri nadgrobna spomenika u porti srpske pravoslavne crkve u Deliblatu
Opovo	Srpska Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Opovu Srpska Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Sakulama
Plandište	Dvorac Jagodić Dvorac u Hajdučici Dvorac Kapetanovo u Starom Lecu
Pančevo	Srpska pravoslavna crkva Svetog Preobraženja u Pančevu Zgrada Narodne pivare u Pančevu Manastir Vojlovica u Pančevu Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole Maladonja Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole Velidonja Zgrada Magistrata u Pančevu Zgrada u ulici Nikole Tesle 3 u Pančevu Uspenska crkva u Pančevu Zgrada u Ulici JNA 2 u Pančevu Zgrada u Dimitrija Tucovića 2 u Pančevu Zgrada na Trgu kralja Petra 8-10 u Pančevu Zgrada na Trgu kralja Petra 11 u Pančevu Svetionici na ušću Tamiša u Dunav Vojno graničarska zgrada u Omoljici Nadgrobni spomenik Marka Kulića Nadgrobni spomenik kompozitora Mite Topalovića Nadgrobni spomenik Vasilija Živkovića Nadgrobni spomenik Ignjata Barajevca Nadgrobni spomenik Tomi Sanduloviću Nadgrobni spomenik Stevice Jovanovića Nadgrobni spomenik borcima iz I svetskog rata i žrtvama fašističkog terora iz II svetskog rata Spomenik streljanim rodoljubima iz Borče Spomenik osnivačima pančevačke gimnazije Hotel „Vojvodina” Crveni magacin u Pančevu Zgrada Gimnazije „Uroš Predić” Zgrada u Ulici Braće Jovanovića 13 Kuća Tanackovića Železnička stanica Tamiš Kuća u Ul. Petra Drapšina br. 8 Kuća Dude Boškovića Provijant magacin u Pančevu Kuća u Ul. Žarka Fogaraša 4 Rimokatolička crkva Svete Ane u Pančevu Zgrada „Kragujevac” u Pančevu Kaćurina štamparija u Pančevu Zgrada OŠ „Aksentije Maksimović” Rodna kuća Aksentija Maksimovića Veliki kameni krst u Jabuci Zgrada istorijskog arhiva u Pančevu Gajićeva apoteka Zgrada stare pošte u Pančevu Kip Svetog Florijana u Pančevu Zgrada Doma omladine u Pančevu Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu Vodotoranj u Pančevu Zgrada stare bolnice u Pančevu Javno parno kupatilo u Pančevu Zgrada „Socijalnog” u Pančevu Kuća u Ul. Žarka Zrenjanina 106A Kompleks Svilara na reci Tamiš Logor „Svilara” u Pančevu Banatska okućnica u Dolovu Evangelistička crkva sa pomoćnim zgradama