Pređi na sadržaj

Ivanić-Grad

Koordinate: 45° 42′ 26″ S; 16° 23′ 46″ I / 45.70710221119607° S; 16.39597646104724° I / 45.70710221119607; 16.39597646104724
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Ivanić-Grad
Centar Ivanić-Grada
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Hrvatska
ŽupanijaZagrebačka
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2011.9.378
 — gustina54,03 st./km2
Aglomeracija (2011.)14.544
Geografske karakteristike
Koordinate45° 42′ 26″ S; 16° 23′ 46″ I / 45.70710221119607° S; 16.39597646104724° I / 45.70710221119607; 16.39597646104724
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina173,57 km2
Ivanić-Grad na karti Hrvatske
Ivanić-Grad
Ivanić-Grad
Ivanić-Grad na karti Hrvatske
Ostali podaci
GradonačelnikBorislav Kovačić
Poštanski broj10310
Pozivni broj+385 1
Registarska oznakaZG
Veb-sajt
www.ivanic-grad.hr

Ivanić-Grad je grad u Hrvatskoj u Zagrebačkoj županiji. Nalazi se u regionu Moslavina. Prema prvim rezultatima popisa iz 2011. u gradu je živelo 14.544 stanovnika, a u samom naselju je živelo 9.378 stanovnika.[1]

Geografija[uredi | uredi izvor]

Ivanić-Grad se nalazi u Zagrebačkoj županiji uz reku Lonju, u Moslavini, na 103 m nadmorske visine, uz auto-put Beograd-Zagreb, put Bjelovar-Ivanić-Grad, i železničku prugu Zagreb-Vinkovci.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Slavno malo mesto a varošica Ivanić-grad nastalo je po jednom hrvatskom izvoru još 1288. godine, poveljom zagrebačkog biskupa Albena. U povelji je pisalo da će Ivanić-grad biti slobodno mesto gde će se razvijati trgovina i zanatstvo. Pored je tada bilo mesto Stari Ivanić, naseljeno kmetovima.[2] Prva utvrđenja na mestu današnjega grada sagrađena su u 13. ili 14. veku. Polovinom 16. veka sagrađena je nova tvrđava u sklopu sastava Vojne krajine. Po srpskom izvoru, grad je naseljen 1597. godine za vreme austrijskog cara Rudolfa II. Ukidanjem Varaždinske krajine 8. juna 1871. Ivanić dolazi pod građansku vlast Hrvatske i dobija status grada, pa se ovaj događaj slavi kao dan grada.

Tokom svoje istorije varošica Ivanić-grad je živela i napredovala od zanatstva i vašara. Bilo je tu mnogo različitih zanatskih radnji, čiji su se rukotvori prodavali na nedeljnoj pijaci. Godine 1937. obeležili su članovi "Kožarske zadruge" u Ivanić-gradu 165 - godišnjicu postojanja.[3] Na godišnjim vašarima (a bilo ih je 1939. godine - 12!) naročito je išla prodaja stoke i to konja. Dolazilo je navodno i po 10.000 posetilaca, i ostvarivan veliki stočni pazar. Tu su bili najvažniji, vešti i rečiti "mešetari" (džambasi), koji su i te kako povećavali prodaju konja.[4]

Kada je avgusta 1895. godine mesnu pravoslavnu parohiju pohodio vladika Miron Nikolić, živelo je tu samo 23 parohijana. Dočekao ga je pred srpskom crkvom puno naroda, a pored gradonačelnika Đura Kundeka, administrator parohije i predsednik crkvene opštine pop Petar Bosanac.[5]

Početkom 20. veka u Ivanić-gradu je 140 domova, od kojih su samo četiri srpska pravoslavna. Od 954 stanovnika, Srba je tek 15. Ali tu postoji srpska pravoslavna crkvena opština (pod predsedništvom Đorđa Rajića plemenitog "ot Lonje") i parohija.[6] Gradić se nalazio na reci Lonji, a komunikaciju sa svetom omogućavaju pošta i brzojav, a docnije i željeznička stanica. Srpska deca posećuju mesnu komunalnu školu gde predaju učitelji rimokatolici. Postoji srpsko pravoslavno groblje.

Pravoslavna parohija je dobila zvanje 1700. godine, a crkvene matrikule se vode od 1824. godine. Parohija je šeste platežne klase, upražnjena, pa po potrebi dolazi sveštenik iz Zagreba; jeromonah Amvrosije Pavlović u Graberju (1905).[7] Postoji dobro očuvani pravoslavni hram posvećen Sv. Apostolima Petru i Pavlu, građen 1700. godine za vreme Patrijarha Arsenija Čarnojevića.

Između dva svetska rata Ivanić-grad je vrlo prometno i napredno mesto. Od velikog značaja je željeznička pruga i blizina reke Save. Godine 1940. kroz ivanićki "kolodvor", jurio je i čuveni evropski voz "Orijent-Ekspres".[8] Tu ima nekoliko škola, cveta društveni život koji bogati više kulturnih, humanih i nacionalnih udruženja i ustanova.[9] Prvi sportski klub u gradu bio je đački fudbalski klub "Velebit", osnovan 1912. godine. Godine 1919. menja ime u S.K. "Ivanić", a kasnije je formiran i drugi fudbalski klub "Graničar".[3]

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Grad Ivanić-Grad[uredi | uredi izvor]

Prema popisu iz 2001. Ivanić-Grad je imao 14.723 stanovnika.

Broj stanovnika po popisima[uredi | uredi izvor]

Nacionalnost[10] 2001. 1991. 1981. 1971. 1961. 1953. 1948. 1931. 1921. 1910. 1900. 1890. 1880. 1869. 1857.
br. stanovnika 14.723 13.494 12.859 12.112 11.274 10.969 10.168 10.810 10.724 11.198 10.701 10.039 8.794 8.569 8.401
  • napomene:

Nastao iz stare opštine Ivanić-Grad.

Ivanić-Grad (naseljeno mesto)[uredi | uredi izvor]

Broj stanovnika po popisima[uredi | uredi izvor]

Nacionalnost[10] 2001. 1991. 1981. 1971. 1961. 1953. 1948. 1931. 1921. 1910. 1900. 1890. 1880. 1869. 1857.
br. stanovnika 7.714 7.104 6.286 5.065 3.364 2.678 2.386 2.600 2.591 2.640 2.519 2.361 2.039 1.829 1.739
  • napomene:

U 1857. i 1869. iskazivano pod imenom Ivanić-Tvrđava. Sadrži podatke za bivša naselja Gornji Šarampov, Lonja Ivanićka i Poljana Breška od 1857. do 1961, koja su tih godina bila odvojeno iskazana. U 1991. naselje je povećano pripajanjem dela područja naselja Donji Šarampov, Jalševec Breški i Prkos Ivanićki. Do 1961. podaci za pripojene delove područja sadržani su u navedenim naseljima.

Popis 1991.[uredi | uredi izvor]

Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Ivanić-Grad je imalo 7.104 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:

Popis 1991.‍
Hrvati
  
 6.505 91,56%
Jugosloveni
  
 151 2,12%
Srbi
  
 131 1,84%
Albanci
  
 44 0,61%
Muslimani
  
 27 0,38%
Česi
  
 21 0,29%
Slovenci
  
 18 0,25%
Mađari
  
 13 0,18%
Crnogorci
  
 10 0,14%
Makedonci
  
 9 0,12%
Slovaci
  
 3 0,04%
Ukrajinci
  
 2 0,02%
Nemci
  
 1 0,01%
neopredeljeni
  
 113 1,59%
region. opr.
  
 13 0,18%
nepoznato
  
 43 0,60%
ukupno: 7.104

Kultura i obrazovanje[uredi | uredi izvor]

Ivanić-Grad ima dugu tradiciju školstva. Prva škola, tzv. „Komunitetna Pucka škola“, osnovana je u Ivanić-Gradu 1750, Kasnije se razvila u tzv. trivijalnu školu u kojoj su se predavali predmeti: nemački i hrvatski, veronauk i nalog. Danas u Ivanić-Gradu deluju sledeće škole:

  • Osnovna škola Posavski Bregu (Posavski Breg)
  • Osnovna škola Đure Deželića (Ivanić-Grad)
  • Osnovna škola Stjepana Basaričeka (Ivanić-Grad)
  • Osnovna škola Josipa Badalića (Graberje Ivanićko)
  • Osnovna muzička škola „Milka Trnina“ (Ivanić-Grad)
  • Srednja škola „Ivan Švear“ (Ivanić-Grad)

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Popisane osobe, kućanstva i stambene jedinice, prvi rezultati popisa 2011.”. Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. Arhivirano iz originala 01. 06. 2012. g. Pristupljeno 29. 8. 2012. 
  2. ^ "Pravda", Beograd 2. jul 1939.
  3. ^ a b "Pravda", Beograd 1937.
  4. ^ "Pravda", Beograd 1934.
  5. ^ "Srpski sion", Karlovci 1895.
  6. ^ Mata Kosovac: "Srpska pravoslavna mitropolija Karlovačka po podacima iz 1905. godine", Karlovci 1910.
  7. ^ Mata Kosovac, navedeno delo
  8. ^ "Vreme", Beograd 1940.
  9. ^ "Pravda", Beograd 1939.
  10. ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9. 
  • CD-rom: „Naselja i stanovništvo RH od 1857—2001. godine“, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Hrvatske, Zagreb, 2005.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Иванић-Град&oldid=27687527”