Izbori za predsjednika Crne Gore 2018.

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Izbori za predsjednika Crne Gore 2018.
← 2013. 15. april 2018. 2023. →
 
Kandidat Milo Đukanović Mladen Bojanić Draginja Vuksanović
Stranka DPS Nestranačka ličnost SDP
Br. glasova 180.274 111.711 27.441
Procenat 53,90% 33,40% 8,20%
Rezultati po opštinama
  Đukanović   Bojanić
predsjednik pre izbora

Filip Vujanović
DPS

Izabrani predsjednik

Milo Đukanović
DPS

Izbori za Predsjednika Crne Gore 2018. su bili redovni izbori za Predsjednika Crne Gore, koji su održani 15. aprila 2018. godine. To su bili deveti po redu predsjednički izbori u Crnoj Gori, a treći od osamostaljenja 2006. godine. Pobjedu na izborima odnio je Milo Đukanović, kandidat Demokratske partije socijalista Crne Gore, koji je izabran već u prvom krugu, pošto je prema zvaničnim izbornim rezultatima osvojio 53,90% glasova izašlih birača.[1]

Kandidati[uredi | uredi izvor]

Vladajuća Demokratska partija socijalista Crne Gore je na izborima kandidovala svog stranačkog predsjednika Mila Đukanovića, koji je funkciju Predsjednika Crne Gore obavljao ranije, u razdoblju od 1998. do 2002. godine. U vrijeme raspisivanja izbora, tadašnjem Predsjedniku Crne Gore Filipu Vujanoviću isticao je treći predsjednički mandat (koji se računao kao drugi mandat po važećem Ustavu Crne Gore iz 2007. godine), tako da nije imao pravo da se ponovo kandiduje. Stoga je vladajuća DPS kao svog kandidata istakla Mila Đukanovića, što je bilo u skladu sa očekivanjima političke javnosti u Crnoj Gori.[2]

Na drugoj strani, među opozicionim strankama su postojala različita mišljenja o izboru odgovarajuće političke strategije.[3] Pojedine manje stranke su smatrale da prvi i osnovni cilj izbora treba da bude sprečavanje Đukanovićeve pobjede u prvom krugu, uz učešće nekoliko opozicionih kandidata koji bi (svaki u svom domenu) animirali što veći broj građana, nakon čega bi u drugom krugu usljedilo objedinjavanje svih opozicionih snaga oko Đukanovićevog protivkandidata. Nasuprot tome, veće opozicione stranke su se zalagale za isticanje jedinstvenog kandidata, radi koncentracije opozicionih glasova već u prvom krugu. Iako je takva strategija pretrpela poraz na prethodnim predsjedničkim izborima, koji su održani 2013. godine, najveće opozicione stranke su se ponovo opredelile za isti pristup.

Iako je radi pobjede nad Đukanovićem bilo potrebno izabrati snažnu političku ličnost, najveće opozicione stranke su na opšte iznenađenje javnosti odlučile da kao zajedničkog kandidata istaknu Mladena Bojanića, etničkog Crnogorca i bivšeg čelnika vanparlamentarne političke organizacije pod nazivom Otpor beznađu. Njega su za zajedničkog kandidata opozicije predložile Ujedinjena reformska akcija i Demokratska Crna Gora, a taj predlog su potom prihvatile i stranke okupljene u koaliciji Demokratski front. Bojanićevu kandidaturu je takođe podržala i Socijalistička narodna partija Crne Gore, kao i neke manje opozicione stranke.[4][5]

Pre no što je postignut dogovor oko Bojanićeve kandidature, SNP je za zajedničkog kandidata opozicije predlagala akademika Momira Đurovića, bivšeg predsjednika Crnogorske akademije nauka i umjetnosti (2002-2016), koji se izjašnjavao kao etnički Crnogorac, ali je u javnosti bio poznat po svom korektnom odnosu prema srpskom narodu u Crnoj Gori. Ovaj kompromisni prijedlog nije naišao na opštu podršku među opozicionim strankama, tako da se od Đurovićeve kandidature odustalo.[6][7]

Već na samom početku izborne kampanje, Bojanićeva kandidatura je pretrpela značajan udarac. Iako se opozicioni blok nadao da će Bojanić dobiti podršku od Miodraga Lekića, koji je na prethodnim predsjedničkim izborima (2013) kao zajednički kandidat opozicije osvojio preko 150.000 glasova, podrška sa te strane je izostala pošto je Lekić zajedno sa svojim Demokratskim savezom odlučio da podrži Draginju Vuksanović, kandidatkinju Socijaldemokratske partije Crne Gore.[8][9]

Bojanićeva kandidatura se na kraju pokazala kao potpuni promašaj (za opoziciju), pošto je na izborima za njega glasalo svega 111.711 građana, što je bilo znatno manje od ukupnog broja građana (oko 160.000) koji su na prethodnim skupštinskim izborima (2016) glasali za stranke koje su predložile i podržale Bojanića, čime se pokazalo da je njegova kandidatura izazvala efekat suprotan od očekivanog: umjesto objedinjavanja opozicionih glasova, dovela je do njihovog osipanja, čime je Đukanovićeva pobjeda omogućena već u prvom krugu. Nakon izbornog neuspjeha, ni jedan lider bilo koje stranke iz Bojanićevog bloka nije podnio ostavku, niti preuzeo bilo kakvu političku odgovornost zbog lošeg odabira opozicionog kandidata.[10]

Pitanje srpskog kandidata[uredi | uredi izvor]

Polazeći od negativnih iskustava sa prethodnih predsjedničkih izbora u Crnoj Gori (2013), pojedini srpski politički činioci su već tokom 2017. godine pokrenuli pitanje o eventualnom isticanju posebnog kandidata oko koga bi se okupile sve srpske i prosrpske stranke u toj državi.[11] Tim povodom je ukazivano na neophodnost očuvanja srpskog političkog i nacionalnog identiteta u Crnoj Gori, a krajem 2017. i početkom 2018. godine došlo je do novih konsultacija, koje nisu dovele do željenog rezultata. Upravo u to vrijeme, najveća srpska stranka - Nova srpska demokratija (NSD) odlučila je da podrži kandidaturu Mladena Bojanića, etničkog Crnogorca koji se u javnosti predstavljao kao govornik srpskog jezika, ali je 2006. godine podržavao razbijanje zajedničke države. Suočene sa takvim stavom NSD, ostale srpske i prosrpske stranke ponovo su se našle pred sličnim iskušenjem kao i 2013. godine, kada je NSD podržala kandidaturu Miodraga Lekića. U znatnom dijelu srpske političke javnosti u Crnoj Gori, Bojanićeva kandidatura je doživljavana kao loša repriza ranije Lekićeve kandidature, tako da je od samog početka bilo izvjesno da znatan dio srpskih birača neće glasati za politički nepouzdanog Bojanića. Ne želeći da dopuste pasivizaciju tog dijela biračkog tijela, pojedine srpske i prosrpske stranke i koalicije odlučile su da istaknu sopstvene kandidate (Marko Milačić, Dobrilo Dedeić), koji nisu postigli značajnije rezultate, ali su svojim učešćem doprineli povećanju ukupnog odziva opozicionih birača.[12][13][14]

Naknadna analiza Bojanićevog držanja tokom izborne kampanje i njegovog ukupnog odnosa prema srpskom pitanju pokazala je da su najveće srpske i prosrpske stranke u Crnoj Gori načinile ozbiljnu grešku pri izboru kandidata. Tim povodom je ukazano na potrebu za neodložnim preispitivanjem dotadašnje političke strategije, koja se pod parolom "objedinjavanja opozicije" svodila na žrtvovanje srpskih nacionalnih interesa u Crnoj Gori. Istim povodom je zaključeno da su Srbima u Crnoj Gori, nakon promašaja sa Lekićem (2013) i Bojanićem (2018), neophodni kandidati koji će po narodnosti biti Srbi, pošto se u praksi pokazalo da navođenje srpskih birača na glasanje za nesrpske kandidate neminovno vodi ka razgradnji srpskog političkog i nacionalnog identiteta u Crnoj Gori.[15]

Rezultati[uredi | uredi izvor]

Milo Đukanović, kandidat DPS-a, pobedio je na izborima u prvom krugu, osvojivši 53,90% glasova. Drugi nezavisni kandidat Mladen Bojanić osvojio je 33,40% glasova, dok je treći kandidat Draginja Vuksanović (SDP) osvojila 8,20% glasova.[16]

Kandidat Partija Glasovi %
Milo Đukanović Demokratska partija socijalista Crne Gore 180.272 53,90
Mladen Bojanić Zajednički kandidat DF, DCG, SNP i URA 111.711 33,40
Draginja Vuksanović Socijaldemokratska partija Crne Gore 27.441 8,20
Marko Milačić Prava Crna Gora 9.405 2,81
Hazbija Kalač Stranka pravde i pomirenja 2.677 0,80
Vasilije Miličković Nezavisni kandidat 1.593 0,48
Dobrilo Dedeić Srpska koalicija 1.363 0,41
Ukupno upisanih 532.559 100
Glasalo 340.462 63,98
Važeći 334.462 -
Nevažeći 5.997 -
Izvor: DIK Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. jun 2018)

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Vijesti (2018): Brajović raspisao: Predsjednički izbori 15. aprila”. Arhivirano iz originala 20. 01. 2018. g. Pristupljeno 19. 01. 2018. 
  2. ^ Politika (2018): Đukanović kandidat za Predsednika Crne Gore
  3. ^ Večernje novosti (2018): Nepoznata lista kandidata za predsednika: Milo čeka da se ostali izjasne
  4. ^ Slobodna Evropa (2018): Mladen Bojanić kandidat za predsjednika Crne Gore
  5. ^ Državna izborna komisija (2018): Rješenje o utvrđivanju kandidature Mladena Bojanića, kandidata Demokratskog fronta, Demokratske Crne Gore, Socijalističke narodne partije Crne Gore i Građanskog pokreta URA
  6. ^ „Analitika (2018): Momir Đurović u igri za predsjedničkog kandidata opozicije?”. Arhivirano iz originala 23. 07. 2018. g. Pristupljeno 18. 09. 2019. 
  7. ^ RTCG (2018): Predlažu Đurovića za kandidata
  8. ^ „Analitika (2018): Lekić iduće sedmice odlučuje da li će podržati Bojanića”. Arhivirano iz originala 19. 03. 2018. g. Pristupljeno 15. 09. 2019. 
  9. ^ Dan (2018): DEMOS neće imati kandidata na predsjedničkim izborima: Lekić podržao Draginju
  10. ^ „Analitika (2018): Postizborna tišina opozicionih lidera: Sposobnost za neodgovornost”. Arhivirano iz originala 28. 07. 2018. g. Pristupljeno 15. 09. 2019. 
  11. ^ „eSpona (2017): Fuštić: Srpska koalicija imaće sopstvenog kandidata na predsjedničkim izborima”. Arhivirano iz originala 04. 07. 2019. g. Pristupljeno 10. 10. 2019. 
  12. ^ Večernje novosti (2018): Dedeić: Srbima potrebne nacionalne,a ne evropske integracije
  13. ^ Večernje novosti (2018): Kandidat za predsednika CG: Srbi i Crnogorci su isti narod
  14. ^ Stanković 2018, str. 71-95.
  15. ^ IN4S (2018): Naš kandidat mora biti Srbin
  16. ^ „Državna izborna komisija (2018): Konačni rezultati izbora za Predsjednika Crne Gore” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 24. 04. 2020. g. Pristupljeno 15. 09. 2019. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Избори_за_предсједника_Црне_Горе_2018.&oldid=27732750”