Ingušetija

Republika Ingušetija rus. Республика Ингушетия / ing. ГӀалгӀай Мохк
Zastava Grb
Država	Rusija
Federalni okrug	Severnokavkaski
Glavni grad	Magas
Predsednik	Junus-Bek Jevkurov
Površina	2.963 km2
Stanovništvo	2014.
— broj st.	453.010
— gustina st.	152,89 st./km2
Zvanični veb-sajt

Veći gradovi Ingušetije

Mapa Inguške autonomne oblasti 1931. godine

Predsednička rezidencija u gradu Magasu

Ingušetija, ili zvanično Republika Ingušetija (rus. Республика Ингушетия, ing. ГӀалгӀай Мохк) je konstitutivni subjekt Ruske Federacije sa statusom autonomne republike na prostoru severnog Kavkaza.

Glavni grad republike je grad Magas.

Po površini koju zauzima, ovo je najmanja od ruskih republika.

Etimologija

Republika je dobila ime po titularnom narodu Inguši koji su najbrojniji narod u republici (sa oko 95%). Etimologija imena ovog naroda nije tačno poznata, ali se pretpostavlja da vodi od naziva sela Angušt, koje Oseti zovu Tarskoje i koje znači „dolina reke Terek“, a slično značenje ima i na inguškom. Inače, Inguše sebe zovu Gialgiaj, za što neki istraživači tvrde da znači „stanovnici kule“, „graditelji itd“.

Istorija

Inguši su starosedelački narod Kavkaza i spadaju u etnolingvističku skupinu severnokavkaskih naroda, a u etničkom smislu su im srodni Čečeni, kao i starosedelački narodi Dagestana. Istorija Inguša je tesno povezana sa istorijom Čečena. Od 9. do 12. veka među Ingušima se raširilo hrišćanstvo, a u 19. veku islam. Od 1810. godine, teritorije naseljene Ingušima su u sastavu Ruske države. U vreme postojanja Sovjetskog Saveza formira se Inguška autonomna oblast, da bi se 1934. godine ona spojila sa Čečenskom autonomnom oblašću u Čečensko-Ingušku autonomnu oblast, čiji je status 1936. godine uzdignut na nivo autonomne republike, koja postaje poznata kao Čečeno-Ingušetija.

Tokom Drugog svetskog rata, delove Čečeno-Ingušetije okupirali su nacisti. Zbog optužbe da su stanovnici republike sarađivali sa nacistima, republika je ukinuta 1944. godine, po Staljinovoj naredbi, a čečensko i inguško stanovništvo je deportovano u Kazahstan. Umesto Čečeno-Ingušetije formirana je Oblast Grozni, koja je postojala sve do 1957. godine, kada je Čečensko-Ingušku republiku obnovio Nikita Hruščov, a čečenskom i inguškom stanovništvu bilo je dozvoljeno da se vrati.

Godine 1991, Čečeno-Ingušetija proglašava nezavisnost, da bi zatim bila podeljena na faktički nezavisnu Čečensku Republiku Ičkeriju i Republiku Ingušetiju (formiranu 1992. godine), koja ostaje u sastavu Rusije. Zbog konflikta u Čečeniji, kao i etničkog konflikta između Inguša i Oseta u Severnoj Osetiji, u Ingušetiju je došao znatan broj inguških i čečenskih izbeglica iz ovih republika, tako da su izbeglice 2000. godine činile polovinu stanovništva Ingušetije. 2002. godine, prestonica Ingušetije preseljena je iz grada Nazranja u novoosnovani grad Magas.

Stanovništvo

Kretanje broja stanovnika

2002.	2010.
467,294	412,529

Gradovi

Najveći gradovi republike su (sa prikazom broja stanovnika 2009. godine): [1]

• Nazranj (139.000)
• Ordžonikidzevskaja (70.000)
• Malgobek (45.000)
• Karabulak (36.000)
• Ekaževo (25.000)
• Troickaja (23.000)

Napomena: glavni grad Ingušetije, Magas, osnovan je 1995. godine i po popisu iz 2002. godine imao je 275 stanovnika, što ga čini najmanjim gradom i najmanjom prestonicom u Rusiji.

Etnički sastav

Popis iz 1926. godine

• Inguši = 69.930 (93,1%)
• Čečeni = 2.572 (3,4%)
• Rusi = 922 (1,2%)

Popis iz 1939. godine

• Inguši = 79.462 (58,0%)
• Rusi = 43.389 (31,7%)
• Čečeni = 7.848 (5,7%)

Popis iz 2002. godine

• Inguši = 361.537 (77,3%)
• Čečeni = 95.403 (20,4%)
• Rusi = 5.559 (1,2%)

Popis iz 2010. godine

• Inguši = 375.057 (94,1%)
• Čečeni = 19.765 (4,6%)
• Rusi = 3.515 (0,8%)

Religija

Glavna religija u republici je sunitski islam, sa manjim brojem sufi muslimana i drugih.

Vidi još

• Inguši
• Čečenija