Istorija Alžira
 | Ovom članku potrebni su dodatni izvori zbog proverljivosti. (mart 2021) |
Domorodačko Berbersko stanovništvo Alžira je bilo pod vlašću stranih okupatora 3000 godina. Feničani (1000. p. n. e.) i Rimljani (200. p. n. e.) su bili najznačajniji okupatori, sve do dolaska Arapa u osmom veku. Ipak, osvajanja nisu bila jednosmerna; u srednjem veku berberska dinastija Fatmid, poreklom iz Alžira, preuzela je vlast nad Egiptom, mada je ubrzo napustila severnu Afriku.
Vladavina Osmanlija[uredi | uredi izvor]
Alžir su u Osmansko carstvo uvrstili Kair ad Din i njegov brat Aruj koji su Alžirsku obalu koristili kao bazu za piratske pohode. Njihova piraterija je vrhunac dostigla oko 1600. godine, a posle se centar aktivnosti pomera u Tripoli, Libija. Pod izgovorom uvrede njihovog konzula, Francuzi su izvršili invaziju na Alžir (Algiers) 1830. godine. Žestok otpor od ljudi kao što je Emir Abdelkader usporili su osvajanje Alžira koje je tehnički kompletirano tek početkom 20. veka.
Francuska kolonija[uredi | uredi izvor]
Ipak, u međuvremenu su Francuzi uvrstili Alžir u sastavni deo metropolske Francuske, i taj status je trajao do kolapsa Četvrte republike. Desetine hiljada doseljenika iz Francuske, Italije, Španije, i sa Malte je došlo u Alžirsku primorsku ravnicu gde su osnivali farme i zauzimali najbolje delove alžirskih gradova, koristeći francusku vladavinu i njenu konfiskaciju javnog zemljišta. Ljudi evropskog porekla u Alžiru (takozvani pied-noir), alžirski starosedeoci-Jevreji su bili punopravni državljani Francuske počev od kraja 19. veka - za razliku od velike većine alžirskih Muslimana koji su ostali izvan francuskog zakona, i nisu imali ni francusko državljanstvo ni pravo glasa. Tkanje alžirskog društva je bilo napeto do pucanja u ovom periodu: pismenost je masovno opadala, dok se zbog konfiskacija zemlje većina stanovništva sve više uzbunjivala.
1954. Front nacionalnog oslobođenja (FLN) je započeo gerilski Alžirski rat za nezavisnost; posle gotovo decenije urbanog i ruralnog ratovanja, uspeli su da izguraju Francuze 1962. Većina od 1.025.000 pieds-noirs, kao i 91.000 harkis (profrancuskih Alžiraca muslimana), ili oko 10% stanovništva Alžira je 1962. pobeglo iz Alžira u Francusku, za samo nekoliko meseci.
Nezavisnost[uredi | uredi izvor]
Prvi alžirski predsednik, vođa FLN-a, Ahmed Ben Bela, je bio zbačen od strane svog nekadašnjeg saveznika, i ministra odbrane, Huarija Bumedijena, 1965. Alžir je potom bio relativno stabilan narednih skoro 25 godina, pod jednopartijskim socijalizmom Bumedijena i njegovih naslednika.
Tokom 1990-ih, Alžir je zapao u krvavi građanski rat, pošto je vojska sprečila islamističku političku partiju, Front islamskog spasa, da preuzme vlast, posle prvih višepartijskih izbora. više od 100.000 ljudi je pobijeno, često u ničim neizazvanim[1] masakrima civila, od strane gerilskih grupa poput Oružane islamske grupe.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Da li pravite ove greške u srpskom jeziku?”. Littera Magazin (na jeziku: engleski). 2019-05-16. Pristupljeno 2021-03-11.
