Kabaš (Prizren)
Kabaš | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Prizrenski |
| Opština | Prizren |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 0[1] |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 14′ 50″ S; 20° 51′ 07″ I / 42.247180° S; 20.851954° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 1092 m |
.svg)  Kabaš Kabaš na karti Srbije | |
Kabaš ili Kabaš Koriški (alb. Kabash) je naseljeno mesto u opštini Prizren na Kosovu i Metohiji. Prema popisu stanovništva iz 2011. naselje više nema stanovnika.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Atar naselja se nalazi na teritoriji katastarske opštine Kabaš površine 725 ha. Da bi se jasno razlikovalo od sela Kabaš Has koje je takođe u prizrenskoj opštini često se ovo selo naziva i Kabaš Koriški po obližnjem mnogo većem i poznatijem selu Koriša.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Selo Kabaš se u srednjem veku zvalo Sveti Petar, po crkvi i isposnici Svetog Petra Koriškog. Pod tim imenom se pominje u darovnici srpskog kralja Stefana Uroša Milutina manastiru Hilandaru na Svetoj gori. U drugoj polovini 15. veka selo se pominje i pod imenom Petrova Crkva.
Krajem 19. veka Turci su selo zvanično preimenovali u Hamidije po sultanu Hamidu. Međutim, nadvladao je albanski naziv Kabaš koji su selu dali doseljeni Albanci iz istoimenog sela u Severnoj Albaniji. Osim Isposnice Svetog Petra Koriškog, u selu se nalaze ostaci nekoliko srednjovekovnih srpskih crkava i sakralnih objekata. Crkva Presvete ili Prečiste Bogorodice u narodu je poznatija kao crkva Svete Jelene, sestre Petra Koriškog. Sledeći stope svoga brata, Jelena je došla da ovde takođe živi isposnički. Smestila se u isposnicu koja je udaljena 50m od Petrove, da „može gledati ali ne i ometati svoga brata u podvižništvu“. Jelena je umrla pre brata, pa ju je Sveti Petar Koriški sahranio u njenoj isposnici i tu podigao crkvu njoj posvećenu.
U Kabašu se još nalaze ostaci crkve u Luka-mahali na istočnom rubu sela, ostaci grobljanske crkve i ostaci crkve Svete Bogorodice na brdu Čukalju.
Albance iz okoline Skadra, tu su u nepristupačnoj klisuri u 19. veku naselili Turci. Ovi su se pokazali kao veliki zločinci, koji su zlostavljali stanovnike tog kraja. Odmah po dolasku su zatvorili sve drumove i posvetili se pljački i ubijanju putnika, Srba i Turaka. Turska vlast nije nikad uspela da ih pokori, sve dok 1913. godine nisu došli Srbijanci. Arnauti su se pred srpskom silom primirili i prestali sa praksom, ali čekali su priliku da se osvete.
Kabaška afera Pod tim nazivom poznato je suđenje meštanima Kabaša, koji su počinili nečuveno zverstvo. Već tokom Prvog svetskog rata, krajem novembra 1915. godine tokom povlačenja Srba prema Albaniji, izvršili su Kobašani pokolj. U manastiru Sv. Marka Koriškog sačekali su jednu četu Moravske divizije, uz koju se našao i narodni zbeg.[2] Tokom noći su njih 50 meštana Arnauta na čelu sa Jusufom Ukom su izmolili - oteli od umornih srpskih vojnika oružje, dajući besu da će ih sprovesti ka Albaniji. Ali umesto da ispune datu reč povezali su vojnike i sutradan izjutra opljačkali, mučili i ubili - nožem i sekirom 180 Srba, koje su zatim bacili u obližnji kanjon.[3] Zaklali su tom prilikom sreskog načelnika Antonijevića, a Uka je silovao njegovu kćerku Katarinu i zatim pustio samo nju i brata (Mika Antonijević potonji narodni poslanik) da se spasu. Suđeno je 1926. godine zlikovcima Kobašanima za taj zločin; zatvoreni su Jusuf Uka i Adem Rustem sa desetak njihovih saučesnika. Ostali, njih 40 pod vođstvom Ibrahima Uke pobegli su u Albaniju, gde su se naselili blizu jugoslovenske granice. Ostaci ubijenih su sahranjeni u decembru 1934.[4]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema zvaničnim popisima, Kabaš je imao sledeći broj stanovnika:
| Demografija[1][5] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1948. | 516 | |
| 1953. | 585 | |
| 1961. | 559 | |
| 1971. | 376 | |
| 1981. | 8 | |
| 1991. | 145 | |
| 2011. | 0 | |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Etnički sastav stanovništva na Kosovu i Metohiji iz 2011. godine (jezik: engleski)
- ^ "Vreme", Beograd 17. maj 1926.
- ^ "Vreme", Beograd 19. novembar 1926.
- ^ "Vreme", 16. dec. 1934
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain) (jezik: engleski)
