Kalderaši
Kalderaši su podgrupa romskih naroda. Oni su tradicionalno bili kovači i metaloprerađivači i govore niz romskih dijalekata koji su grupisani pod terminom Kalderaški romski dijalekti, podgrupa vlaških romskih jezika.
Etimologija[uredi | uredi izvor]
Naziv Kalderaši (kalderaš na romskom jeziku, căldărari na rumunskom, kalderás na mađarskom, kaldaraš na bugarskom, котляри (kotljari) na ukrajinskom i кэлдэрары (kelderari) na ruskom) u krajnjoj liniji potiče od latinske reči caldāria (u vezi sa rumunskim căldare „kotlić, kanta, kofa", novogrčkim καρδαρι (kardari) i engleskim cauldron), u stvari opisujući njihov esnaf kao kotlarski.[1] Mnogi Romi i narodi koji žive širom Evrope nose prezime „Kaldaraš”, povezujući svoje korene sa ovom romskom podgrupom.[2] Godišnji ciganski festival u San Sebastijanu, Baskija, Španija, sadrži i povorku Kaldererosa svake godine 2. februara.
Rasprostranjenost[uredi | uredi izvor]
U Rumuniji živi oko 200.000 Kalderaša. Naselili su se širom Ukrajine prelazeći iz Besarabije na sever i istok.
Radni odnos[uredi | uredi izvor]
Zbog industrijalizacije, metalurška industrija više nije tako profitabilna, pa su Kalderaši proširili dijapazon svojih izvora prihoda, iako često ostaju u metalurškom sektoru.
Običaji[uredi | uredi izvor]
Tradicionalna kalderaška nošnja jedna je od najpoznatijih romskih tradicionalnih odeždi, koja se i danas nosi. Oni se često venčavaju vrlo mladi (15-20 godina starosti, u poslednjih 20 godina u Rusiji od 12. do 18. godine starosti) i imaju veoma stroge običaje u vezi sa higijenom.
Istaknuti Kalderaši[uredi | uredi izvor]
- Luminica Ćoaba (Maria Mihai), spisateljica
- Emil Demeter, pisac
- Nadežda Demeter, aktivistkinja, etnografistkinja
- Olga Demeter-Čarskaja, glumica, pevačica, pesnikinja, spisateljica
- Roman Demeter, pesnik
- Vladislav Demeter, novinar, aktivista, dirigent
- Ronald Li, kanadski pisac
- Jošija Kalderaš, verski vođa
- Mateo Maksimov, romsko-francuski pisac
- Anton Pan, rumunski pisac, muzičar (iz Vlaške oblasti)
- Oleg Petrovič (Murša Saporoni), pisac
- Dafina Savić, direktorka Romanipe
- Katarina Taikon, švedska romska autorka knjiga za decu
- Rosa Taikon, Katarinina sestra, švedski romski draguljar
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „ROMANI Project - Manchester”. Romani.humanities.manchester.ac.uk. Arhivirano iz originala 06. 01. 2010. g. Pristupljeno 15. 12. 2017.
- ^ „"Gypsies" in the United States”. Smithsonianeducation.org. Pristupljeno 15. 12. 2017.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ronald Lee, Romani Dictionary: Kalderash-English, Magoria Books, 2010. ISBN 978-0-9811626-4-5 [1]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
