Katonkaragajski nacionalni park
| Katonkaragajski NP | |
|---|---|
IUCN kategorija II (nacionalni park) | |
 Prevoj Burkhat, između planina Sarimsakti i Tarbagataj, Istočni Kazahstan | |
  | |
| Mjesto |  Kazahstan |
| Koordinate | 49° 10′ N 86° 36′ E / 49.167° S; 86.600° I |
| Površina | 6,435 km² |
| Osnovano | 2001 |
| Upravljačko tijelo | Ministarstvo poljoprivrede Republike Kazahstan |
Katonkaragajski nacionalni park (kaz. Катонқараға́й мемлекетті́к ұлтты́қ табиғи́ паркі́) najveći je nacionalni park u Kazahstanu, smešten u južnom Altaju na krajnjem istoku zemlje. Park ispunjava zapadnu stranu dela "X" gde se susreću granice Kazahstana, Rusije, Kine i Mongolije. Najviši vrh u Sibiru (planina Beluka, 4.506 m, nalazi se na ruskoj granici u oblasti Katun.[1] Park se nalazi u pokrajini Katon-karagaj, u regionu Istočni Kazahstan, 1.000 km jugoistočno od glavnog grada Nur Sultan (ranije Astana).[2]
Osnovan je 1. juna 2001. godine, a 2011. uključen je u međunarodni park "Altaj" sa Rusijom.[3] Godine 2014. park je uvršten u novi "rezervat biosfere Katon-Karagaj", nazvan po UNESKO-vom programu "Čovek i biosfera".[4]
Topografija[uredi | uredi izvor]
Smešten na padinama planina Južni Altaj, park je planinski, pokriven ledom, sa planinskim vrhovima koji često dosežu preko 3.000 m. Park se na severu graniči sa Ruskom republikom Altaj, na jugoistoku sa Kinom, na zapadu rekom Farpusnaja, a na jugu severnim padinama pored reke Sarimsakti i Tarbagatajskom oblasti na južnim Altajskim planinama. Pod šumom je 34% parka, a ostatak čine planinske livade, kamenite padine i glečeri. Padine su strme, sa reljefom nastalim pod uticajem glečera: doline u obliku korita, provalije i morene.[1] Reke koje se napajaju iz lednika imaju strm i brz tok. Vodopad Kokol, koji se spušta sa visine od 80 metara, najveći je vodopad na planinama Altaj.
Ekoregioni[uredi | uredi izvor]
U parku su zastupljena dva ekoregiona: ekoregion altajsko alpskih livada i tundri[5] i ekoregion altajskih stepa i polu-pustinja[6]. Ovi ekoregioni pružaju potpunu sliku vegetacionih zona prema nadmorskoj visini, od stepe do alpske tundre. Zastupljena je velika raznolikost biodiverziteta, jer se nalaze na biogeografskom razvođu između Sibira na severu i hladnih pustinja Centralne Azije na jugu.
Klima[uredi | uredi izvor]
| Altai Region (48.5 N, 88.5 E) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Klimatogram | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klima na srednjim visinama je vlažna kontinentalna, hladni letnji podtip (prema Kopen klasifikaciji Umerenokontinentalna), sa alpskom klimom iznad gornje vegetacijske zone drveća. Na količinu padavina utiče planinski reljef i velika nadmorska visina. Prosečna godišnja količina padavina iznosi 386 mm (maksimum dostiže tokom leta). Prosečna temperatura kreće se od -26 °C u januaru do 9,5 °C u julu.[7][8]
Flora i fauna[uredi | uredi izvor]
Vegetacija je raspoređena u četiri visinske zone.
- U alpskoj zoni, na nadmorskim visinama od 2.800 metara i više, rastu male zajednice lišajske i alpske vegetacije, kao što su jagorčevina i altajski maslačak u pukotinama i kamenitim rubovima snežnih polja i glečera.
- U Planinskom pojasu tundra, koji se prostire od 2.100 metara do 2.800 metara, rastu mahovine i lišajevi na kamenju, grmlje i travnata tundra, uključujući altajsku travu i puzavice.
- Zona sub-alpskih šuma i planinskih livada proteže se od 1.200 do 2.300 metara. Najčešće vrste drveća u ovoj zoni su sibirski bor, ariš i breza. Na livadama raste trava, rogoz i borovnica.
- Pojas planinskih šuma i livadskih stepa nalazi se ispod 1.200 metara. U ovoj zoni uspevaju šume breze i ariša, i prostrane površine pod travom i grmljem.[1]
Naučnici su u parku zabeležili 363 vrste kičmenjaka: 284 vrste ptica, 65 vrsta sisara, 6 vrsta gmizavaca, 2 vrste vodozemaca i 6 vrsta riba. Uobičajeni predstavnici sisara su krtica, vuk, lisica, srna i mrki medved.
Turizam[uredi | uredi izvor]
Zona strogog prirodnog rezervata obuhvata 24% površine parka (1.512 km²) dok je ostalih 76% (4.922 km²) zona namenjena za rekreaciju, naučne studije i ograničene ekonomske aktivnosti. U obližnjim naseljima postoje turistički smeštajni kapaciteti.[1]
- Galerija slika
-
Altajske planine, Kazahstan -
Planine Altaj, rezervat Markakol, reka Kara-Koba
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „Katon-Karagay National Park”. Official website of Katonkaragay. Katonkaragay District. Arhivirano iz originala 14. 07. 2016. g. Pristupljeno 2. 6. 2017.
- ^ „Katon-Karagay” (na jeziku: engleski). UNESCO. Pristupljeno 22. 4. 2020.
- ^ „About the park”. Caton-Karagay SNP (Official Website). Caton-Karagay State National Park. Arhivirano iz originala 10. 9. 2017. g. Pristupljeno 8. 6. 2017.
- ^ „Katon-Karagay Biosphere Reserve”. Man-and-Biosphere Reserve Program. UNESCO. Pristupljeno 8. 6. 2017.
- ^ „Altai alpine meadow and tundra”. WWF Ecoregions. World Wildlife Federation. Pristupljeno 8. 6. 2017.
- ^ „Altai steppe and semi-desert”. Ecoregions of the World. GlobalSpecies.org. Arhivirano iz originala 17. 3. 2017. g. Pristupljeno 8. 6. 2017.
- ^ M. Kottek; et al. „Koeppen” (PDF). World Map of the Koeppen-Gieger Climate Classification, Updated. Meteoroligische Zeitschrift, June 2006. Pristupljeno 1. 8. 2015.
- ^ „Climate - Altai”. Protected Areas. GlobalSpecies.Org. Arhivirano iz originala 08. 04. 2016. g. Pristupljeno 8. 6. 2017.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Topografska karta područja Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016)
