Kanjiža

Za druge upotrebe pogledajte stranicu Kanjiža (višeznačna odrednica).

Kanjiža
Trg u Kanjiži
Grb
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Severnobanatski
Opština	Kanjiža
Stanovništvo
— 2022.	8.067
— gustina	129/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	46° 03′ 44″ S; 20° 03′ 03″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	80 m
Površina	76,1 km2
Kanjiža Kanjiža na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	24420
Pozivni broj	024
Registarska oznaka	КА

Kanjiža (mađ. Magyarkanizsa) je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Severnobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 8.067 stanovnika.

Ime

Stara Kanjiža je ime koje je današnja Kanjiža nosila do nakon Prvog svetskog rata da bi se razlikovala od Nove Kanjiže, koja je ležala sa druge strane reke Tise. Kada je Nova Kanjiža preimenovana u Novi Kneževac, Stara Kanjiža ostala je samo Kanjiža. Naziv ovog mesta koji se koristi u mađarskom jeziku jeste Magyarkanizsa („Mađarska Kanjiža”). Gradska uprava je krajem 1934. odlučila da se mesto zove Pavlov Grad, za šta je trebalo odobrenje Dunavske banovine.

Prošlost

Stara Kanjiža je u prvoj polovini 18. veka imala militarski status. Stanovništvo su činili Srbi graničari u Potiskoj austrijskoj granici. Kada je novembra 1750. godine obavljeno izjašnjavanje oficira, u Kanjiži za provincijalni status su se izjasnili: kapetan Stevan Zako, hadnađi Maksim Ninčićev i Stevan Karapandžić, barjaktari Nikola Karapandžić, Stevan Zarić, Gruja Čanadac i Georgije Zako. Odan svom životnom vojničkom pozivu bio je samo hadnađ Petar Bajanac.

Srbi graničarski oficiri koji su ostali u provincijalu dobili su mađarsko plemstvo i manje zemljišne posede, koji će 1765. godine ostati njihovi bez ograničenja. Tako su postali plemići zemljoposednici sa 58 lanaca zemlje u mestu: lajtanti Sava Karapandžić, Lazar Međanski i Maksim Ninčić. Zastavnici (barjaktari) su dobili po 44 lanca zemlje: Stevan Zarić, Gruja Čanadi i Đorđe Zako.

Državna vlast je po promeni statusa i odseljavanju Srba graničara krenula tu kao i drugde masovno kolonizaciju Mađara.

Demografija

U naselju Kanjiža živi 8.318 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,3 godina (40,5 kod muškaraca i 44,1 kod žena). U naselju ima 4.025 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,45.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Mađarima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Demografija Godina Stanovnika 1948. 11.139 1953. 10.842 1961. 10.722 1971. 11.240 1981. 11.759 1991. 11.541 11.207 2002. 10.200 10.770 2011. 9.871

Etnički sastav prema popisu iz 2011.‍
Mađari			8.319	84,27%
Srbi			894	9,05%
Romi			104	1,05%
Albanci			39	0,39%
Jugosloveni			34	0,34%
Hrvati			30	0,30%
Rumuni			20	0,20%
Crnogorci			19	0,19%
Bunjevci			11	0,11%
Nemci			6	0,06%
Muslimani			5	0,05%
Slovaci			3	0,03%
Slovenci			2	0,02%
Vlasi			1	0,01%
Rusi			1	0,01%
ostali			13	0,13%
Regionalna pripadnost			33	0,33%
neizjašnjeni			277	2,80%
nepoznato			60	0,60%
ukupno: 9.871

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	28			24
80+	85			196
75—79	120			239
70—74	215			295
65—69	256			320
60—64	265			331
55—59	322			341
50—54	365			348
45—49	418			433
40—44	416			388
35—39	280			347
30—34	306			291
25—29	352			322
20—24	375			353
15—19	370			333
10—14	266			269
5—9	257			267
0—4	195			212
Prosek :	39,5			42,5

Domaćinstva

Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 3.465 3.540 3.660 4.041 4.281 4.386 4.025

Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek Broj domaćinstava 1.033 1.166 820 780 178 37 9 2 0 0 2,52

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	4.173	1.283	2.497	193	188	12
Ženski	4.561	842	2.528	894	289	8
UKUPNO	8.734	2.125	5.025	1.087	477	20

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	2.280	211	15	14	1.081
Ženski	1.626	125	4	0	550
UKUPNO	3.906	336	19	14	1.631
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	37	215	233	38	97
Ženski	4	31	278	46	25
UKUPNO	41	246	511	84	122
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	19	41	82	53	85
Ženski	37	40	61	144	240
UKUPNO	56	81	143	197	325
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	59	0	0	0
Ženski	39	2	0	0
UKUPNO	98	2	0	0

Napomene

→ * — Podaci za površinu i gustinu naseljenosti dati su zbirno za katastarsku opštinu Kanjiža, na kojoj se nalaze dva naselja, Zimonjić i Kanjiža.

Znameniti Kanjižani

• Đorđe Krstić

Gradovi pobratimi

• Budaerš, Mađarska
• Felšežolta, Mađarska
• Ferencvaroš (Budimpešta), Mađarska
• Kiškunhalaš, Mađarska
• Kraljovski Hlmec, Slovačka
• Velika Kanjiža, Mađarska
• Reske, Mađarska
• Sveti Đorđe , Rumunija
• Svilajnac, Srbija
• Tata, Mađarska
• Vodice, Slovenija

Galerija

• 
  Glavna ulica i katolička crkva
• 
  Pravoslavna crkva
• 
  Železnička stanica
• 
  Kafana Vigado u parku banje Kanjiža

Vidi još

• Opština Kanjiža
• Crkva Sv. Arhanđela Mihaila u Kanjiži
• Kalvarija Kanjiža
• Ciglana Male Pijace
• Banja Kanjiža
• Vigado

Spoljašnje veze

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)