Kip Torn

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Kip Torn
Kip Torn 2007.
Lični podaci
Datum rođenja(1940-06-01)1. jun 1940. (84 god.)
Mesto rođenjaLogan, SAD
ObrazovanjeKalifornijski tehnološki institut, Univerzitet Prinston
Naučni rad
PoljeFizika
NagradeNobelova nagrada za fiziku

Kip Stiven Torn (engl. Kip Thorne; Logan, 1. jun 1940) je američki teorijski fizičar i dobitnik Nobelove nagrade poznat po svom doprinosu gravitacionoj fizici i astrofizici. Dugogodišnji je prijatelj i kolega Stivena Hokinga i Karla Sejgana. Bio je Fejnmanov profesor teorijske fizike na Kalifornijskom tehnološkom institutu (Kaltek) do 2009.[1] Jedan je od vodećih svetskih stručnjaka za astronomske implikacije Ajnštajnove opšte teorije relativnosti. I dalje se bavi naučnim istraživanjima i radio je kao naučni savetnik na naučnofantastičnom filmu Međuzvezdani.[2][3]

Godine 2017. Torn je dobio Nobelovu nagradu za fiziku s Rajnerom Vajsom i Berijem Barišom za „odlučujuće doprinose LIGO detektoru i opservaciju gravitacionih talasa”.[4][5][6][7]

Život i karijera[uredi | uredi izvor]

Torn za vreme istraživanja

Torn je rođen u Loganu, u Juti, 1. juna 1940. godine. Otac mu je bio profesor D. Vajn Torn, a majka hemičarka zemljišta i ekonomistkinja Alison Torn.[8] Odrastao je u akademskom okruženju. Tornovi roditelji su bili članovi Crkve Isusa Hrista svetaca poslednjih dana, tako da je odrastao u LSD veri. Torn je, međutim, priznao da je ateista. Što se tiče njegovih stavova o religiji, Torn je izjavio: „Postoji veliki broj mojih kolega koji veruju u Boga [...] Ali ja ne verujem u njega”.[9]

Torn je od mladosti pokazivao akademske potencijale. Postao je jedan od najmlađih redovnih profesora u istoriji Kalifornijskog tehnološkog instituta. Na ovom fakultetu je diplomirao 1962. godine, a doktorirao je na Univerzitetu Prinston 1965. Doktorsku disertaciju je napisao pod mentorstvom Džon Vilera. Torn se vratio Kalteku 1967. radeći kao vanredni profesor. Postao je redovni profesor teorijske fizike 1970. godine. U junu 2009. podneo je ostavku bi nastavio karijeru pisanja. Njegov prvi projekat je bio film Međuzvezdani, na kom je radio sa Kristoferom Nolanom.

Tokom godina Torn je bio mentor i savetnik mnogim vodećim teorijskim fizičarima. Pedesetak fizičara je doktoriralo na Kalteku pod njegovim mentorstvom.

Torn je poznat po svojoj sposobnosti da prenese uzbuđenje i značaj otkrića u astrofizici kako profesionalnoj tako i široj publici.

Njegove prezentacije o crnim rupama, teoriji relativnosti, putovanju kroz vreme i crvotočinama emitovane su i na Pi-Bi-Esu i Bi-Bi-Siju.

Torn se oženio Lindom Džejn Peterson 1960. godine. Zajedno su imali decu, Kares Anu i Bret Kartera, ali su se razveli 1977. Torn se oženio sa svojom drugom suprugom Kerol Džojs Vinsten, koja je takođe profesor, 1984. godine.

Istraživanja[uredi | uredi izvor]

Torn 1972.

Tornova istraživanja su uglavnom usmerena na relativističku astrofiziku i gravitacionu fiziku, s naglaskom na crne rupe. On je možda najpoznatiji javnosti po svojoj kontroverznoj teoriji da se crvotočine mogu iskoristiti za putovanje kroz vreme.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Kip S. Thorne: Biographical Sketch".
  2. ^ Sullivan, Kevin P. (16. 12. 2013). „Christopher Nolan’s ‘Interstellar’ Trailer: Watch Now”. MTV. Pristupljeno 30. 10. 2014. 
  3. ^ „Watch Exclusive: The Science of Interstellar - WIRED - WIRED Video - CNE”. WIRED Videos. Arhivirano iz originala 5. 12. 2014. g. Pristupljeno 7. 12. 2014. 
  4. ^ „The Nobel Prize in Physics 2017”. The Nobel Foundation. 3. 10. 2017. Pristupljeno 17. 10. 2017. 
  5. ^ Rincon, Paul; Amos, Jonathan (3. 10. 2017). „Einstein's waves win Nobel Prize”. BBC News. Pristupljeno 3. 10. 2017. 
  6. ^ Overbye, Dennis (3. 10. 2017). „2017 Nobel Prize in Physics Awarded to LIGO Black Hole Researchers”. The New York Times. Pristupljeno 3. 10. 2017. 
  7. ^ Kaiser, David (3. 10. 2017). „Learning from Gravitational Waves”. The New York Times. Pristupljeno 3. 10. 2017. 
  8. ^ Grant Kimm, Webmaster - The College of Liberal Arts and Sciences at Iowa State University. „Plaza of Heroines at Iowa State University”. Las.iastate.edu. Arhivirano iz originala 14. 08. 2015. g. Pristupljeno 7. 12. 2014. 
  9. ^ Carroll, Rory (21. 6. 2013). „Kip Thorne: physicist studying time travel tapped for Hollywood film”. Guardian News and Media Limited. Pristupljeno 30. 10. 2014. „Thorne grew up in an academic, Mormon family in Utah but is now an atheist. "There are large numbers of my finest colleagues who are quite devout and believe in God, ranging from an abstract humanist God to a very concrete Catholic or Mormon God. There is no fundamental incompatibility between science and religion. I happen to not believe in God."” 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Кип_Торн&oldid=27600821”