Komunistička partija Španije

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Komunistička partija Španije
Partido Comunista de España
Generalni
sekretar		Hose Luis Sentela
OsnivačDolores Ibaruri (počasna predsednica; trajna funkcija)
Osnovana14. novembra 1921.
PrethodnikŠpanska komunistička partija
Španska komunistička radnička partija
SedišteMadrid
 Španija
NovineRadnički svet
Mladi ogranakSavez komunističke omladine Španije
Broj članova 35 000[1]
Ideologijamarksizam,
komunizam,
republikanizam,
sekularizam
Politička pozicijakrajnja levica
Evropska strankaPartija evropske levice
Bojecrvena
Kongres poslanika
2 / 350
Senat Španije
1 / 226
Evropski parlament
1 / 54
Veb-sajt
www.pce.es

Komunistička partija Španije (šp. Partido Comunista de España) je politička partija koja deluje u Španiji i treća najjača partija u zemlji. Članica je koalicije Ujedinjena levica i uticajna je u najvećem španskom sindikatu, Radničke komisije.

Istorijat[uredi | uredi izvor]

KP Španije osnovana je spajanjem Španske komunističke partije i Španske komunističke radničke partije 1921. godine. Ujedinjena partija postala je članicom Kominterne i 1922. godine održala svoj Prvi kongres u Sevilji. Do kraja 1922, imala je oko 5000 članova.[2]

Tokom diktature Migela Prima de Rivere, sve stranke, uključujući i KP Španije, bile su podvrgnute represiji i nasilju, ali nisu zabranjene. Godine 1925, KPŠ zalagala se za ukidanje Riverine diktature i monarhije, osnivanje federative republike, davanje nezavisnosti Kataloniji, Baskiji i Maroku, slobodu udruživanja, organizovanje radničkih saveta po fabrikama i ostalo.[3]

Do proglašenja Španske republike 1931, KP Španije bila je poprilično oslabljena od progona i frakcionaštva. nakon početka građanskog rata 1936, KP Španije je zajedno s republikanskom vladom učestvovala u suzbijanju socijalističke revolucije koju su provodile neke radikalne levičarske organizacije. KP Španije je vodila ovakvu politiku po naredbi Kominterne, odnosno SSSR-a, jer Sovjeti nisu hteli da budu optuženi da koriste rat za uvođenje boljševizma u Španiji, što bi ugrozilo savez s Francuskom i Velikom Britanijom i ostavilo SSSR samog u potencijalnom sukobu s nacističkom Nemačkom. Tokom prvih meseci rata, broj članova KPŠ porastao je sa 30.000 na 100.000.

Nakon poraza Republike 1939, KP Španije nastavila je da ilegalno deluje pod Frankovom diktaturom, a uspela je da zadrži funkcionalnu organizaciju. Po početku Drugog svetskog rata, španski komunisti su se borili uglavnom u Francuskom pokretu otpora i u Sovjetskom Savezu.

Godine 1942, novi sekretar partije postala je Dolores Ibaruri — “La Pasionarija”. Posle rata, rukovodstvo KP Španije uglavnom se nalazilo u Francuskoj. Nakon dolaska Santijaga Karilja na čelo partije, 1963. je napuštena politika oružane borbe protiv Frankove diktature i od 1977. usvojena politika Evrokomunizma.

Delovanje posle 1975.[uredi | uredi izvor]

Nakon kraja diktature, legalan rad Partije omogućen je 1977. godine. Tada je imala preko 200 000 članova. Vođstvo Partije prihvatilo je kompromis sa buržoazijom i priznalo ustavnu monarhiju. Ovo je većina članstva smatrala izdajom. Tokom 1970-ih, nekoliko radikalnijih grupa se izdvojilo iz KPŠ i formiralo sopstvene komunističke partije.

Od 1986, KP Španije i nekoliko ostalih levičarskih partija formiralo je koaliciju Ujedinjena levica, koja deluje i danas. Partija je tada imala oko 30 000 članova.

Sekretari partije[uredi | uredi izvor]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Entre coalición y partido, la evolución de modelo organizativo en IU, Luis Ramiro Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. mart 2012), Pristupljeno 9. 4. 2013.
  2. ^ Payne, S.G. The Spanish Civil War, the Soviet Union, and Communism. New Haven: Yale University Press, 2004. p 15.
  3. ^ Payne, S.G. The Spanish Civil War, the Soviet Union, and Communism. New Haven: Yale University Press, 2004. p 18-19.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Комунистичка_партија_Шпаније&oldid=26902814”