Konopište
| Dvorac Konopište | |
|---|---|
 Dvorac Konopište | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Konopište |
| Opština | Benešov |
| Država |  Češka |
| Vrsta spomenika | dvorac |
| Vreme nastanka | 1280 |
| Vlasnik | država Češka |
Dvorac Konopište je četvorokrilni trospratni dvorac smešten u Konopištu, koje je sada deo grada Benešova u centralnoj Češkoj. Postao je poznat kao poslednja rezidencija austrijskog nadvojvode Franca Ferdinanda, naslednika austrougarskog prestola, čiji je atentat u Sarajevu pokrenuo Prvi svetski rat. Metak koji ga je ubio, a koji je ispalio Gavrilo Princip, sada je eksponat u muzeju dvorca.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Dvorac je 1280-ih godine izgleda osnovao praški episkop Tobiaš kao gotičko utvrđenje u stilu francuskog dvorca, pravougaone osnove i okruglih kula koje se ističu na uglovima, što omogućava najefikasniju odbranu.[1] Procene pokazuju da je porodica Beneševic iz obližnjeg Benešova bila vlasnik 1318. godine, a da je 1327. godine dvorac prešao u ruke Šternberksa. 1468. osvojile su je trupe Georgija od Podjebradija nakon opsade koja je trajala skoro dve godine.
1603. godine imanje je kupila Dorota Hodjejovska iz Hodjejova, koja je uradila renesansno preuređenje stare gotičke utvrde.[2] Porodica Hodjejovski utvrdila je svoju imovinu zbog svog aktivnog učešća u anti-habsburškoj pobuni 1620. godine. Dvorac je kupio Albreht fon Valdštajn, a posle njega prešao je u vlasništvo Adama Mihna od Vacinova. Mihna je postao ozloglašen zbog represije nad kmetovima, koji su se pobunili protiv njega i osvojili Konopište 1657. godine.
Šveđani su 1648. zauzeli i opljačkali Konopište, a potom je porodica Vrtba kupila uništenu građevinu. Nakon 1725. godine, pretvorili su ga u dvorac u baroknom stilu.[3] Pokretni most zamenjen je kamenim mostom, a blizu istočne kule u zidu je probijen novi ulaz. Kapiju je dizajnirao je František Maksmilijan Kanjika i postavio statue iz radionice Matijasa Bernarda Brauna. 1746. godine uništeni su gornji nivoi četiri kule, a jedna kula je potpuno srušena. Tokom popravke enterijera, na plafonima velike dvorane oslikane su mitološke i alegorijske freske, i postavljeni su mermerni kamini sa uklesanim ukrasima Lazara Vildmana.
Austrijski nadvojvoda Franc Ferdinand kupio je Konopište 1887. godine nasledstvom od poslednjeg vladajućeg vojvode od Modene. Arhitekta Josef Moker je između 1889. i 1894. godine prepravio zgradu u luksuznu rezidenciju, pogodnu za budućeg cara, koju je voleo više od svoje službene rezidencije u Beču. Istovremeno je izgrađen prostrani park u engleskom stilu, veličine 225 hektara, sa terasama, vrtom ruža i statuama.[3]
Pozvao je nemačkog cara Vilhelma II, da vidi ruže početkom juna 1914. godine. Dok su razgovarali o politici, razgovarali su o Rumuniji, ali u to su vreme nastale nedokumentovane teorije zavere o njihovom planiranju napada na Srbiju ili o podeli Austrougarske imperije.[4]
Od 1921. godine dvorac je bio vlasništvo Čehoslovačke i kasnije države Češke, jedno od 90 takvih imanja u državnom vlasništvu. Priča se da Ministarstvo kulture troši više od 800.000 američkih dolara godišnje za održavanje dvorca, a naplaćuje otprilike toliko od prodaje ulaznica i naknada za iznajmljivanje za povremene usluge.[5]
2000. godine 'Princeza' Sofija od Hoenberga, unuka Franca Ferdinanda i njegove morganatske supruge Sofije od Hoenberga, pokrenula je tužbu radi restitucije dvorca porodici Hoenberg, koja, međutim, nikada nije priznata kao deo Habsburške kuće.[6] Tužba, podneta u Benešovu (nekadašnje nemačko ime: Benešau), tražila je restituciju dvorca, 6 070 ha šume i pivare.[5]
Turističke atrakcije[uredi | uredi izvor]
Konopište je otvoreno za javnost od 1971. Posetioci mogu da vide rezidencijalne sobe Franca Ferdinanda, koji je bio i entuzijastični lovac, veliku kolekciju rogova, „kolekciju Obizi-Este“ (treću najveću evropsku kolekciju oružja i srednjovekovnog oružja iz Kastelo del Katajo, Padova, Italija),[7] salu za pucanje sa pokretnim metama i baštu sa italijanskim renesansnim statuama i staklenim baštama.
Dvorac se može obilaziti od aprila do oktobra. Do njega se dolazi vozom iz Praga do Benešova (oko jednosatna vožnja), a zatim pešice oko 2,5 km sa stanice ili jednim od retkih autobusa.
Deo filma Iluzionista sniman je u Konopištu, kneževskom dvorcu.
Ljudi koji su živeli u dvorcu[uredi | uredi izvor]
- Nadvojvoda Franc Ferdinand iz Austrije
- Sofija, vojvotkinja od Hoenberga
- Maksimilijan, vojvoda od Hoenberga
- Princ Ernst od Hoenberga, rođen tamo
- Princeza Sofija od Hoenberga, rođena tamo
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Mark [Czech Republic: The Bradt Travel Guide], pg. 140, Bradt Travel Guides (2006), ISBN 1-84162-150-1
- ^ Ehrenberger, Tomaš The Most Beautiful 88 Castles, pg. 72, Kartografie Praha a.s., ISBN 80-7011-745-1
- ^ а б Ehrenberger, Tomaš The Most Beautiful 88 Castles, pg. 72, Kartografie Praha a.s., ISBN 80-7011-745-1.
- ^ Sidney Bradshaw Fay, Origins of the World War.
- ^ a b Smith, Craig S. „A battle royal for a Czech castle - Princess wants property taken after empire collapsed”. International Herald Tribune. str. 3. Pristupljeno 2008-08-18.
- ^ "Smith, Craig S. Princess and Heir of Franz Ferdinand Fights to Repeal a Law and Gain a Castle" New York Times, February 19, 2007
- ^ Di Luca, Mark Czech Republic: The Bradt Travel Guide, pg. 140, Bradt Travel Guides (2006), ISBN 1-84162-150-1.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični veb-sajt (in English)
- Slike dvorca (in Czech)
- Zamkovi sveta Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. maj 2015) (in English)
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
