Kraljevina Kipar
| Βασίλειο της Κύπρου/Vasíleio ti̱s Kýprou Royaume de Chypre Kraljevina Kipar | |||
|---|---|---|---|
 Grb
| |||
 Istočno Sredozemlje 1265. godine | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa | ||
| Regija | Sredozemno more | ||
| Glavni grad | Nikozija | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | Francuski, Grčki | ||
| Religija | Katolicizam | ||
| Politika | |||
| Oblik države | Kraljevina | ||
| — Kralj Kipra | Gaj Lizinjan | ||
| Katarina Kornaro | |||
| Istorija | |||
| Istorijsko doba | Razvijeni srednji vijek | ||
| — Osnivanje | 1192. | ||
| — Ukidanje | 1489. | ||
| Događaji | |||
| — Osnivanje tokom Trećeg krstaškog rata | 1192. | ||
| — Katarina Kornaro prodaje ostrvo Mletačkoj republici | 1489. | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice Kraljevine Kipra | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
|
| ||
Kraljevina Kipar bila je krstaška država osnovana 1192. godine. Kraljevinom je vladala francuska dinastija Lizinjan. Od 1361. godine Kraljevina Kipar obuhvata i Antaliju i Korikus. Kraljevinu je 1489. godine prodala kraljica Katarina Kornaro Mletačkoj republici.
Osnivanje[uredi | uredi izvor]
Ostrvo Kipar je 1191. godine osvojio Ričard I, engleski kralj, tokom Trećeg krstaškog rata. Do tada je Kipar pripadao Vizantijskom carstvu. Ričard je potom nastavio sa ratnim operacijama i pridružio se krstašima koji su opsedali Akru. Kipar je prodao Templarima jer je shvatio da će teško održati kontrolu za vreme boravka u Svetoj zemlji. Templari su mu 40.000 bizanta platili odmah, a ostatak (do 100.000) plaćan je u ratama.
Među krstaškim baronima Konradom Monferatskim i Gajem Lizinjanom vođena je borba za jerusalimsku krunu. Krstaški baroni su krunu poverili grofu Konradu jer je Gaj već jedanput izgubio Jerusalim, a njegova žena Sibila, jerusalimska princeza (ćerka Amalrika Jerusalimskog) umrla. Gaj Lizinjan je kao kompenzaciju za krunu od Templara dobio ostrvo Kipar. Godine 1194. Gaj umire bez naslednika pa krunu preuzima njegov stariji brat Amalrik II.
Englesko osvajanje Kipra označilo je početak viševekovne zapadne dominacije na Kipru i uvođenja feudalnog sistema i katolicizma.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Nakon Amalrikove smrti na prestu su se smenjivali maloletni vladari umesto kojih su kao regenti vladali članovi porodice Ibelin koji su imali velikog uticaja u Svetoj zemlji. Godine 1229. poslednjeg Ibelina je sa kiparskog prestola isterao nemački car Fridrih II što dovodi do borbe Gvelfa i Gibelina na ostrvu. Fridrihove pristalice su u borbi poražene. Nakon pada Akre 1291. godine kraljevi Kipra su nastavili da nose titule jerusalimskog kralja.
Kao i u Jerusalimu, i na Kipru je postojala institucija Visokog suda. Kraljevi Kipra su međutim bili bogatiji što im je omogućavalo da ignorišu sud. Najuticajnija je bila porodica Ibelina. Kraljevi Kipra su često bili u sukobu sa italijanskim trgovcima jer je Kipar od 1291. godine postao centar evropske kulture sa Afrikom i Azijom.
U 14. veku Đenovljani preuzimaju vodeću ulogu u evropskoj trgovini. Kipar staje na stranu Francuza koji su bili u sukobu sa papstvom (Avinjonsko ropstvo papstva) u nadi da će Francuzi oslabiti Italiju. Godine 1426. Mameluci su je pretvorili u tributarnu državu. Sledeći kraljevi polako gube nezavisnost. Godine 1489. kraljica Katarina Kornaro je primorana da proda ostrvo Veneciji.
Kraljevi Kipra[uredi | uredi izvor]
- Gaj Lizinjan (1192—1194)
- Amalrik II Jerusalimski (1194—1205)
- Igo I od Kipra (1205—1218)
- Henri I od Kipra (1218—1253)
- Igo II od Kipra (1253—1267)
- Igo III od Kipra (1267—1284)
- Jovan II Jerusalimski (1284—1285)
- Henri II Jerusalimski (1285—1324)
- Amalrik od Tira (1306—1310) — uzurpator
- Igo IV od Kipra (1324—1359)
- Petar I od Kipra (1359—1369)
- Petar II od Kipra (1369—1382)
- Džejms I od Kipra (1382—1398)
- Janus od Kipra (1398—1432)
- Džon II od Kipra (1432—1458)
- Šarlota od Kipra (1458—1464)
- Džejms II od Kipra (1464—1473)
- Džejms III od Kipra (1473—1474)
- Katarina Kornaro (1474—1489)
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Fajfrić, Željko (2006). Istorija krstaških ratova. Sremska Mitrovica: Tabernakl. ISBN 978-86-85269-05-9.
