Kronborg

Dvorac Kronborg Kronborg
Svetska baština Uneska
Mesto	Helsinger, Danska
Koordinate	56° 02′ 19″ S; 12° 37′ 19″ I
Kriterijum	kulturna: iv
Referenca	696
Upis	2000. (24 sednica)

Kronborg

Dvorište dvorca Kronborg

Kronborg je dvorac u blizini danskog grada Helsingera, po kojem je Vilijem Šekspir nazvao dvorac Elsinor u „Hamletu“, na najdaljem vrhu ostrva Zelanda, na najužem delu moreuza Eresund koji deli Dansku od Švedske. Kako je ovaj prolaz u Baltičko more ovde širok tek 4 km, ovo mesto je imalo veliku stratešku važnost, a dvorac je izgrađen kao pomorska tvrđava koja je kontrolisala njegov promet. Dvorac je vekovima bio jedan od najvažnijih renesansnih dvoraca u severnoj Evropi, pa je zbog toga 2000. godine upisan na UNESKO-v spisak mesta Svetske baštine u Evropi.

Dvorac Kronborg iz vazduha

Istorija i odlike

Danski kralj Erik Pomeranski je 1420-ih izgradio moćnu tvrđavu kako bi kotrolisao promet moreuzom i naplaćivao putarinu svakom brodu koji je hteo da uđe ili izađe iz Baltičkog mora. Tvrđava iz 15. veka se sastojala od niza zgrada okruženih snažnim zidinama, ali je današnji izgled, ali i ime Kronborg, dobio za kralja vreme Fridrika II. koji ga je obnovio 1585. godine. Tada jedan od najvećih i najlepših dvoraca severne Evrope je nemarom radnika izgoreo u plamenu 1629. godine. Samo je kapela preživela zahvaljujući snazi svojih lukova.

Kristijan IV. je uložio mnogo truda u njegovu obnovu 1639. godine, ali nije dovršio njegov enterijer. Švedski general Karl Gustaf Vrangel je osvojio dvorac 1658. godine, prilikom švedske invazije, nakon čega su zidine ojačane i okružene snažnim protivtopovskim bastionima. Početkom 18. veka je smatran za jednu od najsnažnijih utvrđenja u Evropi.

Od 1739. do 1900-ih, Kronborg je služio kao zatvor kojim je upravljala vojska, a 1772. godine tu je bila zatvorena i danska kraljica, Karolina Matilda od Velsa, sestra engleskog kralja Džordža III. Od 1785. do 1922. godine dvorac je prestao da bude kraljevska rezidencijom, a njime je potpuno upravljala vojska.

Godine 1816. u dvorcu su vojnici izveli Šekspirovu dramu „Hamlet“, čime su obeležili 200 godina od smrti slavnog pisca koji je svoju dramu smestio u ovaj dvorac. Od tada se ova drama izvodila više puta u raznim delovima dvorca, a od slavnih glumaca, ulogu Hamleta su igrali Lorens Olivije, Džon Gilgud, Kristofer Plamer, Derek Jakobi, kao i 2009. godine Džud Lo.

Galerija

• 
  Dvorac Kronborg
• 
  Ulaz u kraljevsku kapelu
• 
  Soba Fridrika II. (1576.)
• 
  Holgar Danski, skulptura u dvorcu

Vidi još

• Spisak mesta Svetske baštine u Evropi