Kjahta

Kjahta
*Кяхта*
Kjahta; Кяхта
	Zgrada banke u Kjahti
	Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Rusija
Federalni okrug	Sibirski
Republika	Burjatija
Osnovan	1727.
Status grada	1805.
Stara imena	Troickosavsk
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2014.	20.076
Geografske karakteristike
Koordinate	51° 50′ 00″ S; 107° 36′ 00″ I / 51.833333° S; 107.6° I
Vremenska zona	UTC+9
Aps. visina	760 m
	Kjahta Kjahta na karti Rusije
Ostali podaci
Poštanski broj	671840
Pozivni broj	+7 30142
Registarska oznaka	03
OKATO kod	81 233 501
Veb-sajt
	www.admkyahta.ru

Kjahta (rus. Кяхта, bur. Хяагта) grad je u azijskom delu Ruske Federacije, na jugu Republike Burjatije i administrativni centar Kjahtinskog rejona.

Grad je 1727. godine osnovao ruski diplomata srpskog porekla Sava Vladislavić Raguzinski kao utvrđenje pod imenom Troickosavsk (rus. Троицкосавск). Sadašnje ime nosi od 1934. godine.

Prema procenama nacionalne statističke službe iz 2014. u gradu je živelo 20.076 stanovnika, dok je prema podacima sa popisa 2010. grad imao 20.041 stanovnika.^[1]

Geografija[uredi | uredi izvor]

Kjahta je smeštena na području Sibirskog federalnog okruga, na krajnjem jugu Republike Burjatije, u pograničnoj zoni između Ruske Federacije i Mongolije.

Grad se nalazi na međunarodnom autoputu A340 koji povezuje glavni grad Burjatije Ulan Ude sa prestonicom Mongolije Ulan Batorom, na oko 234 km od Ulan Udea.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Godine 1727. srpski diplomata u službi ruskog imperatora Sava Vladislavić Raguzinski osniva trgovačko naselje pod imenom Troickosavsk. Novoosnovano naselje dobilo je ime po crkvi koja je bila posvećena Svetom Savi Srpskom (rus. Троицкая церковь Святого Саввы Сербского), a koja se nalazila u samom središtu naselja. Naselje se razvilo iz drvenog četvorougaonog utvrđenja dužine stranica od 100 metara, sa dva ulaza i 4 stražarske kule. U unutrašnjosti utvrđenja prvobitno su izgrađena 32 trgovačka svratišta, veliki hotel i brojni magacini i ambari za robu. Izgradnja utvrđenja koje je trebalo da služi kao glavna trgovačka spona između Kine i Rusije završena je 1728. godine, a samo utvrđenje imalo je status „slobode“, trgovačkog naselja oslobođenog plaćanja poreza.

Nakon potpisivanja Burinskog i Kjahtinskog ugovora (1727) o razgraničenju i trgovačkim vezama između Rusije i Kine, Kjahta postaje jednim od najvažnijih trgovačkih centara u celoj centralnoj Aziji. Godine 1743. celo naselje dobija status „trgovačke slobode“, a 1792. je u Kjahtu premeštena i carinska ispostava iz Irkutska.

Troickosavsk 1805. dobija administrativni status grada, a prema podacima iz 1829. u gradu su u 542 domaćinstva živela 4.054 stanovnika. Tokom celog 19. veka grad je bio važno trgovačko središte, a savremenici su ga često nazivali „Venecijom peščanih dina“ zbog brojnih trgovačkih karavana sa kamilama iz Unutrašnje Mongolije.

U Kjahti su započinjali i završavali svoja istraživanja neki od najvećih ruskih geografa, putopisaca i istraživača centralne i severne Azije, Nikolaj Prževaljski, Petar Kozlov, Grigorij Potanjin, Vladimir Obručev i brojni drugi.

U Kjahti je 25. maja 1915. potpisan još jedan važan međunarodni ugovor između Rusije, Kine i Mongolije o statusu Unutrašnje Mongolije.^[2] Tokom Prvog svetskog rata nedaleko od naselja je egzistirao sabirni kamp za ratne vojne zarobljenike, kroz koji je samo tokom zime 1915/16. prošlo preko 6.700 zarobljenika.^[3]

Tokom 1920. i 1921. Kjahta je bila centar revolucionarnih aktivnosti Mongolske narodne partije, i mesto delovanja istaknutih mongolskih revolucionara Damdina Suhbatora i Horlogina Čojlbasana.