Pređi na sadržaj

Lazar Vukičević

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Lazar Vukičević
Datum rođenja(1887-10-15)15. oktobar 1887.
Mesto rođenjaSombor, Austrougarska
Datum smrti17. decembar 1941.(1941-12-17) (54 god.)
Mesto smrtiBanjica, Beograd, Srbija

Lazar Vukičević (Sombor; 15. oktobar 1887 – 17. decembar 1941), ponekad nazivan Vukićević, bio je srpski tipograf, publicista i političar. Bio je učesnik Oktobarske i mađarske revolucije, osnivač Komunističke partije Jugoslavije i član njenog prvog Centralnog komiteta.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Lazar Vukičević je rođen 15. oktobra 1887. godine u Somboru u porodici Petra i Jelene Vukičević (rođene Cvejić). [1] [2]

Aktivnosti u Bosni i Hercegovini[uredi | uredi izvor]

Vukičević se priključio komunističkom pokretu radeći kao tipograf u Vojvodini. Preselio se u Sarajevo gde je pomogao u pokretanju publikacije Glas slobode i bio je deo njene redakcije. Učestvovao je u osnivanju Socijaldemokratske partije Bosne i Hercegovine 1909. godine i bio član njenog glavnog odbora do 1910. [3] [4]

Delatnosti u Vojvodini[uredi | uredi izvor]

Vukičević se vratio u Vojvodinu i bio vodeći član Srpsko-bunjevačkog agitacionog odbora u Socijaldemokratskoj partiji Mađarske. Bio je deo redakcije njenih publikacija Napred i Sloboda od 1911. do 1914. godine. [5] [6]

Ruska revolucija[uredi | uredi izvor]

Tokom Prvog svetskog rata zarobljen je od strane carske ruske vojske. Oslobođen je posle Oktobarske revolucije i pridružio se Ruskoj komunističkoj partiji (boljševici), služeći kao deo njene Jugoslovenske grupe. U Samari je izdavao časopis Internacionalist (Internacionalista). Nakon formiranja Komunističke partije (boljševika) Srba, Hrvata i Slovenaca 1918. godine, Vukičević je bio deo njenog centralnog komiteta do 1919. godine. [7] [8]

Kongres ujedinjenja u Jugoslaviji[uredi | uredi izvor]

Po povratku u Jugoslaviju u februaru 1919. godine Vukičević je pomagao u formiranju Jugoslovenskog komunističkog revolucionarnog saveza „Pelagić“, nazvanog po revolucionaru iz 19. veka Vasi Pelagiću Bio je deo njenog čelnog kruga, zajedno sa kasnije visokim jugoslovenskim političarem i saučesnikom Oktobarske revolucije Nikolom Grulovićem. Grulović i Vukičević su 9. marta 1919. formirali takozvane Pelagićevce i predvodili grupu tokom aprila 1919. godine ujedinjenog kongresa Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunista), kasnije preimenovane u Komunističku partiju Jugoslavije. Pelagićevci su se tokom kongresa zalagali za tvrdu boljševičku stranku. [9] [10]

Aktivnosti u Mađarskoj Sovjetskoj Republici i Beču[uredi | uredi izvor]

Vukičević je proganjan zbog svojih komunističkih aktivnosti u Jugoslaviji, a ostavljen da učestvuje u Mađarskoj sovjetskoj republici 1919. godine. Tamo je bio urednik publikacije Crvena zastava. Nakon pada republike, napustio je Mađarsku i preselio se u Beč, gde je radio sa kolegama jugoslovenskim i mađarskim komunistima. [11] Vukičević je napustio republiku sa Ivanom Matuzovićem, nakon čega su se obojica pridružili grupi studenata u kojoj je bio i Ognjen Prica, koji je u to vreme studirao u Beču. [12]

Povratak u Jugoslaviju i smrt[uredi | uredi izvor]

Vukičević se vratio u Beograd 1923. godine. Tamo je otvorio knjižaru i izdavačku kuću Svetlost, koja se nalazila u Zadužbini Ilije M. Kolarca. [13] [14]

Nakon okupacije Jugoslavije, Vukičević je zarobljen od strane Gestapoa i poslat u logor na Banjici 31. oktobra 1941. godine. Osuđen je na smrt streljanjem i ubijen na Banjici 17. decembra 1941. godine. Iza njega je ostala supruga Toska. [15] [16]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Filipović, Filip (1987). Milenković, Toma, ur. Sabrana dela. Tom 5, (Avgust 1916 - sredina novembra 1919. godine). Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 396. 
  2. ^ Popović, Miodrag (1981). Zatočenik pamćenja. Belgrade: Slobo ljubve. str. 31—32. 
  3. ^ Filipović, Filip (1987). Milenković, Toma, ur. Sabrana dela. Tom 5, (Avgust 1916 - sredina novembra 1919. godine). Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 396. 
  4. ^ Kovačev, Vujica (1987). Na zajedničkom frontu revolucije. Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 59—60. 
  5. ^ Filipović, Filip (1987). Milenković, Toma, ur. Sabrana dela. Tom 5, (Avgust 1916 - sredina novembra 1919. godine). Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 396. 
  6. ^ Kovačev, Vujica (1987). Na zajedničkom frontu revolucije. Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 59—60. 
  7. ^ Filipović, Filip (1987). Milenković, Toma, ur. Sabrana dela. Tom 5, (Avgust 1916 - sredina novembra 1919. godine). Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 396. 
  8. ^ Kovačev, Vujica (1987). Na zajedničkom frontu revolucije. Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 59—60. 
  9. ^ Filipović, Filip (1987). Milenković, Toma, ur. Sabrana dela. Tom 5, (Avgust 1916 - sredina novembra 1919. godine). Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 396. 
  10. ^ Očak, Ivan (1974). „Povratnici iz sovjetske Rusije u borbi za stvaranje ilegalnih komunističkih organizacija uoči prvog kongresa SRPJ(k)”. Historijski zbornik (na jeziku: Croatian). Zagreb: Povijesno društvo Hrvatske (27): 1—26. ISSN 0351-2193. 
  11. ^ Filipović, Filip (1987). Milenković, Toma, ur. Sabrana dela. Tom 5, (Avgust 1916 - sredina novembra 1919. godine). Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 396. 
  12. ^ Četrdeset godina : zbornik sećanja aktivista jugoslovenskog revolucionarnog radničkog pokreta. Knj. 1, 1917-1929. Belgrade: Kultura. 1960. str. 110. 
  13. ^ Filipović, Filip (1987). Milenković, Toma, ur. Sabrana dela. Tom 5, (Avgust 1916 - sredina novembra 1919. godine). Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 396. 
  14. ^ Popović, Miodrag (1981). Zatočenik pamćenja. Belgrade: Slobo ljubve. str. 31—32. 
  15. ^ Filipović, Filip (1987). Milenković, Toma, ur. Sabrana dela. Tom 5, (Avgust 1916 - sredina novembra 1919. godine). Belgrade: Institut za savremenu istoriju. str. 396. 
  16. ^ Popović, Miodrag (1981). Zatočenik pamćenja. Belgrade: Slobo ljubve. str. 31—32. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Лазар_Вукичевић&oldid=27418762”