Lazar Radojević
| lazar radojević | |
|---|---|
 Lazar Radojević | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 22. mart 1916. |
| Mesto rođenja | Rudine, kod Nikšića, Kraljevina Crna Gora |
| Datum smrti | 1. decembar 1941. (25 god.) |
| Mesto smrti | Pljevlja, ND Crna Gora |
| Profesija | tehničar |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1938. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 21. decembra 1951. |
Lazar Radojević (Rudine, kod Nikšića, 22. mart 1916 — Pljevlja, 1. decembar 1941), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 22. marta 1916. godine u selu Rudine, kod Nikšića. Otac Radoje bio je učitelj. Njegova porodica poticala je od čuvenog crnogorskog junaka serdara Šćepana Radojevića, koji je poginuo 1862. godine u borbi sa Turcima, pa je bio vaspitan u slobodarskom duhu.[1]
Nakon završene osnovne škole otišao je u Sarajevo, gde je učio Srednju tehničku školu. Tokom školovanja priključio se omladinskom revolucionarnom pokretu i postao član tada ilegalnog Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ). Pošto se isticao među revolucionarnom omladinom, brzo je zapao za oko policiji. Interesovanje policije za njegov rad bilo je naročito nakon otkrića da se povezao s grupom crnogorskih komunista koji su se nalazili u sarajevskom zatvoru. Lazar je ovoj grupi komunista, koja je bila uhapšena u policijskoj provali 1936. godine, redovno dostavljao pakete i obaveštenja.[1]
U Srednjoj tehničkoj školi u Sarajevu, po direktivi KPJ, bila je formirana jedna grupa skojevaca koja je imala zadatak da učestvuje u javnim protestima protiv raznih mera koje su sprovodile vlasti, kao i za organizovanje štrajkova. Lazar je bio jedan od aktivnih organizatora štrajka učenika u Srednjoj tehničkoj školi. Pošto se u ovaj đački štrajk umešala policija, on je bio razbijen, a Lazar je kao organizator bio isključen iz škole i proteran u Nikšić. Nakon povratka u rodno mesto, povezao se sa skojevcima i komunistima iz Nikšića i nastavio delovanje, a ubrzo je 1938. godine bio primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1]
Izvesno vreme je po partijskom zadatku radio u tehnici nikšićke partijske organizacije. Ovo je bio veoma odgovoran zadatak, jer je nikšićka partijska organizacija tada imala zadatak da od Centralnog komiteta KPJ prihvata materijale, umnožava ih i potom dostavlja ostalim partijskim organizacijama u Crnoj Gori. Policija je otkrila da Lazar radi na rasturanju ilegalne komunističke literature i zabranjenih spisa, pa je zbog toga nekoliko puta bio hapšen i proganjan. Uprkos svim teškoćama Lazar je bio aktivan u radničkom pokretu, a posebno je bio angažovan u radu sportskog društva „Hercegovac” i radničko-seljačke zadruge „Samopomoć”.[1]
Nakon okupacije Jugoslavije, 1941. godine, aktivno je radio na prikupljanju oružja i municije i pripremi boraca za ustaničke jedinice. Kako bi kao poznati komunista izbegao hapšenje, juna 1941. godine, s grupom istaknutih komunista je napustio Nikšića i prešao na teren, gde su živeli u ilegali. Od prvih dana je bio učesnik Trinaestojulskog ustanka, u kome su učestvovali u svi članovi njegove uže porodice. Već u prvi ustaničkim danimaistako se hrabrošću u borbama protiv okupatora.[1]
Oktobra 1941. godine je bio izabran za člana Okružnog komiteta KPJ za Nikšić. Novembra 1941. je bio određen da politički radi na terenu, ali je na svoje veliko insistiranje bio vraćen u jedinicu. Kao iskusan borac bio je upućen u bataljon „Peko Pavlović”, koji je, u sastavu Crnogorskog NOP odreda bio upućen u Sandžak u susret partizanskim jedinicama koje su se povlačile iz Srbije. Lazar je bio imenovan za zamenika političkog komesara ovog bataljona. Na putu ka Sandžaku, Crnogorski NOP odred je 1. decembra 1941. godine izvršio neuspeli napad na Pljevlja.[1]
U toku Pljevaljske bitke, Lazarev bataljon je izvršio svoj zadatak — prodro je do centra grada i zauzeo zgrade koje su okupatorske jedinice pretvorile u utvrđenja. Tokom ovih borbi, stradao je borac koji je nosio bataljonsku zastavu. Lazar je to video, uzeo zastavu i poveo borce u juriš na neprijateljsko utvrđenje. Tom prilikom je smrtno stradao jer je bio pokošen mitraljeskim rafalom.[1]
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 21. decembra 1951. godine, proglašen je za narodnog heroja.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
Narodni heroji iz Nikšića i okoline | ||
|---|---|---|
Narodni heroji Jugoslavije rođeni u Nikšiću i okolnim mestima, kao i oni koji su politički ili vojno delovali na ovom području: | ||
| Grahovo |  | |
| Nikšić |
| |
