Lantanoidna kontrakcija
Lantanoidna kontrakcija je izraz u hemiji kojim se objašnjava pojava smanjenja jonskog poluprečnika lantanoida, tj. elemenata sa atomskim brojevima od 58 (cerijum) do 71 (lutecijum). Naime, prateći pravilnosti u Periodnom sistemu elemenata jonski poluprečnik elemenata bi trebalo da opada u periodi sleva nadesno. Uzrok tome jeste povećanje efektivnog naelektrisanja jezgra. Kod ovih elemenata, lantanoida, dolazi do odstupanja jonski poluprečnik je manji od očekivanog, kao i manji od sledećeg u nizu te periode, hafnijuma, sa rednim brojem 72.
Ovaj termin je prvi upotrebio Viktor Moric Goldsmit, 1925. godine.
Uzrok lantanoidnoj kontrakciji jeste slabo zaklanjanje jezgra od strane 4f-elektrona.
| Element | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elektronska konfiguracija atoma | 4f15d16s2 | 4f36s2 | 4f46s2 | 4f56s2 | 4f66s2 | 4f76s2 | 4f75d16s2 | 4f96s2 | 4f106s2 | 4f116s2 | 4f126s2 | 4f136s2 | 4f146s2 | 4f145d16s2 |
| Elektronska konfiguracija Ln3+ |
| |||||||||||||
| Jonski poluprečnik Ln3+ (pm) (koordinacija 6) |