Lugovet
Lugovet Câmpia | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država |  Rumunija |
| Okrug | Karaš-Severin |
| Opština | Sokolovac |
| Stanovništvo | |
| — (2011) | 524 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 51′ 42″ S; 21° 24′ 52″ I / 44.861667° S; 21.414444° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | 107 m |
  Lugovet Lugovet na karti Rumunije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 327367 |
| Pozivni broj | 0255 |
| Registarska oznaka | CS |
Lugovet (rum. Câmpia) je naselje u opštini Sokolovac, koja pripada okrugu Karaš-Severin u Rumuniji. U srpskoj literaturi sreće se i naziv sela kao "Langovet" (1866). Naselje je značajno po prisutnoj srpskoj nacionalnoj manjini u Rumuniji.
Položaj naselja[uredi | uredi izvor]
Selo Lugovet se nalazi na reci Neri, blizu njenog ušća u Dunav, u rumunskom delu Banata (kod mesnih Srba ovaj njegov deo poznat je i kao Poljadija). Naspram sela nalazi se Bela Crkva, u Srbiji.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Po "Rumunskoj enciklopediji" mesto se prvi put javlja po odlasku Turaka iz Banata. Selo je evidentirano 1723. godine kao "Langenfeld", a pravoslavna crkva 1755. godine. Kolonizovani Nemci su otišli tokom rata 1738. godine, a na njihovo mesto su ubrzo došli Srbi i Rumuni. Crkva je tipična za ono vreme: niska, od pletera, pokrivena šindrom i sa tornjem drvenim. Hram posvećen Sv. proroku Jeremiji, srušen je kao dotrajao 1847. godine. To sveto mesto je ostalo prazno, i tu je naknadno 1873. godine ozidan spomen-krst, sa natpisom.
Carski revizor Erler je 1774. godine popisao sva banatska mesta. Tako pominje militarsko mesto "Langenfeld", koje se nalazi u Jasenovačkom okrugu, Novopalanačkog distrikta, i naseljeno Srbima.[1] Pravoslavno parohijsko zvanje u "Langofetu" je osnovano 1775. godine, a vode se crkvene matične knjige od 1778. godine.[2]
Mesni učitelj 1809. godine bio je Vukul Tomašević, a pominje se kao pretplatnik jedne srpske filozofske knjige.[3]
Sredinom 19. veka broj stanovnika u Lugovetu opada. Statistika pokazuje da je 1847. godine tu živelo 842 stanovnika, a dve decenije kasnije broj se smanjio na 768 duša. Po mitropolijskom izveštaju 1865. godine u "Langovetu" je bilo 842 pravoslavca, u parohiji šeste klase.
Lungovet je 1905. godine mala opština, u Novomoldavskom srezu. Tu živi 1.416 stanovnika u 284 doma, od kojih je Srba pravoslavnih 1.009 duša sa 214 kuća. Od javnih zdanja tu su srpska pravoslavna crkva i jedna komunalna škola. Poslednja pošta je glasila na Sokolovac, a brzojav bio u Beloj Crkvi.
Tražili su Rumuni iz Lugoveta 1906. godine, da budu adfilirani u belocrkvansku pravoslavnu rumunsku parohiju. Do tada ih je opsluživao srpski sveštenik u mestu, sa odobrenjem viših crkvenih vlasti.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Po poslednjem popisu iz 2002. godine selo Lugovet imalo je 643 stanovnika.[4] Poslednjih decenija broj stanovnika opada.
Selo je od davnina bilo višenarodno, a mesni Srbi su oduvek bili većina. Poslednjih godina njihov udeo u ukupnom stanovništvu opada. Nacionalni sastav na pojedinim popisima bio je sledeći:
| Godina popisa | 1910. god. | 1992. god. | 2002. god. |
| Ukupno st. | 1.572 | 690 | 643 |
| Srbi | 1.187 (75,5%) | 409 (59,3%) | 339 (52,7%) |
| Rumuni | 350 (22,3%) | 254 (36,8%) | 286 (44,5%) |
| ostali | 35 (2,2%) | 27 (3,9%) | 18 (2,8%) |
Religija[uredi | uredi izvor]
Nova lugovetska crkva posvećena Sv. proroku Jeremiji je zidana 1846—1847. godine. Unutrašnje ukrašavanje je bilo završeno tek 1913. godine. Nacrt unutrašnje opreme je sačinio crkveni trgovac Ivković iz Novog Sada. Celokupan rad na izradi ikonostasa (i pozlata) poveren je Milivoju Brandiću, tronove je napravio Josif Bosiok, a slikar Stevan Aleksić je sve oslikao. Hram je 1905. godine bio u dobrom stanju, snadbeven sa tri zvona. Jednu ikonu sa predstavom Sv. Petke su naručili 1906. godine od Toše Tatića iz Novog Sada, grupa meštana iseljenika u Americi. Značajnije opravke bile su 1937. i 1990. godine.[5]
Godine 1846. u hramu Sv. Ilije službu vrši paroh Simeon Žurž. Parohija u mestu je 1905. godine šeste platežne klase, ima srpsko pravoslavno groblje. Crkvena opština je uređena, skupština redovna pod predsedništvom Sime Tomaševića. Ima parohijski dom i parohijsku sesiju od 34 kj. zemlje, a crkveno-opštinski zemljišni posed je 90 kj.[6] Jerej Sava Vlaović rodom iz Neština je 1904-1907. u Lugovetu paroh administrator.[7]
Obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Narodni učitelj u Lugovetu 1844—1846. godine je bio Sretenije Rakić. Raspisan je 1883. godine stečaj za državnog učitelja u srpskoj i mađarskoj školi u Lugovetu. Ponuđeno je novom učitelju: godišnja plata od 300 f., 12 metara ogrevnog drveta, "valjani " stan sa baštom.[8] Tražen je 1886. godine, u Lugovetu (Langenfeld) srpski učitelj za komunalnu školu, sa godišnjom platom 300 f. Isto je bilo i prethodne 1885. godine. Škola u Lugovetu je 1905. godine komunalna sa opštinskim karakterom. Godine 1907. u Lugovetu u komunalnoj školi radio je učitelj Rumun. Traženo je od ugarskog ministarstva da se on otpusti a Srbin postavi.[9]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Crkva Svetog proroka Jeremije u Lugovetu
- Opština Sokolovac
- Klisursko-poljadijski Srbi
- Srbi u Rumuniji
- Poljadija
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003. godine
- ^ Reesch de Lewald, Aloysius: "Universalis schematismus ecclesiasticus venerabilis cleri orientalis ecclesiae graeci non uniti ritus regni Hungariae partiumque eidem adnexarum, necnon magni principatus Transilvaniae, item literarius, seu nomina eorum, qui rem literariam et fundationalem scholarem ejusdem ritus procurant ... pro anno ...", Buda 1846.
- ^ "Logika upotrebiteljnaja", Budim 1809.
- ^ „Recensământul Populaţiei şi al Locuinţelor”. Arhivirano iz originala 2012-09-18. g. Pristupljeno 2011-12-08.
- ^ Stevan Bugarski, Ljubomir Stepanov: "Istorijski i kulturni spomenici Srba u rumunskom Banatu", Temišvar 2008. godine
- ^ Mata Kosovac: "Srpska pravoslavna mitropolija Karlovačka po podacima iz 1905. godine", Karlovci 1910. godine
- ^ "Školski list", Sombor 1907. godine
- ^ "Zastava", Novi Sad 1883. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1907. godine
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Primăria Socol Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. mart 2019) (jezik: rumunski)
- Etnička slika naselja habzburškog dela Rumunije 1880-2002. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. oktobar 2022) (jezik: mađarski)
