Ludi Konj
 Crtež Ludog Konja, koji su nacrtali mormonski misionari 1934. godine nakon razgovora sa njegovom sestrom. Sestra je potvrdila da je crtež autentičan.[1] | |
| Ime po rođenju | lak. Čháŋ Óhaŋ (bukvalan prevod "Među drvećem") |
| Nadimak | Pȟehíŋ Yuȟáȟa (Kovrdžavi) or Žiží (Svetlokosi) |
| Datum rođenja | oko 1840 |
| Mesto rođenja |  Južna Dakota,  SAD |
| Datum smrti | 5. septembar 1877. (36/37 god.) |
| Mesto smrti | Fort Robinson,  Nebraska, SAD |
| Uzrok smrti | Rana od bajoneta |
Ludi Konj (lak. Tȟašúŋke Witkó,[2] IPA: [/tχaʃʊ̃kɛ witkɔ/]; oko 1842 — 5. septembar 1877), doslovno „Njegov Konj Je Lud”,[3] bio je američki starosjedilački vođa Oglala Lakota. Podigao je vojsku na američku saveznu vladu zbog zadiranja u teritoriju i način života plemena Lakota, glumio je mamac u Fetermanovom masakru i predvodio pobjedničku stranu u bici kod Litl Bighorna u junu 1876. godine.
Četiri mjeseca nakon predaje američkoj vojsci pod komandom generala Džordža Kruka u maju 1877. godine, Ludi Konj je smrtno ranjen ubodom bajoneta vojnog čuvara, dok se navodno[4][5] opirao pritvaranju u tvrđavi Robinzon u današnjoj Nebrasci. Jedan je od najvećih i legendarnih američkih starosjedilaca, a Poštanska služba Sjedinjenih Država mu je odala počast 1982. godine sa poštanskom markom u vrijednosti od 13 centi u seriji Veliki Amerikanci.
Mladost[uredi | uredi izvor]
Postoje različiti izvori o tačnoj godini rođenja Ludog Konja, ali se slažu da je rođen između 1840. i 1845. godine. Prema njegovom bliskom prijatelju, Ludi Konj i on „su rođeni iste godine u isto doba godine”, što kroz popisne podatke i ostale intevjue odgovara 1842. godini.[6] Ohrabljujući Medvjed, oglalski vrač i duhovni savjetnik ratnog vođe Oglala, kaže da je Ludi Konj rođen „u godini u kojoj je grupa kojoj je pripadao, Oglala, ukrala jednu stotinu konja, na jesen iste godine”, pozivajući se na lakotski kalendar ili zimsko računanje.[7]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Ludi Konj 1877. -
1877. -
Obeležje na mestu na kojem je ubijen Ludi Konj
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ History Detectives, PBS (2009)
- ^ Lakota Language Consortium (2008). New Lakota Dictionary
- ^ Bright, William (2004). Native American Place Names in the United States. Norman, OK: University of Oklahoma Press. str. 125
- ^ Salter Reynolds, Susan (26. 12. 2010). „Book review: 'The Killing of Crazy Horse' by Thomas Powers”. Los Angeles Times. Pristupljeno 30. 10. 2013.
- ^ „George Kills in Sight Describes the Death of Indian Leader Crazy Horse”. History Matters. George Mason University.
- ^ He Dog interview, July 7, 1930, in: Eleanor H. Hinman (ed.), "Oglala Sources on the Life of Crazy Horse", Nebraska History 57 (Spring 1976) pp. 9.
- ^ Chips Interview, February 14, 1907, in: Richard E. Jensen (ed.), The Indian Interviews of Eli S. Ricker, 1903–1919 (Lincoln: University of Nebraska Press) (2005). str. 273.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
