Luj Mal

Luj Mal
Lični podaci
Datum rođenja	(1932-10-30)30. oktobar 1932.
Mesto rođenja	Tumeri, Nor, Francuska
Datum smrti	23. novembar 1995.(1995-11-23) (63 god.)
Mesto smrti	Beverli Hils, Kalifornija, SAD
Veza do IMDb-a

Luj Mal (fr. Louis Malle; Tumeri, 30. oktobar 1932 — Beverli Hils, 23. novembar 1995) bio je francuski režiser, scenarista i producent.

Njegov film Svet tišine je osvojio Zlatnu palmu i Oskara za najbolji dokumentarni film 1956. Bio je nominovan za Oskara u još nekoliko navrata tokom narednih godina.

Mal je režirao U Francuskoj i Holivudu, i isto tako je producirao filmove na francuskom i engleskom jeziku. Njegovi najpoznatiji filmovi su Lift za gubilište (1958), Lakomb Lisjen (1974), Atlantik Siti (1980), Moja večera sa Andreom (1981), Doviđenja, deco (1987).

Počeci u Francuskoj

Mal je rođen u bogatoj industrijskoj porodici u Tumeriju, Nor, Francuska. Prvobitno je studirao političke nauke pre nego što je prešao na studije filma.

Radio je kao korežiser i kamerman sa Žakom Kustoom na dokumentarnom filmu Svet tišine koji je 1956. godine dobio nagrade Oskar i Zlatna palma. Takođe je i asistirao Roberu Bresonu na filmu Osuđeni na smrt je pobegao (1956), pre nego što je 1957. godine režirao svoj prvi dugometražni film Lift za gubilište. Težak triler sa originalnom muzikom Majlsa Dejvisa, napravio je internacionalnu zvezdu od Žane Moro, u to vreme vodeće glumice Francuskog teatra u Parizu. Mal je tada ima 24 godine.

Malov film Ljubavnici (1958), u kojem je takođe glumila Žana Moro, je izazvao velike kontroverze zbog scena seksa u filmu, što je dovelo do toga da ga čak i Američki vrhovni sud obeleži etiketom razvratnosti. U sudskoj parnici Jakobelis protiv države Ohajo doneta je odluka da se vlasnik pozorišta kazni sa 2 500 dolara zbog prikazivanja ovog filma koji je smatran razvratnim. Ipak odluka je kasnije preinačena od strane viših sudova, koji su smatrali da film nije razvratan te otuda treba da budu zaštićena prava koja proizilaze iz ustava. Sud se nije mogao složiti oko definicije reči „razvratnost“ što je dovelo do toga da sudija Poter Stjuart izgovori rečenicu "znaću kad ga budem pogledao" što je jedna od najpoznatijih rečenica izgovorenih na sudu.

Mal se nekad vezuje za delovanje crnog talasa, iako se njegov rad ne uklapa direktno i ne odgovara teorijama koja se vezuju za rad Godara, Trifoa, Šabrola, Romera i ostalih, niti je on imao ikakve veze sa magazinom Cahiers du cinéma koji je okupljao ove režisere. On jeste u svom radu koristio karakteristike ovog pokreta, uključujući korišćenje prirodnog svetla i scena pucanja na određenim lokacijama. Njegov film Zazi u metrou (1960), je inspirisao Fransoa Trifoa da mu napiše pismo kojim se divi ovom filmu.

Ostali filmovi su se takođe bavili tabu temama: Lutajući plamičak (1963) se usredsređuje na čoveka koji se priprema da izvrši samoubistvo, Šum na srcu (1971) govori o incestnom odnosu majke i sina i film Lakomb Lisjen (napisao zajedno sa Patrikom Modijanom) koji govori o kolaboraciji s nacistima u Višijevskoj Francuskoj za vreme Drugog svetskog rata. Drugi od ova tri film doneo je Malu nominaciju za Oskara za najbolji originalni scenario.

Dokumentarni film o Indiji

1968. Mal je posetio Indiju i tamo snimio dokumentarni serijal iz sedam delova Fantom Indije, kao i dokumentarni film Kalkuta koji se prikazivao u bioskopima. Koncentrišući se na stvarnost Indije, njene rituale i svečanosti, Mal je naišao na suprotstavljanje Indijske vlade, koja nije odobravala njegovo viđenje zemlje, što je doprinelo da se TV stanici BiBiSi zabrani snimanje u Indiji nekoliko narednih godina. Mal je kasnije isticao kako je film koji je napravio o Indiji njegov omiljeni film.

Preseljenje u Ameriku

Mal se kasnije preselio u SAD i tamo počeo da režira. Među njegovim kasnijim filmovima se izdvajaju: Slatka mala (1978), Atlantik Siti (1981), Moja večera sa Andreom (1981), Dvopek (1984), Luka Alamo (1985), Kobna veza (1992) i Vanja sa 42. ulice (1994, adaptacija dela Antona Čehova, Ujka Vanja). Ovi filmovi su snimljeni na engleskom jeziku dok su na francuskom jeziku snimljeni filmovi: Doviđenja, deco (1987), Majske lude (1990). Kao što su njegovi prvi filmovi poput filma Ljubavnici popularisali francuske filmove u Americi, tako su njegovi kasniji filmovi kao što je Moja večera sa Andreom bili na čelu uspona američkog nezavisnog filma tokom 80-ih.

Privatan život

Mal je bio oženjen sa Ana-Mari Dešo od 1965. do 1967. godine.

Ima sina, Manuela Kvotemoka (1971) sa nemačkom glumicom Gilom Fon Vajterhausen, i ćerku Žistin (1974) sa kanadsko-francuskom glumicom Aleksandrom Stjuart.

Oženio se 1980. godine glumicom Kendis Bergen sa kojom ima ćerku Kloi Mal, rođenu 1985. godine.

Preminuo je od raka limfnih žlezda u svom domu na Beverli Hilsu 23. novembra 1995. godine.

Spoljašnje veze

• Luj Mal na sajtu IMDb (jezik: engleski)