Magreb
| Magreb | |
|---|---|
.svg) Magreb | |
| Površina | 6.045.741 km² |
| Teritorije | Države Ostale teritorije |
Magreb (arap. المغرب العربي [al-Maġrib al-ʿArabī]; ponekad se takođe transkribuje kao Mogreb), regija Afričkog kontinenta koja se nalazi severno od Sahare, a zapadno od Nila. Obuhvata zapadne zemlje Maroko, Zapadnu Saharu (anektirao i okupirao Maroko), Alžir, Tunis, Libiju i u manjem delu Mauritaniju.
Naziv Magreb potiče od arapske reči el-magrib (المغرب [al-Maġrib), koja znači „zapadno”. Ovaj naziv raširio se tokom srednjeg veka, u vreme kad su na Pirinejsko poluostrvo stigli stanovnici Magreba poznati kao Mavari.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Nakon završetka ledenog doba, područje na kojem se danas nalazi Sahara osušilo se i nastala je pustinja. Zbog poteškoća prelaska pustinje dodir između Magreba i supsaharske Afrike je bio krajnje ograničen. Tako je bilo sve do arapske ekspanzije i širenja islama. Čak i tada je trgovina bila ograničena na skupe (ali često profitabilne) karavanske ekspedicije, kojima se vršila trgovina dobara poput soli, zlata, robova i slonovače.
U početku je Magreb bio naseljen „belim” kromanjoidima na severu i „tamnoputim” narodima u Sahari. Kasnije su, oko 8000. p. n. e, tamo stigli sa istoka „beli” govornici severnih afroazijskih jezika poput Berbera istovremeno sa pojavom kapsijske kulture.
Mnoge luke duž obale Magreba zauzeli su Feničani, posebno Kartaginjani. Porazom Kartagine, mnoge luke su došle pod vlast Rima, koji je na kraju preuzeo nadzor nad čitavom regijom Magreba severno od planine Atlas, osim nad nekim najvišim planinskim regijama poput marokanskog Rifa.
Arapi su dosegli Magreb u vreme Omejida, ali je njihova kontrola nad njime bila prilično slaba. Različite islamske „hereze” poput Abasida i šiita, koje su prihvatili neki Berberi, ubrzo su zbacili kalifatovu kontrolu u ime svojih interpretacija islama. Arapski jezik tek se kasnije, u 12. veku, raširio kao posledica invazije Banu Hilala (otpustili su ga, ironično, berberski Fatimidi radi kažnjavanja zbog iznevere ziridskih klijenata). Kroz to razdoblje, Magreb je varirao između povremenog jedinstva (kao pod vlašću Almohada, i kratko pod Hafsidima) i uobičajenije podele na tri države koje su grubo odgovarale modernom Maroku, zapadnom i istočnom Alžiru i Tunisu.
Nakon srednjeg veka, područje se skoro celo nalazilo pod kontrolom Osmanskog carstva, osim Maroka. Nakon 19. veka, Magreb su kolonizovale Francuska, Španija i kasnije Italija.
Demografija[uredi | uredi izvor]
Kultura Magreba vrlo je složena, jer ljudi koji žive na tom području imaju i afričke i bliskoistočne korene. Većina Magrebljana su muslimani koji govore arapskim ili berberskim jezikom, neki su pretežno afričkog porekla. U velikim obalnim gradovima većinom žive stanovnici francuskog, španskog, italijanskog i turskog porekla, koje su ovde u brojnoj količini naselili korsari. Arapski dijalekti Magreba dele mnogo zajedničkih karakteristika (poput prvog lica jednine u prezentu na n-) koje su ih odvojile od dijalekata Bliskog istoka i većinom od Egipta. Berberski jezici gotovo se isključivo govore u Magrebu, a u početku su se govorili širom njega. Magreb uveliko deli zajedničku kulinarsku tradiciju. Zaista, Habib Burgiba je šaljivo odredio Magreb kao deo severne Afrike gde je kuskus osnovna hrana.
Unija Arapskog Magreba (franc. L'Union du Maghreb Arabe) je nastojanje za koordinacijom političkih i ekonomskih poslova širom regije. Neslaganja među njenim članicama i sigurnosni problemi u Alžiru predstavljali su ozbiljne smetnje.
Zapadni islamski svet (severozapadna Afrika) razlikuje se od Mašreka ili istočnog islamskog sveta (Srednji istok). Doslovno označava „vreme i mesto zalaska sunca — zapad”. Za svoje arapske osvajače, regija je bila „ostrvo zapada” (jazirat al-Maġrib), zemlja između „mora peska” (Sahare) i Sredozemnog mora. Tradicionalno uključuje Maroko, Alžir, Tunis i Tripolitaniju (u Libiji). Nedavno su neki izvori određivali Mauritaniju kao deo regije Magreba.
Moderne teritorije Magreba[uredi | uredi izvor]
Srednjovekovne regije Magreba[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "The Moors were simply Maghrebis, inhabitants of the maghreb, the western part of the Islamic world, that extends from Spain to Tunisia, and represents a homogeneous cultural entity", Titus Burckhardt, "Moorish culture in Spain". Suhail Academy. 1997. pp. 7
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
