Manastir Dubrava
| Manastir Dubrava | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Tip | manastir |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija žička |
| Osnivanje | 13. vek |
| Osnivač | monah Danilo |
| Lokacija | |
| Mesto | Stublo, Čajetina |
| Država |  Srbija |
Manastir Dubrava se nalazi na Zlatiboru i pripada Eparhiji žičkoj Srpske pravoslavne crkve.
Geografski položaj[uredi | uredi izvor]
Manastir Dubrava se nalazi na južnim padinama Zlatibora, smešten je na jednom od meandara iznad kanjona reke Uvac,[1] na uzvišenju sa kojeg se pruža pogled na reku. Zahvaljujući pomoći donatora, većinom iz Amerike, prokopan je makadamski put te je do manastira omogućen nesmetan prilaz za motorna vozila.[2]
Udaljen je od Kraljevih voda nekih 30km, do kojeg se dolazi asfaltnim putem koji vodi pored Ribničkog jezera, sela Ribnica i sela Stublo.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Nema pouzdanih pisanih informacija kada je manastir sagrađen, pretpostavke zasnovane na pisanim izvorima svedoče da je manastir Dubrava bio metoh manastira Pribojska Banja[3] , na osnovu toga se smatra da je podignut tokom 13. veka.
Navodno je uništen manastir u 17. veku. Arheolozi su na lokalitetu pronašli ostavu sa 260 mletačkih zlatnika iz 17. stoleća, za koju se pretpostavlja da su ostavili kaluđeri sklanjajući se pred Turcima.[4] Ruševine manastira Dubrave pominju se 1853. godine u nekim spisima, ali gotovo da i nema pouzdanih pisanih podataka o tome kada je manastir Dubrava sagrađen. Pretpostavlja se da je podignut i da su ga Turci opljačkali i spalili do temelja u isto vreme kada i manastire Pribojska Banja i Uvac.
Prvobitna manastirska crkva je bila jednobrodna građevina sa polukružnom apsidom na istočnoj strani, dimenzija 5,50 X 7,50m i kasnije dozidanom pripratom, kao i ostaci manastirskih konaka.
Citat o lokaciji, u ataru sela Dobroselica: Uz rjeku k istoku na granici od rečenog manastira (Pribojska Banja) u obštini Dobrosleskoj ima jedna manastirina. Zove se "Dubrava mana(stir) oboreno".[5] Početkom 20. veka iz manastirskih ruševina je još rasla vinova loza.
Obnovu manastira pokrenuo je, posle tri stotine godina, iguman manastira Uvca, monah Danilo, ranije hilandarski kaluđer. On je postao iguman obnovljenog manastira Dubrava. Tokom arheoloških iskopavanja 2004. godine otkriveni su ostaci manastirskog hrama, trpezarije, fragmenti srednjovekovne keramike i 260 mletačkih dukata.[6]
Povezana verovanja, legende, priče, sećanja, ličnosti[uredi | uredi izvor]
Za obnovu manastira Dubrava, vezane su mnoge priče i verovanja. Prema priči monahu Danilu igumanu manastira Uvac, u snu se javio blagopočivši patrijarh German, kazavši mu da krene dolinom reke Uvac i da potraži „izgubljeni” manastir, u kome se krije veliko blago koje će pronaći i zahvaljujući kome će i obnoviti taj porušeni manastir. Lutajući, monah zapaža jedan stari hrast koji mu privlači pažnju. Prišavši mu i detaljno razgledajući po šipražju, shvatio je da se nalazi na ostacima hrama. U pomoć oko raščišćavanja ruševina pritiču mu meštani i Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva. Među pristiglim meštanima bio je i Mitar Đurović iz Gornje Jablanice, koji je kopajući, u skrivnici pronašao 260 mletačkih dukata iz 16. i 17. veka.
Po priči godinu dana pre nego što će pronaći dukate, Gospod je na čudesan način blagoslovio ruke ovog meštanina. Naime, dok je palio sveće sa monahom Danilom, njegove ruke su poprimile voštano-žutu boju, čime mu je Gospod nagovestio da će upravo on pronaći zakopano blago. Postoji i jedna priča vezana za izgradnju crkve Svetog Vasilija Ostroškog i ktitore ovog hrama porodicu Stojanović iz Amerike. Naime, Presveta Bogorodica ukazala se u snu Goranu Stojanoviću, Srbinu iz Amerike, koji dvadeset godina nije mogao da ima decu, rekavši mu da dođe u Dubravu i donira izgradnju crkve. Kada je on, kao ktitor, 2007. godine pomogao izgradnju crkve Svetog Vasilija Ostroškog dobio je ćerku, a kada je podigao i crkveni zvonik 2008. godine dobio je i sina.
Opis današnje crkve[uredi | uredi izvor]
Na temeljima stare crkve Svetog Ilije podignuta je nova crkva posvećena Svetom Pantelejmonu. U pitanju je jednobrodna građevina malih dimenzija, sa polukružnom oltarskom apsidom na istočnoj strani i malim ulaznim drvenim tremom na zapadnoj strani. Pokrivena je krovom od šindre. Zidana je od pritesanog kamena i maltera, po čemu podseća na crkvu manastira Uvca. Pored male crkve sagrađena je nova crkva posvećena Svetom Vasiliju Ostroškom. U pitanju je jednobrodna građevina sa polukružnom oltarskom apsidom na istoku i bočnim paraklisima na severnoj i južnoj strani. Naknadno je uz crkvu na zapadnoj strani dozidana priprata. Crkva je pokrivena dvoslivnim limenim krovom i nadvišena je polukružnom kupolom.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Kanjon reke uvac
- ^ Manastir Dubrava
- ^ Pribojska banja
- ^ Pejović, Branko. „Duhovni dragulji Uvac i Dubrava”. Politika Online. Pristupljeno 2021-04-10.
- ^ "Simpozijum seoski dani Sretena Vukosavljevića", Prijepolje 1995.
- ^ "Politika", Beograd 9. avgust 2019.
