Manastir Mrakonija
| Manastir Mrakonija | |
|---|---|
| Mănăstirea Mraconia | |
 Pogled na manastir | |
| Osnovni podaci | |
| Tip | manastir |
| Jurisdikcija | Rumunska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija severinska i strehajska |
| Osnivanje | 15. vek |
| Lokacija | |
| Mesto | Klisura Kazan, Đerdap |
| Država |  Rumunija |
| Koordinate | 44° 38′ 14.8″ N 22° 17′ 37.2″ E / 44.637444° S; 22.293667° I |
  Manastir Mrakonija Manastir Mrakonija na karti Rumunije | |
Manastir Mrakonija ili Mrakonja[1] (rum. Mănăstirea Mraconia) je manastir Rumunske pravoslavne crkve koji se nalazi na levoj obali Dunava u Đerdapskoj klisuri u Rumuniji.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Manastir Mrakonija se nalazi na levoj, rumunskoj obali Dunava u Đerdapskoj klisuri, tačnije u delu klisure koji se naziva Kazan, 18 kilometara jugozapadno od Oršave. Teritorijalno pripada opštini Dubova od čijeg sedišta, Dubove, je udaljen 5 kilometara.
Ime[uredi | uredi izvor]
Manastir Mrakonija ili Mrakonja je u prošlosti bio nazivan kao manastir iz dunavske doline ili manastir kod Ogradene Veke, nekadašnjeg sela koje je potopljenom izgradnjom hidroelektrane. Naziv koji danas nosi, Mrakonija, potiče od slovenske reči mrak. Do 1967. godine, kada je stari manastir potopljen, bio je nazivan i imenima Ogradena Veke (rum. Ogradena Veche) i Mrakuna (rum. Mrăcuna), a nakon obnove isključivo Mrakonija. Zbog sudbine starog manastira, dobio je i naziv Manastir pod vodom (rum. Mănăstirea de sub ape).[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Manastir Mrakonija se nalazi na mestu nekadašnjeg manastira iz sredine 15. veka.[3] Prvi put se pominje 1453. godine kada je bio pod jurisdikcijom Vršačke eparhije. Prvobitni ktitor manastira je nepoznat, a drugi ktitor je bio severinski ban Nikola Garlišteanu koji je podigao novu crkvu 1523. godine sa njegovom porodicom, ženom Ankom, ćerkom Irinom Banašicom koja je bila žena bana Ubula i njihovom ćerkom Nastom.[2] Tada je bio posvećen Svetom proroku Iliji. Mehadijski protoprezviver i hroničar, Nikolaje Stoika iz Hacega, zapisao je 1829. godine da su zbog straha od Turaka, a naročito posle bitke kod Varne i zauzimanja Carigrada 1453. godine, mrakonijski monasi izbegli u Oršavu.[3] Lokalna tradicija govori da su manastir podigli srpski monasi izbegli preko Dunava nakon Kosovske bitke, ali za to nema potvrde ni u pisanim ni u materijalnim izvorima.[1] Najtragičniji događaj u istoriji manastira dogodio se na Đurđevdansko veče 1715. godine, kada su Turci svirepo ubili monahe i spalili crkvu tako da su od nje ostali samo zidovi. Manastir je porušen tokom Rusko-austrijsko-turskog rata između 1787. i 1792. godine, a obnovljen posle 1810. godine. Iako je manastir rušen, 1788. godine je i dalje bio naseljen. Godine 1823. je među ruševinama manastira pronađen pečat sa slovenskim natpisom Peceat manastirea Lubostinie Uspenia Presvistaia Bogaraditi Leto 1723 sa koga se može zaključiti da pripada manastiru Ljubostinja kod Kruševca. Do drugog značajnog otkrića došlo je 1853. godine kada je ispod ruševina pronađena ikona Bogorodice koju je kasnije na izložbu u Beču doneo slikar Viktor Šram iz Minhena.[2][3]
Od prvobitne crkve, čije su ruševine pod vodom, ostale su samo carske dveri i kandilo koji se čuvaju u parohijskom muzeju u Ešelnici.[3]
Obnova manastira[uredi | uredi izvor]
Obnova manastira je počela 1931. godine kao rezultat osnivanja Akcionog komiteta i zalaganjem monaha Aleksea Udree. Međutim, zbog izgradnje hidroelektrane Đerdap I, 1962. godine manastir je porušen, a njegove ruševine je potopila voda Dunava. Manastir nije dobio dozvolu da se obnovi, a zbog svoje sudbine postao je poznat kao Manastir pod vodom.
Posle 1989. godine, Oltenijska mitropolija je inicirala da se ponovo uspostavi manastir. Kamen temeljac nove crkve je položen 1993., a 1995. godine je manastir Mrakonija ponovo uspostavljen. Radovi na crkvi su završavani 1999—2000, a posvećena je Svetim Arhangelima Mihailu i Gavrilu i Svetoj Trojici. Crkva je u obliku krsta, podeljena na oltar, naos, pronaos i otvoreno predvorje.[3]
Galerija[uredi | uredi izvor]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Ivanov, Aleksandar (2017). „Banat u doba kralja Matije Korvina (1458-1490)”. fedorabg.bg.ac.rs. Pristupljeno 30. 01. 2024.
- ^ a b v Cilibia, Constantin. „Mănăstirea de sub ape Mrăcuna - Mănăstire martir” (PDF). altarul-banatului.ro (na jeziku: rumunski). Pristupljeno 30. 01. 2024.
- ^ a b v g d „Manastirea Mraconia”. crestinortodox.ro (na jeziku: rumunski). 13. 07. 2013. Pristupljeno 30. 01. 2024.
