Maneuti

Maneuti rum. Măneuți
Naselje
Andrásfalva,Măneuţi
Sekeljska sela u Bukovini− mapa
Maneuti Lokacija u Rumuniji
Koordinate: 47° 53′ 57″ N 25° 55′ 37″ E
Zemlja	Rumunija
Okrug	Sučava
Opština	Radauci
Nadmorska visina	405 m (1.329 ft)
Stanovništvo (0)
• Ukupno	1.741
Vremenska zona	Istočnoevropsko vreme (UTC+2)
• Leti (DST)	Istočnoevropsko letnje vreme (UTC+3)

Maneuti (mađ: Andrásfalva, rum: Măneuţi) je selo koje se nalazi u rumunskom delu Bukovine u okrugu Sučava. Najbliži veći grad je Radauc (rum:Rădăuţi).

Na prostoru između padina severnih Karpata, Poljske, Galicije, Pruta, Moldavije, Erdelja i Maramureša (rum:Maramureş) se proteže predivna i prirodnim bogatstvima puna, zemlja koju nazivamo Bukovina. Tu je u proleće 1786. godine osnovano selo po imenu Andrašfalva.

Andrašfalva je jedno od pet sela koje su osnovali i naselili Sekelji koji su se 1764. godine sklonili od prisilne mobilizacije. Prisilna mobilizacija je bila nametnuta od strane Austrije u postojbini Sekelja (tada poznatoj po imenu Zemlja Sekelja). Sekelji su prvo izbegli za Moldaviju, a zatim u Bukovinu. Ostala četiri sela koja su bila osnovana u Bukovini su: Fogadjišten (rum: Iacobeşti), Ištensegitš (rum: Tibeni), Hadikfalva (rum: Dorneşti), Jožeffalva (rum: Vornicenii Mari).

Istorija nastanka

Februara 1786. godine je Marton Mor (mađ:Mártonffy Mór) zatražio od bečkog saveta da se izgradi još jedno selo za novodošle porodice Sekelja pošto su prethodno osnovana sela već bila prepuna. Tako da je već u proleće 1786. godine na obali reke Sučave niklo potpuno novo selo. Selo je dobilo ime po Andrašu Hadiku (mađ:Hadik András). Inicijalno selo je bilo naseljeno sa pedeset Sekelj familija, otprilike 280 lica, ali se kasnije proširivalo kako su pridošlice stizale, tako da se računa da su u osnovanju sela učestvovale 83 porodice. Pošto je Andrašfalva bila zadnja od pet sela u koje su osnovali i naselili Sekelji, računa se da je sa osnivanjem ovog sela, 14. maja 1786. godine i zvanično završeno naseljavanje Sekelja u Bukovinu.

Povoljnost naseljavanja je bila i to što je država dala zajam svim zainteresovanima za kupovinu materijala za kuće, za stvari za domaćinstvo i za kupovinu svih potrepština za jedan solidan, u tadašnje vreme u selu, život porodice. Tako je i podignuta osnova sela i to 83 kuće, sve u jednom nizu, ulici, između današnje gornje i donje ulice.

Seoski atar se prostirao sve do susednog već prethodno od strane Sekelja osnovanog sela Ištenšegitša i do granica rumunskog sela Satu Mare (rum:Satu Máre). U sastavu andrašfalvskog atara je bilo i mesto zvano Saha gde je živelo nekoliko rumunskih porodica i mlin koji je pripadao jevrejskoj porodici Kraft (mađ:Kráft) i nalazio se na stotinjak metara od obale reke Sučave.

U vreme osnivanja Andrašfalve, u blizini mlina, pored nasipa, je bilo romsko naselje čiji stanovnici su se bavili preradom starog gvožđa, neka vrsta kovača, i imali su svoju ciglanu koja se nalazila na padinskom zaleđu Hadikfalve. U to vreme su to malo romsko naselje meštani zvali Manjoc (mađ:Manyóc) što se može bukvalno prevesti i kao Danas osam. Tako da, verovatno, je današnji naziv Maneuti potekao odavde.

Kultura i vera

Iako veoma malo mesto, u osnovanju, u Andrašfalvi je veoma brzo podignuta crkva i to ne jedna već dve. Katolička i reformatska (kalvinistička).

Katolička je proširena i obnovljena 1826. godine u veličini jedne kapele i bila je od drveta. Već 1846. godine umesto drvene, počelo je sa gradnjom nove crkve od cigala i završena je 1852. godine. Oko 1900. godine je krov renoviran, 1926. godine kupljen novo veliko zvono, 1934. godine dekorisano iznutra sa slikama, freskama i 1936. godine ponovo sve restaurirano kada je i dodata slika Svetog Stefana, kome je crkva i posvećena, sa krunom.

Prva reformatorska, kalvinistička, crkva je podignuta 1836. godine. Pored stare crkve je ubrzo podignuta nova, koja i dan danas postoji. Osim novčane pomoći za podizanje crkve i sami meštani su dali svoj doprinos dobrovoljnim radom i poklonima crkvi.

Ovde je interesantno napomenuti da je ovo selo bilo jedno i isključivo gde su živeli reformati od svih pet sela koji su bili osnovani od strane Sekelja. Mada je pojedinačno bilo kalvinista i u ostalim selima.

U Moldaviji je 1785. godine kapetan Badeus (mađ:Bádeusz) naišao na više od 30 izbeglih porodica kalvinista koji su živeli zajedno i doveo ih je u Bukovinu i 1786. godine naselio u mesto nazvano Naranča. Za vreme rusko−turskih ratova od 1787. do 1791. godine jako mnogo ljudi, a i čitave porodice su nestale tako da je preostalih 29 porodica odselilo se u tri Sekelj sela. U Hadikfalvu je otišlo pet porodica, u Ištenšegitš četiri porodice, gde su vremenom postali katolici, i u Andrašfalvu 21 porodica.

Mora se napomenuti da potomci ovih familija danas žive u Vojlovici (Pančevo) gde i dalje nastavljaju običaje predaka i imaju svoju reformatsku crkvu sa bogatom tradicijom.

Katolički deo stanovništva Andrašfalve se preselio za Skorenovac. Kada se govori o iseljavanju ne može se biti isključiv i reći da se katolici preselili za Skorenovac a kalvinisti za Vojlovicu, dosta je bilo izmešano ali činjenica je da Skorenovac ima katoličku a Vojlovica kalvinističku crkvu.

Obrazovanje je takođe imalo bitnu ulogu u selu, naravno osnovno obrazovanje. U početku je deo kuće Deak Janoša (mađ:Deák János) bila škola, zatim je sagrađena školska zgrada pored crkve, sve dok 1906. godine nije dobijen zajam i sagrađena nova škola na sprat sa stanovima za učitelje.

Iseljavanje Sekelja iz Andrašfalve je počelo 1883. godine i nastavilo do 1941. godine, tako da danas nema više ni jedne Sekelj porodice u mestu.

Galerija

Stara kuća Zaselak Ulica u naselju Sekelj kapija Detalj sa groblja Detalj sa Kopje Spomenik „pet sela” Sekelja

Spoljašnje veze

• Andrašfalva na Vikimapi
• Andrašfalva, slike Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. februar 2009)
• Andrašfalva na Jutubu