Manojlo Fil
Manojlo Fil | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1275. |
| Mesto rođenja | Efes |
| Datum smrti | 1345. |
Manojlo Fil (oko 1275. u Efesu - 1345) je bio jedan od najpoznatijih vizantijskih pesnika 14. veka.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je u Efesu oko 1275. godine. Živeo je u Carigradu do svoje smrti 1345. godine. Tokom života nije nosio nikakvu funkciju. Putovao je, međutim, često u diplomatske misije po nalogu cara. Jednom prilikom je posetio i Rusiju. Razlog je bio ugovaranje braka između ćerke cara Andronika II Paleologa, Marije Paleologine, i mongolskog kana Toktaja. U sukobu sa vlastima, dopao je zatvora[1].
Delo[uredi | uredi izvor]
Književna zaostavština Manojla Fila je velika. Na njegov rad uticala su dva čuvena vizantijska pesnika, Georgije Pisida i Teodor Prodrom. Pisao je najčešće u stilu vizantijskog dvanaesterca. Pored didaktičkih mesama, pisao je i kratke stihove za crkvene praznike, opise umetničkih predmeta (ekfraise). Dao je i jedan interesantan opis slona. Pisao je dijaloške poeme od kojih je čuvena ona o velikom domestiku Jovanu Kantakuzinu o kome razgovaraju pesnik i personifikovani Um[1].
Pesma posvećena Manojlu Filu[uredi | uredi izvor]
Manojlo Fil je sastavio pesmu o čuvenom vojskovođi Mihailu Glavasu koja daje izvesne podatke o odnosima Vizantije i Srbije u vreme vladavine kralja Milutina. Pesma obiluje istorijskim i topografskim podacima, ali nije sasvim pouzdana. Postavljena je teza (H. Loparev) da pesma nije sastavljena po hronološkim, već geografskim principima. Bugarski istoričar Vasilij Zlatarski, međutim, smatra da je pesma pisana hronološki. Obuhvata period od početka šezdesetih godina 13. veka, odnosno od vladavine bugarskog cara Konstantina Tiha, do pohoda Mihaila IX u Bugarsku početkom 14. veka[2].
Više od pola pesme posvećeno je Glavasevom pohodu na Bugarsku u vreme vladavine Konstantina Tiha, odnosno Ivajlovog ustanka (1277—1280). Na kraju pesme pominju se bugarski vladari Georgije Terter (1280—1292) i Smilec (1292—1298). Poslednji stihovi pesme posvećeni su pohodu Mihaila IX na Bugarsku iz 1304. godine. Fil pripisuje Glavasu uspešno osvajanje gradova u Albaniji tokom vladavine cara Andronika. Znamo, međutim, da poslednjih godina 13. veka Drač od Vizantinaca osvaja srpski kralj Milutin, zbog čega je Andronik stupio u pregovore o udaji svoje ćerke Simonide za srpskog kralja. To je izazvalo veliko nezadovoljstvo Milutinovog brata Dragutina, majke Jelene i dela vlastele i dovelo do izbijanja građanskog rata u Srbiji. Fil pominje i ratovanje Mihaila Glavasa sa vizantijskim prebegom Kotanicom[3].
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- N. Radošević, Manojlo Fil u: Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije, knjiga 6, Beograd (1986), 587-590
