Majkl Džej Foks

Majkl Džej Foks
Lični podaci
Puno ime	Majkl Endru Foks
Datum rođenja	(1961-06-09)9. jun 1961.
Mesto rođenja	Edmonton, Kanada
www.michaeljfox.org
Veza do IMDb-a

Majkl Džej Foks (engl. Michael J. Fox) je glumac rođen 9. juna 1961. godine u Edmontonu, Kanadi, kao Majkl Endru Foks. Na početku karijere počeo je da koristi skraćenicu Džej (Ј.) (koje navodno bolje zvuči od Michael A. Fox). Status zvezde stekao je 1982. godine ulogom Aleksa P. Kitona u seriji Porodične veze (Family Ties).

Biografija

U Kanadi, gde je odrastao kao najmlađi od petoro dece Bila i Filis Foks, Majkl se trudio da postigne što bolje rezultate u svom omiljenom sportu - hokeju na ledu, što mu nije bilo nimalo lako, jer je bio izrazito niskog rasta - 165 cm. Odušak je pronašao u dramskoj sekciji. Zahvaljujući tome 1976. godine debitovao je sa 15 godina u TV seriji kompanije CBS Leo i ja (Leo And Me), u ulozi desetogodišnjaka. Nakon nastupa u CBS-ovom filmu Pisma od Frenka (Letters From Frank) (takođe snimljenog u Kanadi), Majkl je napustio srednju školu i sa ocem otišao u Los Anđeles.

Tu je dobio ulogu u seriji Palmerstaun, SAD da bi nešto kasnije dobio glavnu ulogu u već ranije pomenutoj seriji Porodične veze. Serija se prikazivala sedam godina, što dovoljno govori o njenoj popularnosti. Veliki uspeh postigao je i na filmskom platnu u ulozi Marti MakFlaja u filmu Roberta Zemekisa iz 1985. godine Povratak u budućnost (Back To The Future). Nakon komičnih uloga u filmovima Mladi vukodlak (Teen Wolf) i Tajna mog uspeha (The Secret Of My Success), Foks je želeo da se okuša i u drugačijim ulogama. Zato je glumio fabričkog radnika u Svetlost dana (Light Of Day), a potom u filmu Jarka svetla, veliki grad Bright Ligths, Big City.

Ovaj serijal „ozbiljnih“ uloga zaokružio je sagom o ratu u Vijetnamu Posledice rata (Casualties Of War), glumeći zajedno sa Šonom Penom, a pod rediteljskom palicom Brajana de Palme. Godine 1989. i 1990. Foks je snimio dva nastavka Povratka u budućnost, što je publika oduševljeno pozdravila. Nakon toga, glumio je u filmu Američki predsednik (The American President), da bi se iz bioskopskih dvorana vratio na TV ekrane u seriji Svi gradonačelnikovi ljudi (Spin City), 1996. Na ovaj korak Foks se odlučio jer je tako mogao više vremena da provodi sa svojom porodicom. Godine 1999. svoj glas je pozajmio glavnom liku, malom belom mišu, u filmskoj adaptaciji dela E. B. Vajta Stjuart Litl. Krajem te godine Foks je, na opšte iznenađenje, objavio da od 1991. godine boluje od Parkinsonove bolesti i da je čak imao i operaciju mozga kako bi ublažio podrhtavanje delova tela (što je jedan od simptoma te bolesti). Uprkos velikom uspehu serije Svi gradonačelnikovi ljudi i nagradama koje je ta serija dobila (Emi i Zlatni globus) Foks je početkom 2000. godine objavio da napušta seriju (čiji je istovremeno i izvršni producent) kako bi više vremena posvetio porodici i koncentrisao se na prikupljanje novca i širenje saznanja o Parkinsonovoj bolesti. Glavnu ulogu u seriji preuzima Čarli Šin.

Iz tog razloga u maju 2000. osnovao je fondaciju za istraživanje Parkinsonove bolesti (Michael J Fox Foundation For Parkinson's Research). Majkl Džej Foks se oženio glumicom Trejsi Polan (Tracy Pollan) (glumila je Elen, devojku Aleksa Kitona u Porodičnim vezama) 1988. godine. Imaju četvoro dece: sina (Sem), dve bliznakinje (Akvina i Šajler) i kćerku Esmi.

2003. napisao je scenario za pilot epizodu za sitkom Hench at Home, ali je bio odbijen.

2005. kao gost otvorio je Centar Muhameda Alija u Luivilu, SAD, u čast boksera Muhameda Alija, koji takođe boluje od Parkinsonove bolesti.

2006. gostovao je u tri epizode serije Bostonski advokati, gde je igrao ulogu pacijenta sa rakom pluća koji koristi svoj uticaj kako bi tokom testiranja novog leka dobio pravi lek, a ne placebo.

Filmografija

Uloge
Godina	Srpski naziv	Izvorni naziv	Uloga	Napomena
1980.	Ponoćno ludilo	Midnight Madness	Skot Larson
1982.	Klasa 1984	Class Of 1984	Artur
1985.	Povratak u budućnost	Back To The Future	Marti MakFlaj
1985.	Mladi vukodlak	Teen Wolf	Skot Mekol
1987.	Tajna mog uspeha	The Secret Of My Success	Brentli Foster/Karlton Vitfild
1988.	Jarka svetla, veliki grad	Bright Ligths, Big City	Džejmi Konvej
1989.	Žrtve rata	Casualties Of War	vojnik Erikson
1989.	Povratak u budućnost II	Back To The Future II	Marti MakFlaj
1990.	Povratak u budućnost III	Back To The Future III	Marti MakFlaj
1991.	Dok Holivud	Doc Hollywood	Dr Bendžamin Stoun
1993.	Za ljubav ili novac	For Love Or Money	Dag Ajrlend
1993.		Homeward Bound: The Incredible Journey	Čens (glas)
1993.	Život sa Majkijem	Life With Mikey	Majkl „Majki“ Čepmen
1994.	Pohlepni	Greedy	Danijel MakTig
1995.	Američki predsednik	The American President	Luis Rotsčajld
1996.	Ko se boji duha još?	The Frighteners	Frenk Banister
1996.		Homeward Bound II: Lost In San Francisco	Čens (glas)
1996.	Mars napada!	Mars Attacks!	Džejson Stoun
1996-2000.	Svi gradonačelnikovi ljudi	Spin City	Majk Flerti
1999.	Stjuart Litl	Stuart Little	Stjuart Litl (glas)
2001.	Atlantida: Izgubljeno carstvo	Atlantis: The Lost Empire	Majlo Džejms Tatč (glas)
2002.	Stjuart Litl 2	Stuart Little 2	Stjuart Litl (glas)
2002.		Clone High	(kao specijalni gost)
2003-2004.	Stažisti	Scrubs	(kao specijalni gost)
2006.	Bostonski advokati	Boston Legal	(kao specijalni gost)
2007.		Ray Gun	(glas)

Literatura

• Mills, Brandi M. The Michael J. Fox Database: Hench At Home.

Spoljašnje veze

• Majkl Džej Foks na sajtu IMDb (jezik: engleski) 
• https://web.archive.org/web/20050306110312/http://www.moljac.hr/biografije/fox.htm
• Fondacija Majkla Dž. Foksa za istraživanje Parkinsonove bolesti
• Slavni glumac o borbi sa Parkinsonovom bolešću: "Imao sam dobar život" (B92, 17. mart 2023)