Mindovg

Mindovg
Mindovg
Lični podaci
Datum rođenja	oko 1200.
Datum smrti	12. septembar 1263.
Porodica
Supružnik	Morta
Roditelji	Rignold
Dinastija	Mindovg
Veliki knez Litvanije
Period	1236. - 1251.
Prethodnik	Dovsprunk
Naslednik	nema, Mindovg je poslednji nosio tu titulu
Kralj Litvanije
Period	1251. - 1263.
Prethodnik	nema, Mindovg je prvi koji je nosio tu titulu
Naslednik	Trojnat

Mindovg (oko 1200 - 1263) je bio poslednji veliki knez Litvanije (1236—1251) i prvi kralj Litvanije (1251—1263).

Litvanski veliki knez je postao 1236. godine, nasledivši na prestolu svog starijeg brata Dovsprunka. Borio se protiv krstaša, koji su 1200. godine prodrli do Zapadne Dvine, sa namerom da Litvance i Letonce preobrate u hrišćane. Albert, koga je papa naimenovao za episkopa Livonije, osnovao je tamo grad Rigu i stvorio u svojim oblastima viteški red Mačonosaca, kome je bila dužnost da pokori domoroce, pa da širi i učvršćuje hrišćanstvo. I pored očajničkog otpora, čitava Livonija je uskoro u rukama Nemaca, koji se okreću ka susednim ruskim zemljama, ka Polockoj kneževini i oblasti Novgoroda. Drugi jedan nemački viteški red, Tevtonski red, učvrstio se na ruskom zemljištu, na ušću Njemena i Visle.

Pred ovim dvostrukim nadiranjem, razjedinjena litvanska plemena obrazuju ratničke zajednice; napadnute, te zajednice odstupaju na istok, te sad one zauzimaju granične ruske oblasti, između ostalih i oblast Novgoroda. Mindaugas je, ipak, zaustavljen u daljem prodoru do Novgoroda. Za to vreme monaški redovi Mačonosaca, Krstonosaca i Tevtonaca su se utvrdili u predelima finskih plemena Livonaca i Estonaca, duž obale Riškog Zaliva, pa su se postepeno raširili i u basenu reke Pregela i sve do Mazurskih Jezera, odazvavši se na poziv poljskog kneza Konrada Mazovskog i uništivši litvansko pleme Prusa.

Ovi »božji dvorjani«, kako su se sami zvali, udarili su i na Rusiju i godine 1241. osvojili Pskov i Izborsk. Tu se javio novgorodski knez Aleksandar sa svojom vojskom, te je Mačonosce na ledu Čudskog Jezera potpuno potukao, a potom iz Novgoroda potisnuo i Mindaugasa. Na taj je način 5. aprila 1242. godine zaustavljeno napredovanje Nemaca u ruske predele. Po primeru i trudom Nemaca počela su da se postepeno bude i da se ujedinjuju razna litvanska plemena u basenu Njemena. Ona počesto navaljuju na ruske predele, ali je Aleksandar odbio i njihove navale.

Potom je Mindaugas objavio rat Galiciji-Voliniji u kome, i pored sukoba u samoj Galiciji, nije dobro prošao.

Iako je bio poražen u ratu sa Galicijom-Vilinijom, bila je stvorena stvorena moćna Litvanska država i Mindaugas je, 1251. godine, kršten, da bi se ublažili pritisci zapada i sprečio krstaški rat protiv ogromne Litvanske države. On je čak i 1253. godine dobio kraljevsku krunu od pape Inoćentija IV.

Posle dobijanja kraljevske krune on polazi u rat protiv ruskih državica na istoku, ali sa sukobljava i sa Mongolima.

Krajem pedesetih godina XIII veka krstaši su zakoračili u Žemajtiju uzrokujući lokalnu pobunu. Mindaugas je podržao pobunjenike i vratio se svojim paganskim običajima, zbog čega je i ubijen 1263. godine. Nasledio ga je nećak Trojnat.

Po njemu se zove Kup kralja Mindovga u košarci.

Porodično stablo

2. Rignold

1. Mindovg

3.

Literatura

• Jelačić, Aleksej (1929). Istorija Rusije. Beograd: Srpska književna zadruga. 
• Miljukov, Pavel (1939). Istorija Rusije. Beograd: Narodna kultura. 
• Udaljcov, A. D.; Kosminski, J. A.; Vajnštajn, O. L. (1950). Istorija srednjeg veka I. Beograd. 
• „Mindaugas”. Encyclopedia Britannica. 

Spoljašnje veze

• Istorija Belorusije