Mirko Kljajić Stari

mirko kljajić
Mirko Kljajić Stari
Lični podaci
Datum rođenja	(1912-09-30)30. septembar 1912.
Mesto rođenja	Gornja Ploča, kod Gračaca, Austrougarska
Datum smrti	2. april 1942.(1942-04-02) (29 god.)
Mesto smrti	blizina Bobara, na Psunju, ND Hrvatska
Profesija	advokatski pripravnik
Delovanje
Član KPJ od	1935.
Učešće u ratovima	Aprilski rat Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.

Mirko Kljajić Stari (Gornja Ploča, kod Gračaca, 30. septembar 1912 — blizina Bobara, na Psunju, 2. april 1942), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 30. septembra 1912. godine u Ploči kod Gračaca u Lici. Potiče iz zemljoradničke porodice. Osnovnu školu pohađao je u selu, a posle završetka četiri razreda gimnazije u Gospiću roditelji su ga, po nagovoru seoskog popa, poslali da uči bogosloviju. Međutim, ubrzo je napustio bogosloviju. Tražeći bolje uslove života, roditelji su mu se 1929. godine preselili iz Like u Novu Gradišku, gde je Mirko nastavio da pohađa i gimnaziju, koju je završio 1933. s vrlo dobrim uspehom. Posle toga, vanredno je studirao pravo i diplomirao na Pravnom fakultetu u Zagrebu, a zatim se zaposlio kao advokatski pripravnik u Novoj Gradiški.

Još kao mladić, Mirko je počeo da se zanima za marksizam i materijalističku filozofiju, a zatim i za komunističke ideje. Ubrzo je pristupio revolucionarnom radničkom pokretu. Godine 1935. primljen je u Komunističku partiju Jugoslavije. Radio je na stvaranju i jačanju partijskih organizacija u Novoj Gradiški i po okolnim selima. Okupljao je oko sebe radnike, intelektualce i omladinu. Liniju KPJ uporno je i sistematski sprovodio i preko URS-ovih sindikata, levo orijentisanih organizacija HSS-a, preko organizacije „Seljačkog kola“ i „Seljačke sloge“ i u raznim kulturnim i sportskim društvima.

Godine 1939. Mirko je postao sekretar Kotarskog komiteta KP Hrvatske za kotar Nova Gradiška, a na predlog Rada Končara, sekretara Centralnog komiteta KPH, na Prvoj okružnoj konferenciji, 23. marta 1940, bio je izabran za političkog sekretara Okružnog komiteta KPH za okrug Nova Gradiška. Posle toga, sedište ovog komiteta premešteno je iz Pakraca u Novu Gradišku. Kao delegat partijske organizacije Nove Gradiške, učestvovao je na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, održanoj od 19. do 23. oktobra 1940. godine u Zagrebu. Neposredno pred rat, zbog revolucionarnog rada, bio je uhapšen, ali je brzo pušten zbog nedostatka dokaza.

Pošto je bio mobilizovan u jugoslovensku vojsku, Aprilski rat zatekao je Mirka u Bosni, odakle se, preodeven u hodžu, vratio, oko 20. aprila 1941, u Novu Gradišku. Odmah je, u veoma teškim uslovima ilegalnog rada, počeo da priprema oružani ustanak na području Nove Gradiške. Uspostavljao je veze i pripremao partijske organizacije i kadrove za oružanu borbu. Štampao je i rasturao ilegalne partijske materijale. Takvim radom postao je najaktivniji i najistaknutiji organizator oružane borbe na području Psunja.

U drugoj polovini maja 1941. godine, ustaše su uspele da uhapse Mirka, zajedno s većinom članova Okružnog komiteta. U zatvoru je bio mučen. Da bi postigli cilj i slomili ga, ustaše su ga dovodili kući i mučili pred ocem. Posmatrajući ta mučenja, otac mu je ostao paralisan, ali je Mirko junački sve izdržao, tako da ustaše od njega nisu uspele ništa da saznaju. Iz Gradiške je prebačen, 2. jula 1941. godine, u Slavonsku Požegu, gde mu je sudio ustaški preki sud, ali je zbog pomanjkanja dokaza, te hrabrog i veštog držanja vraćen natrag u zatvor, u Gradišku. Izdržavši sva mučenja, uspeo je, u jesen iste godine, s još dva druga, da pobegne iz zatvora i da se prebaci na Psunj, u Psunjsku partizansku grupu.

Našavši se na slobodi, Mirko je nastavio da radi na jačanju partijskih organizacija na području Psunja i povezivanju svih partizanskih grupa u Slavoniji, njihovom omasovljenju, stvaranju partizanskih jedinica i njihovom aktiviranju u oružanim akcijama. U prvoj polovini januara 1942. postao je politički komesar Prve čete Slavonskog partizanskog bataljona. 20. marta postavljen je za političkog komesara Prvog slavonskog bataljona Prvog slavonskog partizanskog odreda.

Poginuo je 2. aprila 1942. godine na Gradini, iznad sela Bobare, zajedno sa još šest partizana, u iznenadnom napadu ustaša na njegov bataljon.

Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. novembra 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.

Literatura

• Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.