Miroljub Todorović
Miroljub Todorović | |
|---|---|
 Miroljub Todorović | |
| Datum rođenja | 1940. |
| Mesto rođenja | Skoplje, Kraljevina Jugoslavija |
| Obrazovanje | Pravni fakultet u Beogradu |
Miroljub Todorović (Skoplje, 1940) srpski je pesnik, osnivač i teoretičar je srpskog i jugoslovenskog neoavangardnog stvaralačkog pokreta signalizam.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Ratne godine je proveo kao izbeglica sa majkom, učiteljicom, i sestrom u mestima oko Velike Morave, gde je završio osmogodišnju školu. Godine 1954. sa porodicom prelazi u Niš, gde završava gimnaziju.
Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu 1963. godine. Jedno vreme je studirao na trećem stepenu istog fakulteta Međunarodno javno pravo. Kao član redakcije studentskog lista za kulturu Vidici učestvovao je u studentskoj pobuni 1968. Tada je njegova pesma „Koračnica crvenog univerziteta“ umnožena u više hiljada primeraka i aklamacijom na studentskom zboru u zgradi Filozofskog fakulteta prihvaćena kao himna Beogradskog univerziteta.
Godine 1969. je osnovao neoavangardni književno-umetnički pokret signalizam, a sledeće godine je pokrenuo Internacionalnu reviju Signal.
Radio je kao novinar, profesor u srednjoj školi, sekretar redakcije, urednik časopisa i savetnik za međurepubličku i međunarodnu kulturnu saradnju u Ministarstvu kulture Republike Srbije. Godine 1982. je otišao u penziju i u potpunosti se posvetio književnom i umetničkom radu.
Poezija, eseji i intermedijalni radovi Miroljuba Todorovića objavljivani su na više jezika u antologijama, zbornicima, katalozima, listovima i časopisima u Evropi, Severnoj i Južnoj Americi, Australiji, Južnoj Koreji i Japanu.
Kao umetnik, imao je dvanaest samostalnih izložbi i izlagao je na preko šest stotina kolektivnih međunarodnih izložbi crteža, kolaža, vizuelne poezije, mejl-arta i konceptualne umetnosti.
Zastupljen je u biografskom leksikonu Srbi koji su obeležili XX vek (pet stotina ličnosti), Serbs who marked the 20th Century (five hundred persons), Beograd, 2006.
O radu Miroljuba Todorovića i signalizmu, pokretu koji je on osnovao, odbranjene su tri doktorske disertacije (dr Julijan Kornhauzer, Jagjelonski Univerzitet u Krakovu, Poljska, 1980; dr Živan Živković, Filološki fakultet u Beogradu, 1991; dr Milivoje Pavlović, Filozofski fakultet u Kosovskoj Mitrovici, 2002) i objavljeno dvadesetak monografskih publikacija.
U fondu Biblioteke Srpske akademije nauka i umetnosti postoji Posebna biblioteka Miroljuba Todorovića[1], a u Istorijskom arhivu Beograda Legat Miroljuba Todorovića.[2]
Nagrade[uredi | uredi izvor]
- Nagrada „Pavle Marković Adamov”, za poetski opus i životno delo, 1995.
- Nagrada „Oskar Davičo”, za najbolju knjigu objavljenu u 1998. godini (Zvezdana mistrija);
- Nagrada „Todor Manojlović”, za moderni umetnički senzibilitet, 1999.
- Vukova nagrada 2005. godine, za izuzetan doprinos razvoju kulture u Srbiji i na svesrpskom kulturnom prostoru;
- Nagrada Vukove zadužbine 2007. godine, za umetnost, za zbirku poezije Plavi vetar;
- Nagrada Zlatno slovo 2008. godine, za knjigu Šatro priče u izdanju Srpske književne zadruge, kao najbolja knjiga kratke proze objavljene u 2007. godini;
- Priznanje „Krleža“ za životno delo, 2010;
- Priznanje za životno delo Udruženja književnika Srbije, 2010.
- Zlatni beočug Kulturno-prosvetne zajednice Beograda, za trajni doprinos kulturi grada, 2011.[3]
Objavljeni radovi[uredi | uredi izvor]
Knjige poezije[uredi | uredi izvor]
- Planeta (1965)
- Signal (1970)
- Kyberno (1970)
- Putovanje u Zvezdaliju (1971)
- Svinja je odličan plivač (1971)
- Stepenište (1971)
- Poklon-paket (1972)
- Naravno mleko plamen pčela (1972)
- Trideset signalističkih pesama (1973)
- Gejak glanca guljarke (1974)
- Telezur za trakanje (1977)
- Insekt na slepoočnici (1978)
- Algol (1980)
- Textum (1981)
- Čorba od mozga (1982)
- Gejak glanca guljarke (drugo prošireno izdanje, 1983)
- Chinese erotism (1983)
- Nokaut (1984)
- Dan na devičnjaku (1985)
- Zaćutim jeza jezik jezgro (1986)
- Ponovo uzjahujem Rosinanta (1987)
- Belouška popije kišnicu (1988)
- Soupe de cervau dans l Europe de l Est (1988)
- Vidov dan (1989)
- Radosno rže Rzav (1990)
- Trn mu crven i crn (1991)
- Ambasadorska kibla (1991)
- Sremski ćevap (1991)
- Dišem. Govorim (1992)
- Rumen gušter kišu pretrčava (1994)
- Striptiz (1994)
- Devičanska Vizantija (1994)
- Glasna gatalinka (1994)
- Ispljuvak oluje (1995)
- U cara Trojana kozje uši (1995)
- Planeta (zajedno sa poemom Putovanje u Zvezdaliju, drugo prošireno izdanje, 1995)
- Smrdibuba (1997)
- Zvezdana mistrija (1998)
- Električna stolica (1998)
- Recept za zapaljenje jetre (1999)
- Azurni san (2000)
- Pucanj u govno (2001)
- Gori govor (2002)
- Foneti i druge pesme (2005)
- Paralelni svetovi (2006)
- Plavi vetar (2006)
- Rana, reč i pesma (2007, sa Dejanom Bogojevićem)
- Zlatno runo (2007)
- Ljubavnik nepogode (2009)
- Svinja je odličan plivač i druge pesme (2009)
- Glad za neizgovorljivim (2010)
- Pandorina kutija (2015)
- Lovac magnovenja: izabrane i nove pesme (2015)
Knjige proze[uredi | uredi izvor]
- Tek što sam otvorila poštu (epistolarni roman, 2000)
- Došetalo mi u uvo (šatro priče, 2005)
- Dnevnik 1982 (2006)
- Prozor (snovi, 2006)
- Šatro priče (2007)
- Laj mi na đon (internet izdanje, 2007)
- Šoking-blu (šatro roman, 2007)
- Kisnem u kokošinjcu (šatro žvake, 2008)
- Boli me blajbinger (2009)
- Torba od vrbovog pruća (kratke priče, 2010)
- Dnevnik signalizma 1978-1983 (2012)
- Dnevnik 1985 (2012)
- Apeiron (Internet izdanje 2013)
Knjige eseja i polemika[uredi | uredi izvor]
- Signalism (na engleskom jeziku, 1973)
- Signalizam (1979)
- Štep za šumindere (1984)
- Pevci sa Bajlon-skvera (1986)
- Dnevnik avangarde (1990)
- Oslobođeni jezik (1992)
- Igra i imaginacija (1993)
- Haos i Kosmos (1994)
- Ka izvoru stvari (1995)
- Planetarna kultura (1995)
- Žeđ gramatologije (1996)
- Signalism Yugoslav Creative Movement (na engleskom jeziku, 1998)
- Miscelaneae (2000)
- Poetika signalizma (2003)
- Tokovi neoavangarde (2004)
- Jezik i neizrecivo (2011)
- Vreme neoavangarde (2012)
- Stvarnost i utopija (2013)
- Prostori signalizma (2014)
- Nemo propheta in patria (2014)
- Iz signalističkog dokumentacionog centra. 2 / Miroljub Todorović i Marina Abramović (2017)
- Izvori signalizma: intervjui (2018)
Knjige za decu[uredi | uredi izvor]
- Miš u obdaništu (2001)
- Blesomer (2003)
Bookworks (knjige umetnika)[uredi | uredi izvor]
- Fortran (1972)
- Approaches (1973)
- Signal-Art (1980)
- Zlatibor (1990)
- Šumski med (1992)
Antologije[uredi | uredi izvor]
- Signalistička poezija (1971)
- Konkretna, vizuelna i signalistička poezija (1975)
- Mail Art - Mail Poetry (1980)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Biblioteka SANU - Posebna biblioteka 19: Biblioteka Miroljuba Todorovića Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016), Pristupljeno 13. 4. 2013.
- ^ Istorijski arhiv Beograda - Legat Miroljuba Todorovića, Pristupljeno 20. 6. 2014.
- ^ Popadić, A. „Enciklopedija kulture“, Večernje novosti, 12. 4. 2012.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Signalizam @ Projekat Rastko
- Zvanični sajt Miroljuba Todorovića - poezija, proza, esej, virtuelna galerija (crteži, konkretna i vizuelna poezija, gestualna poezija, mejl-art), kritički prilozi
- Blog Miroljuba Todorovića
- Serbia and Signalism Poetry, by Patrick Sammut
- Časopis Gradina, br. 10, 2005, Vreme signalizma
- Prozaonline - Miroljub Todorović
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
- Rođeni 1940.
- Skopljaci
- Srpski književnici
- Srpski pesnici
- Jugoslovenski književnici
- Jugoslovenski pesnici
- Srpski crtači stripa
- Članovi Udruženja književnika Srbije
- Dobitnici Povelje Udruženja književnika Srbije
- Srpski pisci fantastike
- Srpski teoretičari književnosti
- Signalizam
- Srbi u Severnoj Makedoniji
- Srpski mejl-art umetnici
- Dobitnici nagrade Todor Manojlović