Mir u Bretinjiju
Mir u Bretinjiju zaključen je 8. maja 1360. godine u selu Bretinjiju, selu blizu Šartra, između engleskog kralja Edvarda III i francuskog kralja Jovana II. Njime je okončana prva faza Stogodišnjeg rata. Odredbe sporazuma ratifikovane su 24. oktobra 1360. godine mirom u Kaleu. Englezi su dobili deo francuske teritorije, a Edvard III se zauzvrat odrekao polaganja prava na francuski presto.
Uvod[uredi | uredi izvor]
Filip je umro 1350. godine. Nasledio ga je sin Jovan II Dobri (1350-1364). Jovanov neprijatelj, Karlo Loši, grof Navare i Evrea, stupio je u savez sa Edvardom. Gaskonjom je upravljao Edvard, princ Velsa, zbog oklopa nazvan „Crni Princ“. Primirje koje je nastupilo nakon pada Kalea prekinuo je Edvard Crni Princ 1355. godine kada je opljačkao grofoviju Tuluzu. Sledeće godine je Crni Princ izveo još jedan uspešan pohod zbog čega ga je Jovan napao. Bitka je vođena u blizini grada Poatjea. Crni Princ je izabrao ovaj teren jer zbog žbunja francuska konjica nije mogla jurišati. U bici je odneo veliku pobedu. Zarobio je francuskog kralja Jovana, njegovog sina Filipa, trinaest grofova, jednog arhiepiskopa, šesnaest barona itd. Bitkom kod Poatjea završena je prva faza rata. Sa bojnog polja pobegao je mlađi Jovanov sin, dofen Karlo (prvi koji je nosio titulu dofena koja naziv dobija po jugoistočnoj francuskoj pokrajini) koji preuzima upravu nad državom i prikuplja novac za otkup. Stanovništvo Pariza pobesnelo je zbog poraza kod Poatjea. Nezadovoljni Parižani našli su svog vođu u Etjenu Marselu. Međutim, njihova vojska brzo je uništena, a Marsel je ubrzo ubijen u Parizu prilikom obilaska zidova.
Mir[uredi | uredi izvor]
Mir sa Engleskom u Bretinjiju je sklopljen 1360. godine. Jovan je oslobođen uz veliki otkup, Gaskonja je dobila teritorijalna proširenja (sada je obuhvatala celu Akvitaniju), a Edvard je dobio osvojene gradove u Normandiji, sizerenstvo nad Bretanjom i oblast oko Kalea. Pošto su uslovi bili preterani, Crni Princ i Jovan sklopili su sporazum u Bretinjiju kojim su oni umanjeni. Nijedna od strana nije očekivala da će se sporazum ispoštovati. Francuski kralj oslobođen je iz zarobljeništva nakon isplate prve rate od 400.000 kruna. Zamenio ga je sin Luj, vojvoda Anžuja. Luj je uživao punu slobodu kretanja u Kaleu. Iskoristio ju je da pobegne iz zarobljeništva za jednom lepoticom. Kralj Jovan je zbog toga sam ponovo otišao u zarobljeništvo. Umro je 1364. godine. Novi kralj postao je dofen Karlo kao Karlo V (1364-1380). Pod vladavinom Karla V obnovljeni su sukobi sa Engleskom (1369).
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Istorija srednjeg veka, Sidni Peinter, Klio, Beograd, 1997. godina
