Minje (puška)
| Precizna puška model 1851 | |
|---|---|
  | |
| Vrsta | puška sprednjača |
| Poreklo |  Francuska |
| Upotreba | |
| Upotreba u | Francuska UK SAD Japan |
| Bojno delovanje | Američki građanski rat Drugi šlezvički rat Austrijsko-pruski rat Bošinski rat |
| Proizvodnja | |
| Varijante | Enfild model 1853 Springfild model 1861 Lorenc model 1854 |
| Specifikacije | |
| Kalibar | 12 mm |
| Vrsta operacije | sporometna kapislara. |
| Način dejstva | kapislara sa Minje zrnom |
| Brzina paljbe | 2-3 met/min |
| Maks. ef. domet | do 1200 m |
| Način punjenja | sprednjača |
Minje puške (engl. Minié rifle), porodica pušaka kapislara (izolučenih musketa) konstruisanih sredinom 19. veka. Ove puške predstavljale su vrhunac preciznosti i brzine punjenja (2—3 metka u minutu) kod pušaka sprednjača. Nakon austrijsko-pruskog rata (1866) većina je prepravljena u efikasnije ostraguše, koje su postizale 7-9 metaka u minutu.[1]
Razvoj i karakteristike[uredi | uredi izvor]
Klod Minje (fr. Claude-Étienne Minié13. februara 1804-14. oktobra 1879), francuski pukovnik i konstruktor streljačke municije i oružja, konstruisao je 1849. šuplje cilindrično puščano zrno šiljastog vrha, koje se pritiskom barutnih gasova na njegov unutrašnji zid užlebljivalo u cev (Minje zrno). Zatim je konstruisao pušku sprednjaču kod koje je dubina žlebova (urezanih u cev) opadala ka ustima cevi, pa je zrno imalo pravilnije vođenje i pravilniji let kroz vazduh. Ta puška je od 1852. do 1866. bila u naoružanju francuske vojske pod nazivom precizna puška (fr. fusil de précision). Kao komandant streljačke škole u Vensenu, Minje je konstruisao zadnji pružni (podesivi) puščani nišan, a vojsku je napustio 1858. i postao upravnik fabrike oružja i škole gađanja u Kairu, gde se bavio unutrašnjom i spoljnom balistikom. Tu je konstruisao pušku kalibra 12 mm sistema Minje Kordi model 1861 (fr. Minié Cordie M. 1861).[2]
Puške ovog tipa u Krimskom ratu (1853-1856) pokazale su veliku prednost nad puškama glatkih cevi.[1]
Varijante[uredi | uredi izvor]
- Precizna puška model 1851, od 1852. do 1866. glavna puška francuske vojske.
- Minje Kordi model 1861, razvijena u Egiptu.[2]
- Enfild model 1853, glavna puška britanske vojske od 1853. do 1866.
- Lorenc model 1854, glavna puška austrijske vojske od 1854. do 1866.[1]
- Vensenska puška model 1849/1856, prva moderna kapislara korišćena u Kneževini Srbiji, u narodu poznata kao belgijski štuc.
- Springfild model 1861, najkorišćenija puška Američkog građanskog rata.
Zastarelost[uredi | uredi izvor]
Uvođenje prve masovno korišćene ostraguše Drajze model 1842 u pruskoj vojsci, koja je gađala dvostruko brže (7 prema 3 metka u minutu) od kapislara Lorenc koje su koristili Danci i Austrijanci u Drugom šlezvičkom ratu (1864) i Austrijsko-pruskom ratu (1866) i munjevite pobede Prusa pokazali su veliku prednost ostraguša nad sprednjačama u pogledu vatrene moći, i u roku od dve godine postojeće Minje puške u svim evropskim armijama i SAD prepravljene su u ostraguše:
- u Velikoj Britaniji, sprednjače Enfild model 1853 prepravljene su u ostraguše Snajder-Enfild,
- u SAD, sprednjače Springfild model 1861/1863 prepravljene su u ostraguše Springfild model 1865.[1]
- u Austrougarskoj, sprednjače tipa Lorenc prepravljene su u ostraguše tipa Vencl.
- u Kneževini Srbiji, sprednjače tipa Lorenc prepravljene su u ostraguše tipa Grin.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Nikola Gažević, Vojna enciklopedija 7, Vojnoizdavački zavod, Beograd (1974), str. 548-550
- ^ a b Nikola Gažević, Vojna enciklopedija 5, Vojnoizdavački zavod, Beograd (1972), str. 520