Most kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića (Zvornik)
| Most kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića | |
|---|---|
 Most kralja Aleksandra I Karađorđevića | |
| Mesto | Zvornik; Mali Zvornik Republika Srpska Bosna i Hercegovina;  Srbija |
Most kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića ili Stari most je bio saobraćajni most preko reke Drine, koji spaja Zvornik i Mali Zvornik. Danas je on pešački i služi kao malogranični prelaz između Republike Srpske u Bosni i Hercegovini i Republike Srbije.[1] Kod lokalnog stanovništva poznatiji je još i pod imenom Stari most u Zvorniku. Most je dug 150 m i širok 7,2 m. Masa gvozdene konstrukcije iznosi 950 000 kg, a stajao je oko 13,5 miliona tadašnjih dinara[2].
Izgradnja[uredi | uredi izvor]
Tokom jula 1919. godine, Mali Zvornik je posetio kralj Aleksandar Ι Karađorđević. I već 1922. godine srpski trgovci su počeli planirati gradanju mosta na mestu gde se iskrcao kralj Aleksandar. Rešenje gvozdenog mosta na Drini je usvojeno 4 godina kasnije, 1926. Radovi su otpočeli iduće godine, a most je završen nakon dve godine izgradnje 1929, čime je Drina premoštena. Most je građen sredstvima Ministarstva građevine Kraljevine Jugoslavije, ratnom reparacijom i donacijama kralja Aleksandra I Karađorđevića.[1] Ministarstvo trgovine je nadziralo radove, a radovima su rukovodili inženjeri Mićić iz Ljubovije i Žilov iz Rusije. Po završetku gradnje, zaprežnim vozilima dovezeno je na most 30.000 tona kamena, da bi se ispitala njegova izdržljivost. Nakon 15 dana, kada se utvrdilo da je most čvrst i stabilan, kamen je ukloljen. Svečano otvaranje i osvećenje mosta zbilo se 12. januara 1930. godine, čemu je i prisustvovao kralj Aleksandar lično.[1] Od tada postaje glavno zvorničko šetalište i nosi naziv Most kralja Aleksandra I. Tokom Aprilskog rata, most je srušen.
Obnova mosta[uredi | uredi izvor]
Radovi na dogradnji i dovođenju mosta u sadašnje stanje započeli su u jesen 1945. godine, a završeni u junu 1946. godine. Kao radna snaga korišćeni su nemački i italijanski zarobljenici. Kada je most obnovljen, poneo je ime jugoslovenskog narodnog heroja Filipa Kljajića Fiće, koji je poginuo 5. jula 1943. godine, prilikom napada NOVJ na ustaške i njemačke jedinice koje su držale Zvornik.
Novija istorija[uredi | uredi izvor]
Mostu je vraćen prvobitni naziv 31. marta 2009. godine na sednici SO Zvornik. Most se nalazi na listi istorijiskih spomenika Opštine Zvornik.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Radio televizija Republike Srpske: Most na Drini sinonim jednog naroda, 06.08.2011. (jezik: srpski)
- ^ Glas Srpske: Mostu na Drini vraćen stari naziv; 1. april 2009. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. april 2009) (jezik: srpski)
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Knjiga: „Zvornik - slike i bilješke iz prošlosti“, Mehmed Hudović. str. 126–129, Tuzla, 1991. godina.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Turistička organizacija Opštine Zvornik
- Opština Zvornik
- Opština Mali Zvornik
- Blic: Mostu Aleksandra I Karađorđevića vratiti staro ime, Blic, 15. mart 2009.
- Počinje obnova mosta na Drini[mrtva veza], Glas Srpske, 18. januar 2010.
- Simbol zajedništva dva grada, Info Zvornik, 17. oktobar 2010.
- Obnavljaju gvozdeni most na Drini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. decembar 2017), Press, 13. septembar 2010.
- Drina ih zauvek spaja, Večernje novosti, 8. avgust 2010.
- Gvozdenom mostu neophodna obnova Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. mart 2016), Press, 5. avgust 2010.
