Nikola Stojanović (advokat)

Za druge upotrebe, pogledajte Nikola Stojanović (višeznačna odrednica).

Nikola M. Stojanović
Lični podaci
Datum rođenja	(1880-03-03)3. mart 1880.
Mesto rođenja	Mostar, Austrougarska
Datum smrti	1964.(1964-Nedostaje neophodni parametar 1, mesec!-00) (83/84 god.)
Mesto smrti	Beograd, SFR Jugoslavija

Nikola M. Stojanović (Mostar, 3. mart 1880 — Beograd, 1964) bio je advokat, publicista, član Centralnog nacionalnog komiteta Kraljevine Jugoslavije, osnivač Jugoslovenskog odbora u Parizu.

Biografija

Svoje školovanje je završio u Beogradu, a pravne nauke i doktorat u Beču. Napisao je tekst „Srbi i Hrvati“ 1902. godine. Posle velikih protesta u Zagrebu te godine bio je primoran da se vrati iz Austrije i posveti se novinarskom poslu. Bio je urednik opozicionog lista „Narod“ koji je u početku izlazio u Mostaru.

U vreme aneksije Bosne i Hercegovine 1908. bio je u Cirihu i tamo objavio knjigu na nemačkom jeziku pod naslovom „Autonomija Bosne i Hercegovine“.

Od 1910. bio je poslanik u Bosansko-hercegovačkom saboru, da bi pred početak Prvog svetskog rata napustio zemlju i otišao se u Pariz gde je agitovao na ujedinjavanju svih jugoslovenskih političara, pa je 1915. bio jedan od osnivača Jugoslovenskog odbora sa još nekolicinom pristalica.

Za vreme rada Mirovne konferencije u Versaju 1919. učestvovao je u delegaciji SHS kao ekspert za pitanje Bosne i Hercegovine.

Od 1920. do početka novog rata posvetio se advokatskom zanimanju, a po formiranju Srpskog kulturnog kluba 1937. u Beogradu pristupio je udruženju kao počasni član.

Imenovan je 1. aprila 1941. godine za bana Vrbaske banovine po ukazu jugoslovenskog kralja Petra II.

Za vreme Aprilskog rata nalazio se u Beogradu sa ostalim pripadnicima kluba. Već u leto počeo je da radi u beogradskoj organizaciji Draže Mihailovića, a zvanično je ušao u sastav Centralnog nacionalnog komiteta u avgustu 1943.

Radio je na uređivanju lista „Za slobodu i demokratiju“, a bio je takođe i urednik jednog broja listova koje je u ilegali štampala omladina Ravnogorskog pokreta (JURAO). Za vreme okupacije dva puta je hapšen i zatvaran u logoru na Banjici.

U maju 1943. Nemci ga interniraju u Francusku, gde je dočekao kraj rata.

Posle rata se vraća u zemlju i prijavljuje novim vlastima koje su ga odmah zatvorile i sudile na zatvorsku kaznu zbog političkog delovanja, da bi tu kaznu posle jedne godine robije, zamenili za oslobađajuću, ali su mu oduzeli građanska prava u trajanju od 10 godina, tako da više nije mogao politički da deluje.

U Beogradu je provodio svoje postzatvorske dane, živeći kod svojih rođaka, jer mu je kuća bila konfiskovana. Tada je pokušao da završi svoju pre rata započetu knjigu „Mladost jednog pokoljenja“ ali nije uspeo.

Umro je u Beogradu 1964. godine, a knjiga mu nije objavljena.