Obrad Egić

obrad egić
Obrad Egić
Lični podaci
Datum rođenja	(1908-02-01)1. februar 1908.
Mesto rođenja	Gošić, kod Kistanja, Austrougarska
Datum smrti	28. avgust 1986.(1986-08-28) (78 god.)
Mesto smrti	Zadar, SR Hrvatska, SFR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Delovanje
Član KPJ od	decembra 1942.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1964.
Čin	general-major
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja

Obrad Egić (Gošić, kod Kistanja, 1. februar 1908 – Zadar, 28. avgust 1986), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-major JNA, publicista i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 1. februara 1908. godine u selu Gošiću, kod Kistanja, . Poticao je iz mnogobrojne siromašne seljačke porodice. Bio je peto dete i zbog loših materijalnih uslova, nije mogao ići redovno u osnovnu školu, nego ju je završio privatno tek 1926. godine. U jesen iste godine, napustio je Bukovicu i upisao je Pešadijsku podoficirsku školu u Bileći, koju je završio 1928. godine sa vrlo dobrim uspehom. Potom je bio raspoređen u 26. pešadijski puk u Sisku.

Kao ljubitelj sporta, u Sisku se uključio u radničko-sportske organizacije. Bio je dobar atletičar - najbolji u sisačkom garnizonu i u Armiji, pa je u leto 1931. godine učestvovao na opštem atletskom takmičenju u Splitu, gde je osvojio prvu nagradu - zlatni sat. Sarađujući sa radničko-sportskim društvima, upoznao je mnoge mlade radnike sa kojima je iašo na izlete, takmičenja i sletove. S obzirom na njegovo siromašno seljačko poreklo, brzo je uvideo sve teškoće radničkog života i opredelio se za radnički pokret.

Aprilski rat 1941. godine ga je zatekao na zadarskom frontu. Bio je komandir mitraljeskog voda i čete u 11. puku. Posle rasula Jadranske divizije i njegovog puka, iz kojeg su mnoge vojnike i podoficire i oficire Nemci zarobili kod Drvara, Obrad je uspeo da izbegne zarobljeništvo i vrati se u Bukovicu. Tada se povezao sa članovima Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) – sekretarom Mesnog komiteta KPH za Bukovicu Nikicom Popovićem i učiteljem Savom Ležajićem i preko njih se uključio u Narodnooslobodilački pokret (NOP).

Posle toga je veoma aktivno radio na organizovanju ustanka u severnoj Dalmaciji. Odlazio je u Biograd, Šibenik, Benkovac i Ravne kotare, gde je pribavljao oružje i prenosio ga u Bukovicu. Početkom decembra 1941. godine, iz Biograda na moru, Egić odlazi u rodno selo Gošić i potom u Dobropoljce, gde formira udarnu partizansku grupu, čiji je on bio komandant. S njom je izveo nekoliko uspešnih akcija i divizija protiv italijanskog okupatora.

Krajem januara 1942. godine, sa svojom grupom od 12 naoružanih partizana prebacio se u unutrašnjost Bukovice, u Grulovića stanove, nedaleko od Kistanja, i tada ulazi u sastav Bukovičkog partizanskog odreda, u kome postaje zamenik komandira. Formiranjem Prvog severnodalmatinskog bataljona „Bude Borjan“, Egić je postavljen za oficira u Štabu bataljona, a zatim učestvuje u borbi protiv italijanskog mitraljeskog bataljona, 21. maja 1942. godine, u Gornjem Erveniku, gde se ističe u jurišu druge čete, nanoseći neprijatelju gubitke od preko 50 zarobljenih oficira i vojnika.

Kao komandir, na čelu svoje Omladinske čete, 21. jula je jurišao na Italijane i četnike u južnoj Lici. Tada je teško ranjen u leđa i stomak. Posle oporavka u partizanskoj bolnici u Martin Brodu, postavljen je za komandira Bukovičke partizanske čete, a nešto kasnije za zamenika komandanta Prvog primorskog partizanskog bataljona. Na položaju Srima, kod Vodica prvi je jurišao na Italijane i četnike, pa je svojom hrabrošću i odvažnošću povukao i ostale borce u juriš. Tada je ubijeno i zarobljeno oko 200 neprijateljskih vojnika, a zaplenjena je i velika količina oružja i municije.

Krajem decembra 1942. godine, postavljen je za komandanta Prvog primorskog partizanskog bataljona. Tada je primljen i u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Učestvovao je u razbijanju četnika u selu Golubiću, kod Knina, kada je, bez vlastitih gubitaka, zarobio 20 četnika. U toku Četvrte neprijateljske ofanzive, komandovao je Trećim bataljonom Pete dalmatinske brigade i u bici za ranjenike, u dolini Neretve, s bataljonom preneo više od 20 teških ranjenika preko planine Prenj i Boračkog jezera, u toku deset dana nošenja smestio je ranjenike u Nevesinjsko polje.

Početkom aprila 1943. godine, na čelu svog bataljona, jurišao je na četnike u Donjem Zimlju, kod Mostara i naneo im osetne gubitke, sprečivši ih da se probiju u Nevesinjsko polje. Tada je ponovno bio teško ranjen. Posle rasformiranja Pete dalmatinske brigade, polovinom aprila, bio je postavljen za komandanta Prvog bataljona Druge dalmatinske udarne brigade.

Sa novim bataljonom, učestvovao je u borbi protiv Nemaca na Sinjajevini i obezbeđenju aerodroma na Njegovuđi, gde je u noći 27/28. maja 1943. godine, prihvaćena prva britanska Vojna misija, koja je došla u Vrhovni štab NOV i POJ. U bici na Sutjesci i Gornjim Barama, Obrad je među prvima jurišao na Nemce. I pored 55 boraca izbačenih iz stroja, u toku četiri dana i četiri noći odbijao je sve pokušaje neprijatelja da se, preko Planinice, probije u dolinu Sutjeske. Tada su neprijatelju naneseni veliki gubici i odbijeno više od 25 juriša. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito, odao je tada priznanje Drugoj dalmatinskoj udarnoj brigadi, istakavši da je ona – „odigrala presudnu ulogu u povlačenju naše glavnine preko tjesnaca rijeke Sutjeske i pokazala divne primjere upornosti i herojstva“. U proboju nemačkog obruča na Zelengori, 11. juna 1943. godine, Egić se prvi bacio na Nemce, koji su se prikrili u šumi i, zahvaljujući njegovoj odlučnosti, neprijatelj je bio razbijen i proteran uz znatne gubitke.

Posle Pete neprijateljske ofanzive, u avgustu 1943. godine, u selu Banovićima, Egić je na čelu svog bataljona jurišao na Nemce, dajući primjer ostalim borcima. Tada je neprijatelj razbijen, izgubivši više od 50 vojnika. Zaplenjen je i znatni ratni materijal – dve radio-stanice, četiri-pet mitraljeza „šaraca“, minobacača i mnogo drugog oružja i vojničkog materijala, a da pritom njegov bataljon nije imao gubitaka. Ubrzo potom, Obrad je postavljen za zamenika komandanta Druge dalmatinske udarne brigade.

Učestvovao je i u razbijanju četnika kod Kolašina i u oslobođenju Andrijevice, oktobra 1943. godine. Zatim, 18. oktobra 1943. godine, na Ćakoru, gde je razbijen nemački bataljon i zaplenjena velika količina ratnog materijala. Posle ovih uspeha, Obrad je postavljen za komandanta Druge dalmatinske udarne brigade.

Početkom marta 1944. godine, kao komandant brigade, komanduje Trećim bataljonom i Prvim bokeljskim partizanskim odredom u borbi protiv četnika i Nemaca, na položaju Bata i Čeva u Crnoj Gori. Tada je razbijena velika četnička formacija i uništeno više od 250 četnika, među kojima su bila zarobljena i dva komandanta bataljona. To je bila izuzetno značajna vojnička i politička pobeda brigade nad četnicima u Crnoj Gori.

U jesen 1944. godine, Druga proleterska brigada je pod njegovom komandom oslobodila – Trebinje, Konavle i Dubrovnik i u sadejstvu sa Prvom bokeljskom brigadom – Risan, Kotor i Tivat, kao i ostale delove Boke Kotorske. U svim borbama Egić je pokazao umešnost u komandovanju – pobede i uspehe nad brojno većim i tehnički opremljenijim neprijateljem ostvarivao je uz male gubitke brigade.

Početkom 1945. godine, postavljen je za načelnika Štaba Osme makedonske divizije Korpusa narodne odbrane Jugoslavije (KNOJ), a nešto kasnije za njenog komandanta. Polovinom 1945. godine po odluci Štaba KNOJ-a, sa oko 100 odabranih boraca, upućen na specijalni zadatak u istočnu Bosnu, na područje Han Pijeska, Kladnja, Devetaka, Sokolca i Rogatice, zbog hvatanja Draže Mihailovića i preostalih četničkih bandi. Tada uspeo da razbije nekoliko grupa odmetnika.

Potom je bio postavljen za komandanta Beogradske divizije KNOJ-a, a nedugo zatim je bio upućen u Sovjetski Savez na školovanje. Završio je i Višu vojnu akademiju JNA, 1950. godine. u Jugoslovenskoj narodnoj armiji nalazio se na dužnostima – komandanta divizije, na štabnoj dužnosti u diviziji i korpusu i na dužnosti komandanta Vojnog odseka u Zadru. Penzionisan je u činu general-majora 1964. godine.

Umro je 28. avgusta 1986. godine u Zadru.

Bavio se i publicističkim radom. Napisao je knjige:

• Druga dalmatinska na Sutjesci, 1961. godine
• Ratni dnevnik Druge proleterske dalmatinske brigade, 1967. godine
• Narodni heroji Druge proleterske dalmatinske brigade, 1968. godine
• Dječaci do ruba planine, 1975. godine
• Dva rođenja Devete dalmatinske divizije, 1977. godine

Takođe je učestvovao i u pisanju članka, knjiga i monografija o Narodnooslobodilačkoj borbi, od kojih se ističe Monografija Druge dalmatinske brigade, objavljena 1982. godine.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima je Orden republike sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem i dr. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga druga). Beograd 1971. godina.
• Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.