Opsada Sevastopolja (1854—1855)
| Opsada Sevastopolja | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Krimskog rata | |||||||
 Opsada Sevastopolja, Franc Rubo | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Ruska Imperija |
 Drugo francusko carstvo Ujedinjeno Kraljevstvo Osmansko carstvo Kraljevina Pijemont-Sardinija | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Vladimir Kornilov Pavel Nahimov Edvard Totlben |
Ficroj Somerset Omer-paša Latas Fransoa Karnobert Džejms Simson Vilijam Kodrington | ||||||
| Jačina | |||||||
|
Oktobar 1854: 36.600 ili 38.000:[1] Maj 1855: 43.000 garnizon i 42.000 armija na Krimu sa 8886 oruđa[2] |
Oktobar 1854: 67.000[3] Jul 1855: 175.000[2] Pojačanja u avgustu: 37.500[traži se izvor] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| Ukupno 102.000 ubijenih, ranjenih i stradalih od bolesti[4] | Ukupno 128.387[5] | ||||||
Opsadu Sevastopolja (1854—1855) predstavlja najveći okršaj ruskih i savezničkih (francusko-britansko-turskih) snaga u Krimskom ratu. Trajala je od 17. oktobra 1854. do 9. septembra 1856. godine. Rusi su više puta pokušali da deblokiraju tvrđavu. Svaki pokušaj je, međutim, završen neuspehom te su branioci prinuđeni da se povuku i ostave grad neprijatelju. Obe strane imale su velike gubitke. Opsada Sevastopolja jedan je od klasičnih primera opsade u istoriji.[6]
Uvod[uredi | uredi izvor]
Nakon iskrcavanja kod Jevpatorije (18. septembar 1854), savezničke snage, oko 57.000 ljudi, odbacile su vojsku od 34.000 Rusa koji su im zaprečili put ka rečici Aljmi. Potom su nastavile nastupanje prema Sevastopolju. Pošto su se odlučili za napad s južne strane, saveznici od 25. do 27. septembra zauzimaju položaje i sa oko 67.000 ljudi započinju opsadu Sevastopolja, miniranje nekih bastiona i pripreme za napad koje su završene 17. oktobra.
Snage[uredi | uredi izvor]
Dana 17. oktobra započelo je bombardovanje Sevastopolja. Ruske snage (35.000 dana 10. oktobra) iskoristile su to vreme za pojačavanje postojećih i izgradnju novih fortifikacionih objekata tako da su do 5. oktobra imali 5 novih baterija duž severne i južne obale zaliva (sa starim baterijama ukupno 13). Na kopnu s južne strane postojalo je više od 20 baterija sa oko 340 oruđa, a sa severne tvrđave sa oko 50 oruđa. Za zaštitu ulaza u luku, branioci su 23. septembra potopili 5 starih linijskih brodova i 2 fregate. Od posada potopljenih i drugih brodova, Rusi formiraju 7 pomorskih bataljona, a demontirana oruđa sa brodova upotrebljavaju za ojačavanje kopnenog fronta. Od brodova flote, 16 je iskorišćeno za izradu preko južnog zaliva, 3 parobroda i čamci na vesla služili su za održavanje saobraćaja u luci, veći broj jedrenjaka usidreno je u luci tako da svojom artiljerijom pruža podršku delovima na kopnu. Šest parnih fregata predviđeno je da dejstvuje po potrebi.
Opsada[uredi | uredi izvor]
Prvi pokušaj saveznika da 17. oktobra 1854. godine bombardovanjem neutrališu odbranu Sevastopolja (29 linijskih i 21 parobrod, ukupno 1340 oruđa na moru i 126 na kopnu), završen je neuspehom. Zbog predstojeće zime, saveznici su prinuđeni da pristupe sistematskoj opsadi. U napadu je poginuo organizator opsade, načelnik Štaba Crnomorske flote, admiral Vladimir Kornilov. Njegovo mesto preuzeo je Pavel Nahimov, ali i on kasnije gine. Ruski pokušaji deblokade opsednutog Sevastopolja iz pravca Balaklave (25. oktobar) i Inkermana (5. novembar), završeni su neuspešno. Sve do proleća 1855. godine vodi se pozicioni rat. Saveznici su uzastopnim napadima proredili branioce (od 9. aprila do 8. septembra 1855. godine poginulo je 25.000 branilaca).
Poraz Rusa[uredi | uredi izvor]
Glavnokomandujući ruskih snaga na Krimu, general Gorčakov, bezuspešno pokušava da 8. avgusta deblokira Sevastopolj. Kako bi olakšao položaj braniocima, Gorčakov 16. avgusta po drugi put napada saveznike na reci Černaji, ali je ponovo odbijen. Zbog velikih gubitaka, evakuisao je južni deo tvrđave. Zbog toga je 8. septembra naredio uništenje preostalih utvrđenja i skladišta, potapanje flote, napuštanje južne obale zaliva i prelazak na severnu preko unapred pripremljenog mosta. Rusi su potopili 6 linijskih brodova, 4 fregate i niz manjih plovnih jedinica. Nakon prelaska Rusa na severnu obalu, saveznici 11. septembra ulaze u Sevastopolj. Odustali su od daljih aktivnih dejstava.
Bitke tokom opsade Sevastopolja[uredi | uredi izvor]
- Bitka kod Aljme (septembar 1854)
- Bitka kod Balaklave (oktobar 1854)
- Bitka kod Inkermana (novembar 1854)
- Bitka na reci Černaji (avgust 1855)
- Bitka kod Malakofa (septembar 1855)
Posledice[uredi | uredi izvor]
Opsada Sevastopolja predstavlja najveći okršaj Krimskog rata. Za 349 dana opsade, oko 150.000 Rusa je, uprkos teškim gubicima (oko 102.000 poginulih i ranjenih), herojski odolevalo nadmoćnijem neprijatelju koje su u maju 1855. godine na frontu Sevastopolja imale 200.000 ljudi moranara i vojnika. Pariskim mirom, Sevastopolj je 30. marta 1856. godine vraćen Rusiji koja se obavezala da raspusti Crnomorsku flotu i da ne sme graditi nova utvrđenja na crnomorskim oblastima.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Chandler 1980, str. 145.
- ^ a b Sovetskaя Voennaя Эnciklopediя, M., Voenizdat 1979, t.7. str. 279.
- ^ Bellamy, Christopher; Ed. Richard Holmes. The Oxford Companion to Military History: Crimean War. . Oxford University Press. 2001. ISBN 978-0-19-866209-9.
- ^ Sovetskaя Voennaя Эnciklopediя, M., Voenizdat 1979, t.7. str. 280.
- ^ Sweetman 2001, str. 89.
- ^ Elphinstone, H.C (2003). Siege of Sebastopol 1854–55: Journal of the Operations Conducted by the Corps of Royal Engineers.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Sweetman, John (2001). Crimean War, Essential Histories 2. Osprey Publishing. str. 89. ISBN 978-1-84176-186-2.
- Chandler, David G. (1980). Atlas of Military Strategy. Lionel Levental Ltd. str. 145. ISBN 978-0-85368-134-2.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija, tom 8 (526-7)
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
