Palea Kameni

Pogled sa Santorinija, gde je Nea Kameni u prvom planu, Palaja Kameni je iza njega, krajnje levo je Aspronizi, a u dnu slike je Tirazija

Palea Kameni (grčki grč. Παλαιά Καμένη) je jedno od ostrva u grupaciji Kiklada u Grčkoj. Upravno pripada okrugu Kikladi i Periferiji Južni Egej. Palea Kameni spada u tzv. manja ostrva Santorinija i pripada opštini Oja sa sedištem na Santoriniju.

Ostrvo se nalazi par kilometara zapadno od Santorinija i ima oko 0,6 km². Ostrvo je mlado i nastalo je posle podzemne erupcije oko nove ere, sa čestim kasnijim erupcijama, pa je ostrvo bilo i ostalo nenaseljeno. Zbog svog načina nastanka ostrvo je veoma posećeno od strane turista sa susednog Santorinija.

Istorija

Palea Kameni nastalo je serijom vulkanskih erupcija između 197. godine pre nove ere i 47. godine nove ere. Pojava ostrva prvi put je zabeležena u časopisu rimskog naučnika Kasija Diona, koji je napisao „Ove godine [47. n.e.] malo ostrvce, do sada nepoznato, pojavilo se blizu ostrva Tera.“ Ostrvo je postepeno narastalo daljom vulkanskom aktivnošću, iako su direktne erupcije prestale do kraja 1. veka nove ere. Sve do 726. godine na njemu nisu registrovani znakovi vulkanske aktivnosti, kada se dogodila eksplozivna erupcija plovućca. Vulkanska aktivnost je zatim ponovo prestala sve do 1500-ih, kada je razvoj ostrva Nea Kameni prouzrokovao povećanu vulkansku aktivnost na njemu. Jevsevije Kesarijski, Justin, Strabon i Plutarh navode da je ostrvo nastalo iz mora 197. pre nove ere i da je dobilo ime Hiera (starogrčki: Ιερα), ime koje se u antici često davalo vulkanskim planinama. Strabon je naveo i da je plamen izbijao iz mora četiri dana i da je formirano ostrvo od 12 stadija ili 1,5 milje (2,4 km) u obimu.

Ostrvo se nalazi jugozapadno od Nea Kamenija. Iako je najvećim delom nenaseljeno, na njemu se nalazi nekoliko objekata (uključujući i malu crkvu). Zbog nedostatka dobrih luka, većina rekreativnih plovila ne zaustavlja se na ostrvu, iako turisti mogu doplivati do njega sa obližnjeg Nea Kamenija. Kao i veće ostrvo na istoku, Palea Kameni je retko obrasla sukulentima. Ostrvo ima jednog stanovnika i stado koza. Na ostrvu se nalazi i topli izvor.