Papa Inoćentije III

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Inoćentije III
Papa Inoćentije III
Lični podaci
Puno imeLotario de' Conti di Segni
Datum rođenja1160/1161.
Mesto rođenjaGavinjano, Papska država
Datum smrti16. jul 1216.
Mesto smrtiPeruđa, Papska država
Papa
Redosled176.
Pontifikat8. januar 1198 — 16. jul 1216.
PrethodnikCelestin III
NaslednikHonorije III

Grb pape Inoćentija III

Papa Inoćentije III (Innocent - Nevini; rođen kao Lotario de' Conti di Segni; 1161 — 1216),[1] pokretač IV krstaškog rata; uzdigao moć rimokatoličke crkve i prvi od rimskih papa izrekao načelo da su pape božji namesnici na zemlji; vodio katarski krstaški rat protiv albižana u južnoj Francuskoj (1209—1229); ozvaničio Inkviziciju (1215) i prvi počeo prodaju indulgencija.

Inoćentije je uveliko proširio obim krstaških ratova, usmeravajući krstaške ratove protiv muslimanske Iberije i Svete zemlje, kao i Albižanski krstaški rat protiv Katara u južnoj Francuskoj. Organizovao je Četvrti krstaški rat 1202–1204, koji se završio pljačkom Carigrada. Iako je napad na Carigrad bio protiv njegovih eksplicitnih naređenja, a krstaši su kasnije ekskomunicirani, Inoćentije je nevoljno prihvatio ovaj rezultat, videći u njemu volju Božiju da ponovo ujedini Latinsku i Istočnu pravoslavnu crkvu. U tom slučaju, pljačka Carigrada i kasniji period frankokratije pojačali su neprijateljstvo između latinske i grčke crkve. (Vizantijsko carstvo je obnovljeno 1261. godine, ali nikada nije povratilo pređašnju snagu i konačno je palo 1453. godine.[2])

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 1161, a preminuo 16. juna 1216. u Peruđi, Italija.

Lotario 1181. godine dolazi u Rim, gde je obavljao razne poverljive crkvene dužnosti.[3] Za papu je izabran 1198. Proglašava supremaciju duhovne nad svjetovnom vlašću. Godine 1202. u buli "Venerabilem" meša se u izbor cara između pretendenata Filipa Švapskog i Otona. Vukan Nemanjić i ovaj papa organizuju Dioklejski crkveni sabor. Pokreće IV krstaški rat u kome 24. novembra 1202. teško strada Zadar. Svedoči pad Vizantije 1204. godine i osnivanje Latinskog carstva.

Papa Inoćentije III 11. oktobra 1202. od ugarskog kralja Emerika traži da očisti zemlju Bosnu od jeretika (patarena). U uspeh Inoćentija III na Balkanu spada i Bilinopoljska izjava i odricanje bana Kulina od jeresi 1203. godine.

Godine 1209. donosi početnu regulu reda sv. Franje u kojoj isticanjem jevanđeoskog siromaštva nastoji preduprediti propagandu katara protiv bogastva crkve. Takođe potvrđuje red svetog Domenika, namenjen obraćanju jeretika rečju, inkvizicijom i lomačom. Zagovara katarski krstaški rat u Južnoj Francuskoj koji pustoši cvetajuću zemlju od 1209. do 1229. godine.

Uvređen uplitanjem Otona IV u posede baštine sv. Petra i njegovom namerom da osvoji Sicilijansko kraljevstvo, papa Inoćentije III je ekskomunicirao cara i protiv njega je pokrenuo Toskansku i Lombardsku ligu. Papa je favorizovao kandidaturu sicilijanskog kralja Fridriha Švapskog na carsku poziciju.

Krunu njegovih napora predstavlja IV Lateranski sabor (koncil) koji 1215. legalizuje nove redove i inkviziciju. I Bugarska i Srbija se okreću od slabe Vizantije prema papi Inoćentiju III. Tu orijentaciju kasnije neko vreme sledi Nemanjin sin Stevan Prvovenčani, koji od pape Honorija III dobija kraljevsku krunu.[4]

Gotovo slep, Inoćentije III umire 1216. godine.

Mladost[uredi | uredi izvor]

Lotario de Konti je rođen u Gavinjanu, Italija, blizu Ananja.[5] Njegov otac, grof Trazimondo od Senji, bio je član poznate kuće, Konti di Senji (Grofovi od Senjija), koja je dala devet papa, uključujući Grgura IX, Aleksandra IV i Inoćentija XIII. Lotario je bio nećak pape Klimenta III; njegova majka, Klarisa Skoti (Romani de Skoti), bila je iz iste plemićke rimske porodice.[6]

Lotario je svoje rano obrazovanje stekao u Rimu, verovatno u benediktinskoj opatiji Sveti Andrea al Čelio, kod Petra Ismaila;[7] on je studirao teologiju u Parizu kod teologa Petra od Poatjea, Meliora iz Pize i Petra od Korbeja,[8] i (eventualno) jurisprudencija u Bolonji, prema Gesti (između 1187. i 1189. godine).[9] Kao papa, Lotario je trebalo da igra glavnu ulogu u oblikovanju kanonskog prava kroz saborne kanone i dekretalna pisma.[5]

Ubrzo nakon smrti Aleksandra III (30. avgusta 1181) Lotario se vratio u Rim i obavljao razne crkvene dužnosti tokom kratkih vladavin Lucija III, Urbana III, Grgura VIII i Klementa III, rukopoložen u ipođakona od Grigorija VIII i dostigavši čin kardinala-sveštenika pod Klementom III 1191.

Kao kardinal, Lotario je napisao De miseria humanae conditionis (O bedi ljudskog stanja).[10][11] Delo je bilo veoma popularno vekovima, i sačuvano u više od 700 rukopisa.[12] Iako se nikada nije vratio komplementarnom delu koje je nameravao da napiše, O dostojanstvu ljudske prirode, Bartolomeo Facio (1400–1457) je preuzeo zadatak pisanja De excellentia ac praestantia hominis.[13]

Izbori za papstvo[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Papski izbori 1198
Grb Inoćentija III u Santo Spiritu u Sasiji, Rim

Celestin III je umro 8. januara 1198. Pre svoje smrti, pozvao je Kolegij kardinala da izabere Đovanija di San Paola za svog naslednika, ali je Lotario de Konti izabran za papu u ruševinama drevnog Septizodijuma, u blizini cirkusa Maksimusa u Rimu, nakon samo dva glasanja na dan kada je Celestin III umro. On je tada imao samo trideset sedam godina.[5] Uzeo je ime Inoćentije III, možda kao referenca na svog prethodnika Inoćentija II (1130–1143), koji je uspeo da potvrdi vlast papstva nad carem (za razliku od nedavne politike Celestina III).[14]

Ponovno potvrđivanje papske moći[uredi | uredi izvor]

Olovni pečat (bula) pape Inoćentija III

Kao papa, Inoćentije III je počeo sa veoma širokim osećanjem svoje odgovornosti i svog autoriteta. Tokom vladavine Inoćentija III, papstvo je bilo na vrhuncu moći. Smatran je za najmoćniju ličnost u Evropi u to vreme.[15] Godine 1198. Inoćentije je pisao prefektu Acerbiju i plemićima Toskane izražavajući svoju podršku srednjovekovnoj političkoj teoriji sunca i meseca.[16] Njegovo papstvo je potvrdilo apsolutni duhovni autoritet svoje funkcije, uz poštovanje svetovne vlasti kraljeva.[17]

Radovi[uredi | uredi izvor]

Njegova latinska dela uključuju O bedi ljudskog stanja, traktat o asketizmu koji je Inoćentije III napisao pre nego što je postao papa, i O svetoj tajni oltara, opis i egzegezu liturgije.[11]

  • „O jeresi: Pismo arhiepiskopu Auškom, 1198.“
  • „O lihvarstvu: Pismo francuskim biskupima, 1198.“
  • „O crkvenoj nezavisnosti/Desetnici: Pismo episkopu, 1198.
  • „O krstaškom ratu i trgovini sa Saracenima: Pismo Mlečanima, 1198.
  • „O Jevrejima: Dekret iz 1199.“[18]

Refernce[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Pope Innocent III (Lotario dei conti di Segni) [Catholic-Hierarchy]”. www.catholic-hierarchy.org. Pristupljeno 6. 1. 2021. 
  2. ^ Moore 2003, str. 102-134.
  3. ^ Pope Innocent III, Pristupljeno 17. 4. 2013.
  4. ^ Josip Vrandečić, Crkva bosanska i Crkva dalmatinska: Srednjovjekovna hereza u Dalmaciji, Pristupljeno 17. 4. 2013.
  5. ^ a b v „Catholic Encyclopedia: Pope Innocent III”. Newadvent.org. 1. 10. 1910. Pristupljeno 17. 2. 2010. 
  6. ^ Williams 1998, str. 25.
  7. ^ Jane Sayers, Innocent III: Leader of Europe 1199–1216 London 1994, p. 17
  8. ^ Jane Sayers, Innocent III: Leader of Europe 1199–1216 London 1994, p. 18
  9. ^ Jane Sayers, Innocent III: Leader of Europe 1199–1216 London 1994, p. 21
  10. ^ Innocentius III. On the misery of the human condition, De miseria humane conditions. Open Library. OL 21246851M. 
  11. ^ a b Moore, John C. (1981). „Innocent III's 'De Miseria Humanae Conditions: A Speculum Curiae?'”. The Catholic Historical Review. 67 (4): 553—564. JSTOR 25021212. 
  12. ^ „LOTARIO DEI CONTI DEI SEGNI [POPE INNOCENT III], De miseria humanae conditionis [On the Misery of Human Condition] In Latin, manuscript on parchment likely Italy, c. 1250” (PDF). Les Enluminures, Ltd. 2006. Arhivirano iz originala (PDF) 17. 5. 2013. g. Pristupljeno 13. 1. 2011. 
  13. ^ Schmitt, C. B. (1988). The Cambridge history of Renaissance. Cambridge University Press. ISBN 9780521397483. Pristupljeno 17. 2. 2010 — preko Google Books. 
  14. ^ See Julien Théry-Astruc, "Introduction", in Innocent III et le Midi (Cahiers de Fanjeaux, 50), Toulouse, Privat, 2015, pp. 11–35, at pp. 13–14.
  15. ^ Civilization in the West, Kishlansky, Geary, O'Brien, Volume A to 1500, Seventh Edition, p. 278
  16. ^ Medieval Sourcebook: Innocent III: Letters on Papal Polices Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. avgust 2014). Fordham.edu
  17. ^ Muldoon, J. (1999). Empire and Order: The Concept of Empire, 800–1800. Springer. str. 81. ISBN 9780230512238. 
  18. ^ Medieval Sourcebook: Innocent III: Letters on Papal Polices. Fordham.edu

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Innocentius III. On the misery of the human condition, De miseria humane conditions. Open Library. OL 21246851M. 
  • Constitutiones Concilii quarti lateranensis – Costituzioni del quarto Concilio lateranense, ed. by di M. Albertazzi, La Finestra editrice, Lavis 2016.
  • Barraclough, Geoffrey (1968). The Medieval PapacyNeophodna slobodna registracija. London: Thames and Hudson. 
  • Bolton, Brenda, Innocent III. Studies on Papal Authority and Pastoral Care, Variorum, "Collected Studies Series", Aldershot, 1995.
  • The Catholic Encyclopedia, Volume VIII. Published 1910. New York: Robert Appleton Company.
  • Maccarrone, Michele (ed.), Chiesa e Stato nella dottrina di papa Innocenzo III, Roma: Ateneo lateranense, 1941.
  • Maccarone, Michele, Studi su Innocenzo III, Padoue, 1972.
  • Maccarone, Michele, Nuovi studi su Innocenzo III, éd. Roberto Lambertini, Rome, Istituto storico italiano per il Medio Evo, 1995.
  • Maleczek, Werner, Papst und Kardinalskolleg von 1191 bis 1216, Wien, 1984.
  • Moore, John C. (1987). „Pope Innocent III, Sardinia, and the Papal State”. Speculum. 62 (1): 81—101. JSTOR 2852567. S2CID 162788264. doi:10.2307/2852567. .
  • Moore, John C. (2003). Pope Innocent III (1160/61–1216): To Root Up and to Plant. Brill. 
  • Powell, James M., Innocent III: Vicar of Christ or Lord of the World? 2nd ed.. Washington: Catholic University of American Press. 1994. .
  • Sayers, Janet E. Innocent III: Leader of Europe 1198–1216, London, New York, Longman (The Medieval World), 1994.
  • Smith, Damian J. (2017) [2004]. Innocent III and the Crown of Aragon: The Limits of Papal Authority. New York: Taylor & Francis. ISBN 978-1-351-92743-7. 
  • Andrea Sommerlechner, Andrea (dir.), Innocenzo III. Urbs et Orbis, Rome, Istituto storico italiano per il Medio Evo, 2003, 2 vol.
  • Tillman, Helen, Pope Innocent III, New York, 1980.
  • Théry-Astruc, Julien, "Introduction", in Innocent III et le Midi (Cahiers de Fanjeaux, 50), Toulouse, Privat, 2015, pp. 11–35.
  • Williams, George L. (1998). Papal Genealogy: The Families and Descendants of the Popes. McFarland & Company Inc. 25
  • Kendall, Keith. "'Mute Dogs, Unable to Bark': Innocent III's Call to Combat Heresy." In Medieval Church Law and the Origins of the Western Legal Tradition: A Tribute to Kenneth Pennington, edited by Wolfgang P. Müller and Mary E. Sommar, 170–178. Washington, D.C.: The Catholic University of America Press, 2006.
  • Kendall, Keith. "Sermons of Pope Innocent III: The 'Moral Theology' of a Pastor and Pope." PhD diss., University of Syracuse, 2003.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Papa Inoćentije III na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Папа_Иноћентије_III&oldid=27548528”