Pređi na sadržaj

Pepito dezen

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Klasičan crno-beli pepito dezen
Šema tkanja pepito dezena
Sitni pepito

Pepito dezen (ili pepita dezen) dvobojni je tekstilni uzorak koji se odlikuje naizmenično poređanim apstraktnim četvorokrakim oblicima izlomljenih linija. Klasični je primer postupka teselacije i jedan od dezena koji nikada ne izlaze iz mode.[1] Pepito tkanine se uglavnom rade u kombinaciji crno-belo i imaju klasičan prepoznatljiv dezen, međutim danas se pojavljuju u različitim kombinacijama boja.[2]

Etimologija[uredi | uredi izvor]

Naziv dezena potiče od  umetničkog imena španske plesačice iz doba bidermajera  Pepite de Oliva Lito (Pepita de Oliva Litho). Ona je svoju slavu stekla na nemačkim dvorovima i proslavila ovaj dezen, koji je po njoj nazvan. Reč se iz nemačkog govornog područja proširila i na naše, preko tekstilne industrije.[1] 

Engleski naziv za pepito dezen je Houndstooth („pseći zubi”) i prvi put je kao takav zabeležen 1936 godine.[3] Sitniji uzorak ponekad se naziva i puppytooth („šteneći zubi”).[4]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Muško pepito odelo u filmskoj komediji iz 1916. godine

Pepito dezen je jedan od najstarijih dezena. Koristio se pri izradi vunenih pastirskih ogrtača.[2] Najstarija poznata tkanina sa pepito dezenom je takozvani „Gerum ogrtač”,[5] odevni predmet otkriven u jednom tresetištu u Švedskoj, a za koji se pretpostavlja da je izrađen između 360. i 100. godine pre nove ere.[6] Pretpostavlja se da je savremeni pepito dezen nastao u Škotskoj, kao jedan od dezena prilikom tkanja tvida.[7]

Jedna od prvih modnih kuća koja je promovisala pepito dezen bila je njujorška modna kuća De Pina (De Pinna), proizvođač vrhunskih muških i ženskih vunenih tkanina, osnovana 1885. Tridesetih godina 20. veka pepito dezen postaje simbol bogatstva i stila, jer su ga nosili pripadnici engleske arostokratije. Osim pepito dezena De Pina je u svoju ponudu uključila karo dezen i škotski tartan, kao deo kolekcije prolećnih odela za 1933. godinu.[8] Krajem pedesetih Kristijan Dior dizajnira kolekciju u kojoj koristi pepito tkanine i ona vrlo brzo postaje rasprostranjena u svetu modnog dizajna.[2]

Pepito dezen su, između ostalih, nosile Odri Hepbern i Brižit Bardo, jer odlično ističe ženske obline.[9]

Pepito u savremenoj kulturi[uredi | uredi izvor]

Pepito pantalone
Muška pepito košulja
Enterijer automobila iz 1970. dizajniran pepito dezenom
Traka sa pepito dezenom naslikana na sportskom terenu u znak sećanja na žrtve i štete prouzrokovane tornadom koji je 27. aprila 2011. godine razorio grad Tuskalusa u Alabami (SAD)

Na modnoj sceni pepito dezen bio je popularan pedesetih i šezdesetih godina 20. veka, a danas je ponovo u trendu zahvaljujući kreacijama modnih dizajnera i brendova kakvi su Dolče & Gabana, Altuzara, Klo, Diana fon Firstenberg, Oskar de la Renta, Majkl Kors i drugi.[9] U kolekciji engleskog modnog kreatora Aleksandra Mekvina za jesen 2009. isticao se krupni pepito dezen, pod nazivom Rog izobilja.[10] Modeli su rađeni po uzoru na odela od tvida sa potpisom Kristijana Diora.[11]

Pepito dezen, posebno crno-beli regionalno se povezuje sa Univerzitetom u Alabami i tamošnjim čuvenim šeširima sa pepito uzorkom, koji se vezuju za dugogodišnjeg fudbalskog trenera Pola Brajanta.[12] Univerzitet je pokušao zaštiti pepito uzorak kao svoj zaštitni znak, posebno kada se koristi zajedno sa drugim simbolima škole i njenog fudbalskog tima, ali u tome nisu uspeli.[13][14]

Godine 1981. popularna muzička grupa Zana objavila je na albumu „Moj deda” pesmu „Pepito pantalone”,[15] u izvođenju pevačice Zane Nimani.[16]

Upotreba pepito dezena u modnom dizajnu[uredi | uredi izvor]

Savremeni modni dizajneri modifikuju pepito dezen prema svojim potrebama i idejama, menjajući boje ili proporcije dezena, na koji način dobijaju nove oblike, koji se mogu i štampati na različitim materijalima. Modifikacijim i eksperimentisanjem, poigravanjem sa veličinama, razmerama, novim kombinacijama boja ili čak upotrebom neočekivanih teksturiranih materijala postigžu se nove kreacije.[2]

Pepito dezen može da se nosi u svakoj prilici, zavisno od toga kako se kombinuje sa garderobom. Dezen je romantičan, nostalgičan i elegantan, pa je idealan kako za odela, tako i za haljine, bluze, ešarpe, tašne, pantalone, cipele... Ženama sitne građe bolje stoje dezeni sa sitnijim kockiceama, dok one velike odgovaraju visokim ženama bujnih oblina.[9]

  • Modifikovani pepito dezen na ženskoj suknji
    Modifikovani pepito dezen na ženskoj suknji
  • Sivo-crveni krupni pepito na ženskoj haljini
    Sivo-crveni krupni pepito na ženskoj haljini
  • Pepito na zaštitnoj maski za lice, uparenoj sa suknjom
    Pepito na zaštitnoj maski za lice, uparenoj sa suknjom
  • Kubanski pisac Rafael Griljo (Rafael Grillo) sa pepito kačketom
    Kubanski pisac Rafael Griljo (Rafael Grillo) sa pepito kačketom
  • Detalj klasičnog vunenog pepito odela
    Detalj klasičnog vunenog pepito odela
  • crveno-beli štampani pepito
    crveno-beli štampani pepito
  • Pepito dezen na pletenom uzorku
    Pepito dezen na pletenom uzorku
  • Pepito šema za mašinu za pletenje
    Pepito šema za mašinu za pletenje

Izrada pepito dezena[uredi | uredi izvor]

Tradicionalna izrada tkanine sa pepito dezenom pravi se naizmeničnim tkanjem četiri tamne i četiri svetle niti u osnovi i potki, prema šemi 2:2, odnosno dve niti preko - dve ispod osnove, napredujući po jednu nit u svakom prolazu.[17]

Danas se ovaj dezen koristi i u izradi tkanina od drugih materijala osim vune, ali i u pletenju,[18] štampanim printovima na različitim materijalima[2] i drugim.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b Amarilis, Dragana. „pepita”. amarilisonline.com. Pristupljeno 24. 2. 2021. 
  2. ^ a b v g d „Trendovi u tkanju”. metropolitan.ac.rs. Univerzitet Metropolitan. Pristupljeno 24. 2. 2021. [mrtva veza]
  3. ^ „Houndstooth”. Dictionary. Merriam-Webster. Pristupljeno 3. 9. 2019. 
  4. ^ „Style hints & tips, everything a gentlemen needs to know about style - Charles Tyrwhitt”. www.ctshirts.co.uk. 
  5. ^ „Gerumsmanteln-Färganalys - Historiska Museet”. historiska.se. 
  6. ^ „Sveriges äldsta bevarade klädesplagg - Historiska Museet”. historiska.se. 
  7. ^ Dunbar, John Telfer: The Costume of Scotland, London: Batsford, 1984, ISBN 0-7134-2534-2, 1984 (paperback 1989, ISBN 0-7134-2535-0)
  8. ^ „Gun Club Checks”. The New Yorker. New Yorker Magazine, Inc. 9: 28. 1933. OCLC 1760231. Pristupljeno 9. 10. 2011. 
  9. ^ a b v „Neodoljivi pepito dezen”. Novosti. 13. 6. 2015. Pristupljeno 24. 2. 2021. 
  10. ^ Eric Wilson (11. 3. 2009). „McQueen Leaves Fashion in Ruins”. New York Times. Pristupljeno 2. 11. 2015. 
  11. ^ Sarah Mower (10. 3. 2009). „Fall 2009 Ready-to-Wear Alexander McQueen”. Vogue. Pristupljeno 2. 11. 2015. „The clothes were, for the most part, high-drama satires of twentieth-century landmark fashion: parodies of Christian Dior houndstooth New Look and Chanel tweed suits [...]” 
  12. ^ University of Alabama Supply Store. „Houndstooth, the Bear, and the University of Alabama”. University Supply Store. Pristupljeno 7. 1. 2021. 
  13. ^ Jon Solomon (13. 11. 2013). „Who has a right to use houndstooth? University of Alabama fights, even without a trademark”. Alabama Media Group. Pristupljeno 12. 11. 2020. 
  14. ^ Kent Faulk (9. 3. 2016). „Trademark board tosses Alabama houndstooth opinion but fight may continue”. Alabama Media Group. Pristupljeno 12. 11. 2020. 
  15. ^ „Pepito Pantalone tekst - Zana”. Tekstovi Pesama. Pristupljeno 24. 2. 2021. 
  16. ^ „Zana – Moj Deda / Pepito Pantalone”. Discogs. Pristupljeno 24. 2. 2021. 
  17. ^ „Weaving twill, chevron, diamond and houndstooth on a frame loom”. kaliko.co. Pristupljeno 24. 2. 2021. 
  18. ^ „CODELLO Pepito dezen šal”. glamupmarket.rs. Pristupljeno 24. 2. 2021. [mrtva veza]

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Oelsner, Gustaf Hermann (1915). A handbook of weaves. New York: THE M ACM ILL AN COMPANY. Pristupljeno 24. 2. 2021. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Pepito dezen na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пепито_дезен&oldid=26972347”