Petar Vojvodić

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
petar vojvodić
Petar Vojvodić
Lični podaci
Datum rođenja(1914-07-02)2. jul 1914.
Mesto rođenjaGrađani, kod Cetinja, Kraljevina Crna Gora
Datum smrti26. mart 1974.(1974-03-26) (59 god.)
Mesto smrtiTitograd, SR Crna Gora, SFR Jugoslavija
Profesijadruštveno-politički radnik
Delovanje
Član KPJ od1935.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
Jugoslovenska armija
Uprava državne bezbednosti
1941 — 1956.
Činpotpukovnik
Heroj
Narodni heroj od10. jul 1952.
Odlikovanja
jugoslovenska odlikovanja:
Orden narodnog heroja
Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima Orden bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem Orden bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem
Orden za hrabrost Orden partizanske zvezde sa puškama Partizanska spomenica 1941.
sovjetska odlikovanja:
Orden otadžbinskog rata drugog stepena
Orden otadžbinskog rata drugog stepena

Petar Vojvodić (Građani, kod Cetinja, 2. jul 1914 — Titograd, 26. mart 1974) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR Crne Gore i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 2. jula 1914. u selu Građani, kod Cetinja. Poticao je iz siromašne seljačke porodice. Godine 1919, kada je imao pet godina, umro mu je otac Niko Vojvodić, nakon čega je dosta teško živeo sa majkom. U rodnom selu je završio osnovnu školu, a pošto nije imao sredstava za dalje školovanje, nije se dalje školovao. Radio je kao fizički radnik po mnogim gradilištima, a izvesno vreme je radio kao miner na izgradnji puta Cetinje–Budva, kao i rudar u rudniku „Trepča”, kod Kosovske Mitrovice.[1]

Kao mladi radnik, aktivno je učestvovao u revolucionarnom radničkom pokretu, učestvujući u radničkim štrajkovima i istupajući u ime radnika. Zbog svoje zapažene aktivnosti je 1935. primljen u članstvo tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Pored političkog rada sa radnicima i organizovanja štrajkova, rasturao je partijsku štampu, literaturu i druge materijale. Sakrivao je partijske ilegalce i učestvovao u njihovom prebacivanju, naročito posle velike policijske provale u partijsku organizaciju u Crnoj Gori. Bio je učesnik Belvederskih demonstracija na Cetinju, juna 1936. godine.[1]

Zbog svog revolucionarno-partijskog rada, više puta je hapšen i proganjan od policije, a bio je i osuđivan na razne vremenske kazne. Godine 1940. bio je jedan od učesnika sedamnaestodnevnog štrajka glađu u zatvoru na Cetinju. Kasnije je prebačen u zatvor na Adi Ciganliji, a zatim sproveden u Kikindu. Godine 1941. našao se u vojnom koncentracionom logoru u Smederevskoj Palanci.[1]

Narodnooslobodilačka borba[uredi | uredi izvor]

Nakon okupacije Jugoslavije, aprila 1941. vratio se u rodni kraj, gde je radio na pripremi ustanka. U toku Trinaestojulskog ustanka, nalazio se među borcima Radomirsko-građanskog ustaničkog odreda, sa kojim je učestvovao u borbama protiv italijanskog okupatora kod Brajića i Sozine.[1]

Petar Vojvodić odvodi nemačkog generala Augusta Šmithubera, nakon što ga je razoružao i uhapsio

Novembra 1941, kao dobrovoljac stupio je u Crnogorsko-sandžački odred, gde se nalazio u sastavu Lovćenskog bataljona. Sa ovom jedinicom je 1. decembra 1941. učestvovao u Pljevaljskoj bici, gde se istakao hrabrošću. Ubrzo potom je ranjen u borbama kod sela Bučje, u blizini Priboja, nakon čega je upućen na lečenje. Nakon ozdravljenja, stupio je u partizanski bataljon „13. jul”, gde je bio puškomitraljezac. Sa ovim bataljonom je juna 1942. stupio u tada formiranu Četvrtu proletersku crnogorsku brigadu, sa kojom je učestvovao u nizu borbi tokom pohoda u Bosansku krajinu. Isticao se u borbama kod Hadžića, Gornjeg Vakufa, Bugojna, kao i u napadu na Kupres, gde se posebno istakao kada je sa grupom drugova u jednoj tanketi ušao u Kupres i ubio nekoliko ustaša. Kada su ustaše onesposobile tanketu, njena posada se pod borbom probila iz grada.[1]

U toku Četvrte i Pete neprijateljske ofanzive, na Neretvi i Sutjesci, u prvoj polovini 1943, kao izuzetno hrabar i sposoban borac postavljen je na dužnost komandanta kurira, najpre Četvrte proleterske crnogorske brigade, a potom Druge proleterske divizije. Na ovoj dužnosti posebno se istakao nakon Pete neprijateljske ofanzive na Sutjesci, kada je, probijajući se kroz neprijateljske redove i teritoriju, uspeo da rukovodstvu NOP-a Crne Gore prenese važnu poštu sa Ozrena. Kada je decembra 1943. u Kolašinu formirana Sedma crnogorska omladinska brigada, postavljen je za komandira čete, a u leto 1944. za komandanta Prvog bataljona.[1]

U redovima Sedme crnogorske omladinske brigade, prošao je njen čitav ratni put od Kolašina, preko Crne Gore, Sandžaka, Bosne, Hrvatske i Slovenije. Posebno se istakao u borbama u Sandžaku i Pešteru, kao i borbama za oslobođenje Berana. U toku završnih operacija za oslobođenje Jugoslavije 1945, naročito se istakao u borbama za Sarajevo, Karlovac i na Zidanom Mostu, gde je sa grupom drugova, kao komandant bataljona, upao u Štab nemačke Sedme SS divizije „Princ Eugen” i tražio pregovore za predaju, a potom prisilio nemačkog generala Augusta Šmithubera da sedne u kola i odvede ga Savu Buriću, komandantu Treće udarne divizije, gde je prihvatio predaju divizije.[1]

Posleratni period[uredi | uredi izvor]

Nakon oslobođenja Jugoslavije, nakratko je nastavio službu u Jugoslovenskoj armiji (JA), gde se nalazio na dužnosti načelnika Štaba tenkovske brigade. Potom je prebačen u Korpus narodne odbrane Jugoslavije (KNOJ), gde je primio dužnost komandanta puka. Nakon rasformiranja KNOJ-a, 1953. prešao je u Upravu državne bezbednosti (UDB), gde je ostao do penzionisanja 1956, u činu potpukovnika. Nakon penzionisanja bio je aktivan u društveno-političkom životu, dva puta je biran za poslanika Skupštine SR Crne Gore, a bio je i na dužnosti komandanta Štaba Teritorijalne odbrane opštine Bar.[1]

Umro je 26. marta 1974. u Titogradu.[1] Imao je devetoro dece — osmoro ćerki i sina. Njegove ćerke su Anka Vojvodić (1951), koja je bila gradonačelnica Bara i prva ambasadorka Crne Gore u Srbiji 2006, kao i Radmila Vojvodić (1961), pozorišna rediteljka i književnica, koja je bila rektor Univerziteta Crne Gore u Podgorici. Suprug njegove ćerke Radmile, pozorišni reditelj Branislav Mićunović, bio je ministar kulture u Vladi Crne Gore i ambasador Crne Gore u Srbiji.[2][3]

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima, dva Ordena bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem, Orden za hrabrost, Orden partizanske zvezde sa puškama i dr. Ordenom narodnog heroja je odlikovan 10. jula 1952. godine. Takođe je odlikovan i sovjetskim Ordenom Otadžbinskog rata drugog reda.[1][4][5]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e ž z i Narodni heroji 2 1982, str. 324.
  2. ^ „Anka opet na Dedinju”. www.novosti.rs. 24. 08. 2006. 
  3. ^ „Mićunović još godinu dana ambasador Crne Gore u Beogradu”. www.blic.rs. 20. 04. 2019. 
  4. ^ Ko je ko 1957, str. 771.
  5. ^ Ko je ko 1970, str. 1144.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Петар_Војводић&oldid=27786991”