Petar Škundrić (narodni heroj)
| petar škundrić | |
|---|---|
 Petar Škundrić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 17. mart 1913. |
| Mesto rođenja | Budelj Gornji, kod Ključa, Austrougarska |
| Datum smrti | 1. oktobar 1941. (28 god.) |
| Mesto smrti | Budimlić Japra, kod Oštre Luke, ND Hrvatska |
| Profesija | vojno lice |
| Delovanje | |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 13. marta 1945. |
Petar Škundrić (Budelj Gornji, kod Ključa, 17. mart 1913 — Budimlić Japra, kod Oštre Luke, 1. oktobar 1941), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 17. marta 1913. godine u selu Budelj Gornji, kod Ključa. Poticao je iz siromašne seljačke porodice sa mnogo članova. Posle završetka četvorogodišnje osnovne škole u rodnom selu, bavio se zemljoradnjom i fizičkim poslovima. Sa svega trinaest godina, 1926. godine se zaposlio u Šumskom industrijskom preduzeću (ŠIPAD) u Drvaru.[1]
Za vreme odsluženja vojnog roka, 1931. godine primljen je u podoficirsku školu u Beogradu. Potom je bio prebačen u vazduhoplovstvo, gde je završio radio-telegrafsku školu i 1940. godine dobio letačko zvanje radiotelegrafiste strelca. U toku kratkotrajnog Aprilskog rata, 1941. godine učestvovao je u odbrani Kraljevine Jugoslavije, u sastavu posade bombardera 81. samostalne grupe iz Mostara. Njegova grupa je uspela da izvrši nekoliko borbenih zadataka. Pošto je neprijatelj bio nadmoćniji i bolje opremljeniji, ubrzo je usledila kapitulacija. Petar je uspeo da izbegne zarobljavanje i da se vrati u rodno mesto.[1]
Posle okupacije Jugoslavije, njegov rodni kraj je uključen u satav ustaške Nezavisne Države Hrvatske (NDH) i ubrzo potom su otpočeli ustaški zločini nad srpskim stanovništvom. Kao vojno lice, Petar se odmah uključio u rad na organizovanju zaštite naroda od ustaškog terora. Okupljao je i obučavao ljude iz svog sela.[1]
Kada je 27. jula 1941. godine izbio ustanak u Drvaru, Petar je sa manjom grupom ustanika iz svog sela presreo neprijateljsku jedinicu koja je krenula iz Ključa i primorao je na povlačenje. Njegova grupa je potom u prvim ustaničkim danima izvela nekoliko uspešnih akcija na rušenju železničke pruge i sprečavanju neprijateljskog saobraćaja između Bosanskog Petrovca i Drvara.[1]
Početkom avgusta ustaničke grupe iz okoline Sanice izabrale su Petra za komandanta Jelašinovačkog ustaničkog odreda. Pod njegovom komandom, ovaj odred je od ustaničke grupe prerastao u organizovanu vojnu formaciju, koja je u svojim dejstvima uspešno primenjivala taktiku gerilskog, odnosno partizanskog ratovanja.[1]
Samo u toku avgusta njegov odred je izveo nekoliko uspešnih akcija, koje su imale velikog uticaja, kako na stanovništvo ovog kraja, tako i na neprijatelja. Organizovao je spaljeivanje mosta u Gornjoj Sanici, koji se nalazio usred neprijateljskog uporišta. U selu Janjili, kod Bosanskog Petrovca, posatvio je dobro organizovanu zasedu, koja je napala ustaško-domobransku motorizovanu kolonu i nanela joj velike gubitke od 40 mrtvih i šest uništenih kamiona, a tada je takođe i zarobljena velika količina oružja, municije, namirnica i drugog vojnog materijala. Polovinom septembra na reci Dabru, kod Sanskog Mosta je organizovao paljenje železničkog mosta.[1]
Kao hrabar borac i uspešan komandant Petar je bio veoma popularan i voljen u narodu Sanice i Podgrmeča, a još za života, njegovo ime je postalo legendarno. Posebno je bio omiljen među svojim borcima, sa kojima je još od prvih ustaničkih dana ostvario prisan i drugarski odnos.[1]
Kada je među ustanicima u Bosanskoj Krajini došlo do podele među ustanicima na partizane i četnike, Petar je sa svojim borcima prišao Narodnooslobodilačkom pokretu (NOP). Svojim autoritetom mnogo je doprinosio na ostvarivanju tada osnovih ciljeva NOP-a - suzbijanju šovinizma i širenju duha bratstva i jedinstva. Zajedno sa Petrom, borio se i njegov otac Sima, kao i još četvorica rođene braće.[1]
Poginuo je 1. oktobra 1941. godine, prilikom napada na ustaško-domobransko uporište u Budimlić Japri, kod Oštre Luke. U znak zahvalnosti prema Petru, početkom 1942. godine Prvi bataljon Prvog krajiškog partizanskog odreda je poneo ime „Petar Škundrić“.[1]
Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 13. marta 1945. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.[1][2]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija. Beograd. 1973.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
Narodni heroji iz Cazinske Krajine i Grmeča | ||
|---|---|---|
Narodni heroji Jugoslavije rođeni na teritoriji Cazinske Krajine i Grmeča, kao i oni koji su politički ili vojno delovali na ovom području: | ||
| Grmeč |  | |
| Cazinska Krajina | ||