Pirova pobeda

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Pirova pobeda je izraz kojim se označava velika pobeda sa prevelikom cenom. Pripisuje se vojskovođi u Pirovom ratu — Piru, čija je armija pretrpela velike gubitke uprkos pobedama nad Rimljanima u bitkama kod Herakleje 280. p. n. e. i Askula 279. p. n. e. Posle tih bitaka navodno je rekao: „Još jedna ovakva pobeda i vratiću se u Epir bez ijednog vojnika“.

Etimologija[uredi | uredi izvor]

Pirova pobeda je dobila ime po kralju Piru od Epira, čija je vojska pretrpela nenadoknadive gubitke u pobedi nad Rimljanima u bici kod Herakleje 280. p. n. e. i bici kod Askula 279. p. n. e, tokom Pirovog rata. Posle poslednje bitke, Plutarh priča u Dionisijevom izveštaju:

U obe pobede u Epiru, Rimljani su pretrpeli veće žrtve, ali su imali mnogo veći broj zamenika, tako da su žrtve imale manji uticaj na rimske ratne napore od gubitaka kralja Pira.

Izveštaj se često citira kao: 

Ne ego si iterum eodem modo vicero, sine ullo milite Epirum revertar.
Ако поново остварим такву победу, вратићу се у Епир без иједног војника. — Орозије[1]

ili 

Ако победимо у још једној бици са Римљанима, бићемо потпуно уништени. — Плутарх[2]

Termin je ušao u engleski jezik zbog široko rasprostranjenih zabluda o veličini Pirovih gubitaka. Počevši od pre 1800-ih, latinske knjige istorije govore da je Pir pretrpeo gubitke u desetinama hiljada.[3]

Primeri Pirovih pobeda[uredi | uredi izvor]

  • Bitka kod Askula (279. p. n. e.), Pir od Epira i italijanski saveznici protiv Rimske republike: Rimljani su, iako su pretrpeli duplo više žrtava, mogli lako da popune svoje redove. Pir je izgubio većinu svojih komandanata i veliki deo snaga koje je doveo u Italiju i povukao se na Siciliju.
  • Bitka kod Avaraira (451),[4][5] Vardan Mamikonijan i hrišćanski jermenski pobunjenici protiv Sasanidskog carstva: Persijanci su pobedili, ali se bitka pokazala kao strateška pobeda Jermena, pošto je Avarair utro put Nvarsakskom sporazumu (484. godine), koji je garantovao jermenskoj autonomiju i versku slobodu.
  • Opsada Sigetvara (1566),[6][7] Osmansko-habzburški ratovi: iako su Osmanlije pobedile u opsadi, to se može smatrati Pirovom pobedom zbog velikih osmanskih žrtava, smrti sultana Sulejmana i posledičnog odlaganja do osmanskog pritiska na Beč te godine koji je obustavio osmansku ekspanziju u Evropi.
  • Opsada Ostendea (1601–1604),[8][9][10] Osamdesetogodišnji rat: tri godine Španci su pokušavali da zauzmu ovu luku od holandskih i engleskih branilaca, čak i kada su Holanđani proširili svoju teritoriju dalje na istok. Ogromni trošak i žrtve opsade su dodatno pojačane španskom kasnijom kampanjom da povrati holandske dobitke, koja je malo postigla, a do 1607. Španija je bankrotirala. Rezultirajuće dvanaestogodišnje primirje je zapravo učinilo Nizozemsku republiku nezavisnom državom.
  • Bitka kod Malplakea (1709),[11][12][13] Rat za špansko nasleđe: bitka je bila pobeda saveznika jer je Marlborova vojska zadržala pozicije na bojnom polju, ali je pretrpela dvostruko više francuskih gubitaka i nije mogla da je nastavi. Francuska vojska se povukla u dobrom stanju i relativno netaknuta, i ostala je snažna pretnja od daljih savezničkih operacija.
  • Bitka kod Gangvane (1741) vođena je između 1000 konjanika Ratore iz Džodpura i kombinovanih armija Mogulskog carstva, i Džajpura od 100.000 ratnika sa stotinama topova i artiljerije kod Gangvane. Džajpur je izašao kao pobednik, ali sa teškim gubicima od 12 hiljada poginulih i nekoliko hiljada ranjenih.[14][15]
  • Bitka kod Bunker Hila (1775),[16][17] Američki revolucionarni rat: nakon tri napada na kolonijalne snage, Britanci su osvojili kontrolu nad poluostrvom Boston u ranim fazama rata, ali ih je angažman koštao mnogo više žrtve nego što su Amerikanci imali (uključujući veliki broj oficira) i navelo ih je da usvoje opreznije metode, što je pomoglo američkim pobunjeničkim snagama; političke reperkusije su povećale kolonijalnu podršku nezavisnosti.
  • Bitka kod Gilford Korthausa (1781),[18][19] Američki revolucionarni rat: u ovoj kratkoj bici, britanske snage su pobedile nadmoćniju američku vojsku; Britanci su izgubili znatan broj ljudi i njihova namera da osvoje južne kolonije morala je biti promenjena.
  • Bitka kod Čanselorsvila (1863),[20] Američki građanski rat: General Robert E. Li je podelio svoju vojsku pred Hukerovim većim snagama Unije; odvažna strategija je omogućila vojsci Konfederacije da dobije dan protiv brojčano nadmoćnijeg neprijatelja. Međutim 20% Lijeve vojske je ranjeno ili ubijeno, uključujući generala Stounvola Džeksona, i njegove gubitke je bilo teško nadoknaditi. Lijeva oslabljena vojska krenula je u ofanzivu, ali je manje od dva meseca kasnije poražena i prinuđena da se povuče posle bitke kod Getisburga.
  • Bitka za Solomonova ostrva (1942),[21][22][23] Drugi svetski rat: Japanske i savezničke pomorske snage susrele su se tokom borbe za Gvadalkanal i obližnja ostrva. Nakon razmene vazdušnih napada sa nosača, američki površinski brodovi su se povukli sa jednim potopljenim, a drugim teško oštećenim. Japanske snage ostvarile su taktičku pobedu, pošto nijedan od njihovih brodova nije potopljen, ali je težak gubitak nezamenljivih veteranskih vazduhoplovnih posada bio u strateškoj prednosti za saveznike.
  • Bitka kod rezervoara Čosin (1950),[24][25] Korejski rat: kineska vojska je pokušala da opkoli i uništi snage UN-a, ali u 17-dnevnoj bici po hladnom vremenu, snage UN-a su Kinezima nanele ogromne gubitke dok su vršili povlačenje. Kinezi su okupirali severoistočnu Koreju, ali se nisu oporavili sve do proleća, a UN su zadržale uporište u Koreji.
  • Bitka za Vukovar (1991),[26][27] Rat u Hrvatskoj: Jugoslovenska narodna armija (JNA) je opsedala grad Vukovar, koji su držali Zbor narodne garde i civilni dobrovoljci. Posle 87 dana, razrušeni grad je pao u ruke JNA. Iako je grad bio opkoljen sa svih strana, to je iscrpilo Jugoslovensku vojsku i paravojne formacije koje su imale dvadesetak puta više vojnika i potpunu oklopnu i artiljerijsku nadmoć, a imala je duplo više gubitaka.

Druge upotrebe[uredi | uredi izvor]

Termin se koristi kao analogija u biznisu, politici i sportu da opiše borbe koje na kraju upropaste pobednika.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Historiarum Adversum Paganos Libri, IV, 1.15.
  2. ^ Plutarch. „The Life of Pyrrhus”. Parallel Lives. IX (1920 izd.). Loeb Classical Library. str. 21.8. Pristupljeno 26. 1. 2017. 
  3. ^ Fletcher, Ann; Dutton, S.; Dutton, H.F. (1798). The Study of History Rendered Easy, by a Plan Founded on Experience. University of St. Andrews. 
  4. ^ Hewsen, Robert H. (17. 8. 2011). „AVARAYR”. Encyclopædia Iranica. „So spirited was the Armenian defense, however, that the Persians suffered enormous losses as well. Their victory was pyrrhic and the king, faced with troubles elsewhere, was forced, at least for the time being, to allow the Armenians to worship as they chose.” 
  5. ^ Susan Paul Pattie (1997). Faith in History: Armenians Rebuilding Community. Smithsonian Institution Press. str. 40. ISBN 1560986298. „The Armenian defeat in the Battle of Avarayr in 451 proved a pyrrhic victory for the Persians. Though the Armenians lost their commander, Vartan Mamikonian, and most of their soldiers, Persian losses throughout battles in the 4th to 6th century were proportionately heavy, close to 350,000, and Armenia was allowed to remain Christian.” 
  6. ^ Kohn, George C., ur. (2006). Dictionary of Wars (na jeziku: engleski) (Third izd.). Infobase Publishing. str. 47. ISBN 978-0-8160-6577-6. 
  7. ^ Lázár, István; Tezla, Albert (1999). An Illustrated History of Hungary (na jeziku: engleski) (6th izd.). Budapest: Corvina Books. str. 70. ISBN 978-963-13-4887-3. 
  8. ^ Motley, John Lothrop (1908). Motley's Dutch Nation: Being the Rise of the Dutch Republic (1555-1584). University of Wisconsin: Harper & brothers. str. 754. „For three years Ostend had occupied the entire Spanish army exhausting entirely the resources of Spain while leaving the Dutch free to increase their wealth and power by trade and commerce. It had paid to defend Ostend” 
  9. ^ Cortés, Manuel Lomas (2008). La expulsión de los moriscos del Reino de Aragón: política y administración de una deportación (1609–1611). Centro de Estudios Mudéjares. str. 38. ISBN 9788496053311. „la pirrica victoria en el sitio de Ostende” 
  10. ^ Maland, David (1980). Europe at war 1600–1650. Rowman and Littlefield. ISBN 9780847662135. „it was in many ways a Pyrrhic victory, because Maurice in 1604 led his troops against Sluys. What began as a diversionary raid to lure Spain from Ostend developed into a properly conducted siege and since neither side would take risk of interfering with the others siege works the fall of Ostend was balanced by the fall of Sluys - which it could be argued was more useful to the United Provinces.” 
  11. ^ Lynn, John A. (1999). The Wars of Louis XIV: 1667–1714. London: Longman. str. 334. ISBN 0-582-05629-2. „"Marlborough's triumph proved to be a Pyrrhic victory"” 
  12. ^ Delbrück, Hans (1985). History of the Art of War, Volume IV: The Dawn of Modern Warfare. Prevod: Renfroe, Walter J. Eastport, Conn.: Praeger. str. 370. ISBN 0-8032-6586-7. „Malplaquet was what has been termed with the age-old expression a "Pyrrhic victory”...” 
  13. ^ In a letter to Louis XIV, the French general Villars wrote: "Si Dieu nous fait la grâce de perdre encore une pareille bataille, Votre Majesté peut compter que tous ses ennemis seront détruits."
  14. ^ Fall Of The Mughal Empire - Vol.
  15. ^ Rajasthan Through the Ages (na jeziku: engleski). Sarup & Sons. 2008-01-01. str. 154. ISBN 9788176258418. „Battle of Gangwana 1741.” 
  16. ^ Clinton, Henry (1954). Willcox, William B., ur. The American Rebellion: Sir Henry Clinton's Narrative of His Campaigns, 1775–1782. Yale University Press. OCLC 1305132. „A few more such victories would have shortly put an end to British dominion in America.” 
  17. ^ „Battle of Bunker Hill”. Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. 8. 12. 2016. Pristupljeno 25. 1. 2016. „Although the British eventually won the battle, it was a Pyrrhic victory that lent considerable encouragement to the revolutionary cause.” 
  18. ^ British Whig Party leader and war critic Charles James Fox said, "Another such victory would ruin the British Army!"
  19. ^ McGrath, Nick. „Battle of Guilford Courthouse”. George Washington’s Mount Vernon: Digital Encyclopedia. Mount Vernon Ladies’ Association. Pristupljeno 26. 1. 2017. „In three hours, Cornwallis's army took possession of the field, but it was a Pyrrhic victory... Cornwallis could not afford the casualties his army sustained, and withdrew to Wilmington. By doing so, Cornwallis ceded control of the countryside to the Continentals.” 
  20. ^ Andrews, Evan (1. 9. 2015). „5 Famous Pyrrhic Victories”. History. A&E Television Networks, LLC. Pristupljeno 17. 7. 2016. 
  21. ^ Levine, Alan J. (1995). The Pacific War: Japan Versus the Allies. Westport, Connecticut: Praeger. str. 104. ISBN 0-275-95102-2. Pristupljeno 26. 1. 2017. „This battle of the Santa Cruz Islands was clearly a Japanese victory; the sole Japanese victory in a carrier battle during the war. But it was a Pyrrhic victory, which the Japanese were in no condition to exploit. The damage to their carriers was serious, and their plane losses very heavy. Moreover, the land-based air force at Rabaul was exhausted; many of its best pilots were dead. In late October, the Japanese air effort fell off steeply. Because of its heavy losses and inadequate pilot training program, the Japanese naval air force had already slipped into a qualitative decline from which it never recovered.” 
  22. ^ Pike, Francis (2015). „Guadalcanal: Henderson Field and the Santa Cruz Islands (September 1942 - January 1943)”. Hirohito's War: The Pacific War, 1941-1945. London: Bloomsbury Publishing Plc. str. 509. ISBN 978-1-4725-9670-3. Pristupljeno 26. 1. 2017. „Vice-Admiral Nagumo, who was transferred to shore duty after the battle, reported to the Combined Fleet with greater than usual insight and honesty, "This battle was a tactical win, but a shattering strategic loss for Japan. Considering the great superiority of our enemy's industrial capacity, we must win every battle overwhelmingly to win this war. This last one, although a victory, unfortunately, was not an overwhelming victory." Naval victories are usually counted in ships lost but given the destruction of the cream of the Japanese Navy’s aircrews, it could even be argued that, in the case of the Battle of the Santa Cruz Islands, the Japanese came off worst. Reporting several weeks after the battle, Nimitz too correctly calibrated the result of the battle: "This battle cost us the lives of many gallant men, many planes and two ships that could ill be spared... We nevertheless turned back the Japanese again in their offensive to regain Guadalcanal and shattered their carrier air strength on the eve on the critical days of mid-November. It was indeed a pyrrhic victory."” 
  23. ^ Toll, Ian W. (2015). The Conquering Tide: War in the Pacific Islands, 1942-1944. Pacific War Trilogy. II. W. W. Norton & Company. ISBN 978-0393080643. Pristupljeno 26. 1. 2017. „As at Coral Sea, the contest would go into the books as a tactical victory for the Japanese but a strategic victory for the Americans... The Japanese press reported another triumph, and the rank and file cheered another fantastic victory. But the senior commanders of the navy privately acknowledged that the result had been, at best, a pyrrhic victory.” 
  24. ^ Xu, Yan (徐焰) (1990). 第一次较量：抗美援朝战争的历史回顾与反思 [First Confrontation: Reviews and Reflections on the History of War to Resist America and Aid Korea] (na jeziku: kineski). Beijing: Chinese Radio and Television Publishing House. str. 59. ISBN 978-7-5043-0542-8. 
  25. ^ Roe, Patrick C. (2000). The Dragon Strikes: China and the Korean War, June-December 1950. Novato, California: Presidio. str. 412. ISBN 978-0-89141-703-3. 
  26. ^ Woodward, Susan L. (1995). Balkan Tragedy: Chaos and Dissolution after the Cold WarNeophodna slobodna registracija. Washington, D.C.: Brookings Institution Press. str. 258. ISBN 978-0-8157-9513-1. 
  27. ^ Central Intelligence Agency Office of Russian and European Analysis (2000). Balkan Battlegrounds: A Military History of the Yugoslav Conflict, 1990–1995: Volume 1. Washington, D.C.: Central Intelligence Agency. str. 99. ISBN 978-0-16-066472-4. 
Ikona za klice

Ovaj članak je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti.

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пирова_победа&oldid=27808312”