Polesje
Polesje ili poljesje[1](ukr. Полісся, blr. Палессе, rus. Полесье, polj. Polesie) istorijsko-kulturna i fizičko-geografska je oblast i jedno od najvećih evropskih močvarnih područja u jugozapadnom delu Istočnoevropske nizije. Smešteno je u području Poleske nizije duž tokova Pripjata i Desne. Zauzima površinu od oko 130.000 km² na severu Ukrajine, jugu Belorusije, istočnim delovima Lublinskog Vojvodstva Poljske i zapadne delove Brjanske oblasti Rusije.
Etimologija[uredi | uredi izvor]
U osnovi termina „Polesje“ na svim jezicima leži koren „les“ što aludira da je Polesje teritorija „pod lesom“. Po jednoj varijanti termin „les“ je slovenskog porekla i označava šumu (rus. лес — „šuma“),[2][3] dok je prema drugom shvatanju reč o baltičkoj reči „pol-/pal-“ koja u osnovi označava močvaran kraj.[4]
Granice oblasti i geografija[uredi | uredi izvor]
Najveći deo Polesja obuhvata područja severne Ukrajine i krajnjeg juga Belorusije, te manje delove Vojvodstva Lublinskog u Poljskoj i Brjanske oblasti u Rusiji. Oblast se nalazi u vegetacionoj zoni mešovitih listopadnih šuma, a južna granica oblasti predstavlja ujedno i granicu između listopadnih šuma i šumostepe. U osnovi močvarna oblast je obimnim meliorativnim radovima u periodu od 60-ih do 80-ih godina 20. veka pretvorena u plodno obradivo tlo.
Belorusko Polesje[uredi | uredi izvor]
Belorusko Polesje zauzima južne delove Brestske i Gomeljske oblasti površine oko 61.000 km² (ili nešto manje od trećine državne teritorije Belorusije). Regija se od zapada ka istoku proteže dužinom od oko 500 km, dok je širina u proseku oko 200 km. uslovno rečeneo deli se na zapadno i istočno Polesje, a granica između njih su reke Jaseljda i Gorinj.
Belorusko Polesje deli se na 5 fizičko-geografskih celina: Brestsko, Pripjatsko, Zagorodje, Mazirsko i Gomeljsko.[5] Belorusko Polesjeo pripada slivovima reka Pripjat, Ščara, Muhavec, Braginka i Bug. Reke Dnjepar i Bug su međusobno povezane kanalom Dnjepar-Bug koji ide preko ovog dela Polesja.
Ukrajinsko Polesje[uredi | uredi izvor]
Ukrajinsko Polesje obuhvata prostrano područje na sveru Ukrajine širine oko 100 km, i čini oko 20% celokupne državne teritorije. Reka Dnjepar deli ga na dva dela Pravoberežno i Levoberežno Polesje.
Lublinsko Polesje[uredi | uredi izvor]
Polesju pripadaju istočni delovi Lublinskog Vojvodstva, krajevi uz srednji tok reke Bug. Zapadna granica poljskog polesja ide rekom Vepš.
Demografske osobenosti Polesja[uredi | uredi izvor]
Mnogi etnolozi smatraju stanovnike Polesja posebnom etničkom grupom nezavisnom od Ukrajinaca i Belorusa, označavajući ih kao Poleščuke.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Milenko Mastilović, dipl. inž. kartograf (urednik atlasa) i saradnici (1992). Geografski atlas za V, VI, VII i VIII razred osnovne škole. Beograd: Izdavačka ustanova zavod za kartografiju:„GEOKARTA”. str. 30.
- ^ Klimčuk F. D. Geografičeskaя proekciя vnutrenneй formы nazvaniя «Polesьe» // Regionalьnыe osobennosti vostočnoslavяnskih яzыkov, literatur, folьklora i metodы ih izučeniя. Tezisы dokladov i soobщeniй ІІІ respublikanskoй konferencii. Častь І. Gomelь. 1985. pp. 93–96.
- ^ Krыvіckі A. A. Nazva Palesse – svaя cі čužaя? // Rodnae slova. 1997. № 8. pp. 35–43.
- ^ Katonova E. M. Balto-slavяnskie kontaktы i problema эtimologii gidronimov // Problemы эtnogeneza i эtničeskoй istorii baltov. Tezisы dokladov. Vilьnюs. 1981. pp. 96-98.
- ^ Moroz M. A., Čakvin I. V. Polesьe kak istoriko-эtnografičeskaя oblastь, ee lokalizaciя i granicы // Polesьe. Materialьnaя kulьtura. pp. 40.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
