Rana islamska filozofija ili klasična islamska filozofija je izraz koji se koristi za period u razvoju islamske filozofije koji je započeo u 2. vekupo Hidžri, odnosno na početku 9. veka nove ere i trajao do 6. veka po Hidžri, odnosno kraja 12. veka. On korespondira sa periodom koji se naziva islamsko zlatno doba, odnosno kada su, između ostalog, dostignuća islamske filozofije i nauke imale značajan uticaj na razvoj tih oblasti u kasnijim periodima, odnosno drugim delovima sveta.
Rane filozofske škole u islamskom svetu se dele u dve opšte grupe: islamska peripatetička filozofija (hikmat al-maša) i islamska iluminativna filozofija (hikmat al-išrak).
Islamska peripatička filozofija u svojim racionalnim fundamentima je bliska Aristotelovom filozofskom sistemu. Ona je zasnovana na demonstraciji i racionalnoj validnosti. Ogromnim zalaganjem Abu Jakuba Ishaka al-Kindija, Abu Nasra Farabija, Abul-Hasan Amirija, Ibn Sina, Fahrudina Razija i Ibn Rušda, ova filozofska škola je u velikoj meri usavršena. Istorijski podaci svedoče o tome da je Aristotel uglavnom hodao dok je iznosi svoje teorije učenicima, a da su ga oni hodajući slušali i beležili. Istoričari smatraju da se filozofija koju oni predstavljaju upravo zato naziva peripatetičkom filozofijom.
Termin al-išrak u arapskom jeziku označava osvetljenje, sijanje i samopokazivanje. Posmatrano iz istorijskog aspekta, islamska iluminativna filozofija je prva i nastarija vrsta filozofije. U islamskom svetu, predvodnik ove škole filozofije je bio Šihabudin Jahja ibn Nabš Suhravadi (pogubljen 1191. godine), a njegovi sledbenici poput Šahrazurija i Kutubina Širazija su dotatno razvili ovu školu.
Prirodna filozofija ili filozofija prirode (od latinskogphilosophia naturalis) predstavlja filozofsko istraživanje prirode i fizičkog univerzuma koje je bilo dominantan oblik istraživanja do razvoja savremene nauke. Smatra se da je prirodna filozofija preteča prirodnih nauka.
Počev od Aristotela, pa sve do 19. veka, termin "prirodna filozofija" je bio opšti termin koji se koristio da opiše praksu proučavanja prirode. Tek je u 19. veku sam pojam "nauka" dobio svoje današnje značnjenje sa novim terminima kao što su "biologija" i "biolog", "fizika" i "fizičar".Knjiga Isaka NjutnaPhilosophiae Naturalis Principia Mathematica (1687), čiji se naslov prevodi kao "Matematički principi prirodne filozofije", odražava trenutnu upotrebu reči "prirodna filozofija", slično "sistematskom proučavanju prirode". Čak i u 19. veku, rasprava Lorda Kelvina i Pitera Taita koja je definisala veći deo moderne fizike je imala naslov Rasprava o prirodnoj filozofiji (1867).
U nemačkoj filozofiji, Naturphilosophie (filozofija prirode) je opstala u 18. i 19. veku kao pokušaj da se postigne jedinstvo prirode i duha. Neka od najvećih imena u nemačke filozofije imaju veze sa ovim pokretom, uključujući i Geta, Hegela i Šelinga. Naturphilosophie je povezan sa romantizmom i pogledom koji smatra prirodni svet kao vrstu ogromnog organizma, za razliku od pristupa koji su imali Džon Lok i Isak Njutn koji su ga posmatrali kao mašinu.
Sholastika (od grč. σχολεῖον — dokolica; lat. schola — škola) srednjovekovna je hrišćanska filozofija, upražnjavana u crkvenim i manastirskim školama i ranim evropskim univerzitetima.
Filozofija je smatrana ,,sluškinjom teologije jer nije imala zadatak da traga za istinom, već samo da objasni i potvrdi osonovne verske dogme sadržane u Bibliji i drugim crkvenim knjigama.
Iako se ovaj termin često koristi za označavanje doktrinarnih stanovišta za koja se tvrdi da su bila dominantna u srednjem veku, sholastika, u stvari, ima slobodnije i šire značenje. Ovaj termin bi se mogao adekvatnije primeniti na jedan filozofski pokret svojstven naročito (iako ne isključivo) srednjovekovnim školama i univerzitetima od 12. do ranog 16. veka, karakterističan kako po metodu tako i po sadržaju. Po metodu, izrazitim naglašavanjem sistematizovanja znanja i strogom upotrebom logike u pronalaženju prihvatljivog stanovišta među suparničkim autoritetima; po sadržaju, stalnim nastojanjem da se filozofsko racionalno rasuđivanje primeni ne samo na logiku, epistemologiju, etiku, prirodnu nauku i metafiziku, nego isto tako i na ona osnovna hrišćanska uverenja koja se ne temelje na razumu, nego na otkrivenju Svetog pisma.
