Portugalska zapadna Afrika

Portugalska Angola Província Ultramarina de Angola
Zastava Grb
Geografija
Prestonica		Luanda (1575)
Istorija
Događaji
— osnivanje Sao Paulo de Lunde		1575.
— Angola osvojena od strane Holanđana		1641.
— Portugalci ponovo osvajaju Angolu		1648.
Geografske i druge karakteristike
Valuta		Portugalski eskudo
Zemlje prethodnice i naslednice
Prethodnice:		Naslednice:
	Kraljevstvo Kongo	Angola

Portugalska Angola je osnovana od strane 400 portugalskih kolonista na čelu sa Paulom Dijasom de Novaisom 1575. godine na ostrvu Luanda. Sledeće godine (1576) stanovnici su dali ime svojoj naseobini Sao Paulo de Lunda i izgradili su utvrđenje, bolnicu i crkvu. Ubrzo (1579) izbija sukob između domorodaca koje je predvodio Ngola i pridošlih Portugalaca.

Širenje kolonije

Iz Portugalije je 1592. godine poslan prvi kraljevski guverner Francisko de Almeida, međutim, zbog otpora Portugalaca u Angoli opozvan je već sledeće godine (1593). Heronimo de Almeida postaje te 1593. godine guverner Angole, ali nije dugo ostao na toj poziciji jer je 1594. godine poslan novi guverner Žuan Furtado de Mendonsa sa ogromnom vojskom. On je sa 400 portugalskih i 15 000 afričkih vojnika stigao do reke Bungo. Novi guverner Manuel Serveira Pereira došao je sa vojskom do Kambambe i izgradio utvrđenje (1603). Manuel Fereira Forjaz je postavljen 1607. za novog gevernera Angole i dobio je zadatak da uhapsi prethodnog guvernera. Guverner Forjaz je lokalne afričke poglavice i njihove sunarodnike stavio pod zaštitu portugalske krune nametajući im teške poreze. Portugalci prave savez sa afričkim plemenom Imbangala 1612. i krenuli u zajedničke napade na narod Mbundu. Po drugi put je postavljen za guvernera Angole Manuel Serveira Pereira sa zadatkom osvajanja Benguele. To je i ostvareno 1617. godine u sklopu ekspanzije širenja Portugalaca južno od Luande. Sledeće godine Portugalci nastavljaju kampanju za širenje svoje kolonije i napadaju Kraljevinu Ndongo. Protiv naroda Kasanje i Nambu novi guverner Žuan Koreira de Souza 1621. godine pokreće novu vojnu kampanju.

Napadi Holanđana

Godine 1623. Holanđani napadaju Luandu i privremeno zauzimaju Benguelu, koja je u to vreme bila centar trgovine robljem. I sledeće godine Holanđani su pokušali da preuzmu portugalske kolonije, ali bez uspeha. U tome su uspeli tek 1641. godine kada su zauzeli Angolu i Luandu. Međutim 1648. godine Portugalci su povratili Angolu i proterali Holanđane. Poslednje veliko proširenje koje su ostvarili Portugalci jeste osvajanje Pungo Adongao 1671. godine.

Širenje ka unutrašnjosti

Portugalci napreduju prema unutrašnjosti i osnivaju Kakondu (u današnjoj centralnoj Angoli) 1680. godine. Portugalci osnivaju 1714. godine trgovačku ispostavu Zambo na ušću reke Lungva u reku Zambezi. Portugalske snage proširuje koloniju iza kolonije Benguela u 18. veku i pokušava da opkoli ostale oblasti sredinom 19. veka. Portugalci osnivaju 1840. godine Mosamedes u južnoj Angoli kao deo pokušaja daljeg širenja kolonije. Grad je brzo narastao zahvaljujući emigrantima iz Brazila.

20. vek

Godine 1951. Angola kao i Mozambik postaje prekomorska provincija. Nezadovoljni vladavinom Portugalaca tokom šedesetih godina 20. veka formirano je nekoliko pokreta protiv portugalske vlasti. To je dovelo do rata za nezavisnost.

Ekonomija kolonije Angola

Angola je izvozila robove sve do 1878. godine kada je trgovina robovima zabranjena. Proizvodnja kafe u Angoli započinje tridesetih godina 19. veka i postaje najznačajnija privredna grana sve do sedamdesetih godina 20. veka kada je otkrivena nafta. Osim toga u Angoli jača industrija gume i vlasti kolonije nameću carine na izvoz slonovače. Proizvodnja gume doživljava pravi procvat od 1880. godine.

Literatura

• Melvin E. Page (Author), Penny Sonnenberg (Author), James D. Ciment (Editor), Colonialism An International Social Cultural And Political Encyclopedia, 2003