Pravoslavna crkva Ukrajine

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druge upotrebe, pogledajte Ukrajinska pravoslavna crkva (višeznačna odrednica).
Pravoslavna crkva Ukrajine
Православна церква України
manastir Svetog Mihaila u Kijevu
Osnovni podaci
OsnivačKijevski patrijarhat i
Ukrajinska autokefalna pravoslavna crkva
Osnivanjedecembar 2018.
Priznanjenije priznata od većine pomjesnih crkava
Verski poglavarmitropolit kijevski i sve Ukrajine Epifanije (Dumenko)
SedišteKijev
Jurisdikcija Ukrajina
Jezikukrajinski
Kalendarnovojulijanski kalendar
www.pomisna.info

Pravoslavna crkva Ukrajine (ukr. Православна церква України) je delimično priznata, samoproklamovana autokefalna crkva sa dostojanstvom mitropolije. Nalazi se na 15. mjestu u diptihu prema izdanju Carigradske patrijaršije.

Postoji još i Ukrajinska pravoslavna crkva pod jurisdikcijom Ruske pravoslavne crkve.

24. maja 2023. godine Arhijerejski sabor donosi odluku o potpunom prelasku na prerađeni julijanski kalendar i da će se ovaj prelazak izvršiti 1. septembra 2023.[1][2] Odlučeno je i da se sazove Pomesni sabor 27. jula 2023. godine, koji će konačno odobriti prelazak na revidirani julijanski kalendar.[3]

Sporan status[uredi | uredi izvor]

Pravoslavna crkva Ukrajine (PCU) nastala je ujedinjenjem dvije raskolničke vjerske organizacije: Ukrajinske pravoslavne crkve Kijevskog patrijarhata (UPC KP) i Ukrajinske autokefalne pravoslavne crkve (UAPC). U državnom registru je zvanično upisana pod nazivom Kijevska mitropolija Ukrajinske pravoslavne crkve (Pravoslavne crkve Ukrajine).[4]

Proklamovani status autokefalne crkve ustanovljen je od vaseljenskog patrijarha putem izdavanja patrijaršijskog i sinodskog tomosa. Međutim, Ruska pravoslavna crkva i većina pomjesnih crkava ne priznaju kanonski status novostvorene PCU. Priznati kanonski status uživa Ukrajinska pravoslavna crkva kao samoupravna crkva s pravima široke autonomije pod jurisdikcijom Ruske pravoslavne crkve.

Organizacija[uredi | uredi izvor]

Osnovni akt Pravoslavne crkve Ukrajine kojim se propisuje njeno ustrojstvo je Ustav Pravoslavne crkve Ukrajine (ukr. Статут Православної церкви України).[5][6][7] Novostvorena PCU se određuje kao dio „Jedne, Svete, Saborne i Apostolske Crkve” koja se kroz Carigradsku patrijaršiju nalazi u jedinstvu sa ostalim pravoslavnim autokefalnim crkvama. Nema jurisdikciju nad ukrajinskom dijasporom budući da je ustavno propisano da se pravoslavni hrišćani ukrajinskog porijekla isključivo nalaze pod vlašću eparhijskih arhijereja Carigradske patrijaršije u dijaspori.[8]

Na čelu Pravoslavne crkve Ukrajine stoji „mitropolit kijevski i sve Ukrajine” (ukr. митрополит Київський і всієї України). Bira ga Pomjesni sabor iz reda tri kandidata koja predlaže Sveti arhijerejski sabor. Pomjesni sabor je najviša vlast i sastoji se iz svih arhijereja i predstavnika sveštenstva i svetovnjaka. Sveti arhijerejski sabor je zakonodavna vlast i sastoji se iz eparhijskih arhijereja. Izvršni organ je godišnji (stalni) Sveti sinod i sastoji se iz mitropolita i 12 eparhijskih arhijereja. Sveštenstvo Pravoslavne crkve Ukrajine ima pravo „apelacije” ka vaseljenskom patrijarhu na odluke sudskih organa PCU.[9]

Unutrašnji raskol[uredi | uredi izvor]

Prilikom ujedinjenja u jesen 2018. godine, odlučeno je da se Filaretu Denisenku, dotadašnjem poglavaru Kijevskog patrijarhata, ostavi naslov počasnog patrijarha kijevskog, a mitropolit Epifanije Dumenko se tim povodom obavezao da će se u svim ključnim pitanjima iz oblasti unutrašnje crkvene uprave konsultovati sa Filaretom. Međutim, već tokom proleća 2019. godine, između Epifanija i Filareta je došlo do spora oko niza pitanja koja su se odnosila na uređenje unutrašnje crkvene uprave i promenu statusa dotadašnjih eparhija u dijaspori. Usled produbljivanja krize, u junu iste godine došlo je do unutrašnjeg raskola, nakon čega je struja oko počasnog patrijarha Filareta Denisenka izvršila obnavljanje Kijevskog patrijarhata, čime je označen početak brojnih sporova koji se između dve organizacije vode ne samo oko crkvenih pitanja, već i oko imovinskih i drugih prava.[10]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Orthodox Church of Ukraine to switch to Revised Julian calendar, celebrate Christmas on Dec. 25”. Kyiv Independent (na jeziku: engleski). 2023-05-24. Pristupljeno 2023-05-24. 
  2. ^ „OCU switches to a new calendar”. Istorychna Pravda (na jeziku: Ukrainian). 24. 5. 2023. Pristupljeno 24. 5. 2023. 
  3. ^ Svoboda, Radіo (2023-05-24). „PCU shvalila perehіd na noviй kalendar: Rіzdvo – 25 grudnя”. Radіo Svoboda. Pristupljeno 2023-05-24. 
  4. ^ „Kiїvsьka mitropolія Ukraїnsьkoї pravoslavnoї cerkvi (Pravoslavnoї cerkvi Ukraїni)”. Pristupljeno 25. 5. 2019. 
  5. ^ Doslovni prevod je Statut Pravoslavne crkve Ukrajine (ukr. статут — srp. statut)
  6. ^ „Oprilюdneno statut Pravoslavnoї cerkvi Ukraїni (POVNIЙ TEKST)”. Pristupljeno 7. 1. 2019. 
  7. ^ „Statut Pravoslavnoї cerkvi Ukraїni”. Pristupljeno 25. 5. 2019. 
  8. ^ Glava I Ustava Pravoslavne crkve Ukrajine
  9. ^ Glave II, III, V, VII i XI Ustava Pravoslavne crkve Ukrajine
  10. ^ „SPC (2019): Filaret obnovio Kijevsku Patrijaršiju”. Arhivirano iz originala 09. 08. 2021. g. Pristupljeno 26. 10. 2019. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Православна_црква_Украјине&oldid=27703705”