Prašuma

Perućica, jedna od prašuma Evrope

Prašuma u pradavno doba bujne su šume pokrivale velike delove kopna. Čovek je malo-pomalo šumu krčio i pretvarao je u obradivu zemlju ili čak na njoj gradio. Danas se u retkim delovima sveta mogu naći nedirnute, guste, neprohodne šume u kojima se drveće samo ruši od starosti. To su prašume. One imaju velika drva i vrlo raznolik biljni i životinjski svet.

Prašume umerenih krajeva

U pojasu umerene klime velike prašume nalaze se na granici Poljske i Belorusije (Bjaloveška šuma), u Rumuniji, Engleskoj, i Kanadi. Jedna od četiri preostale prašume u Evropi je Perućica kod Vučeva u Republici Srpskoj delu Bosne i Hercegovine. U prašumama umerenih krajeva žive: mrki medved, ris, divlja mačka, veverica itd.

Tropske prašume

U tropskim krajevima i njihovim prašumama, kiše su vrlo česte. Najveća prašuma na svetu je tropska Amazonija, velika kao Evropa, daje 40% zemaljskog kiseonika. Tu nalazimo leptire, zmije, leoparde, tigrove, bivola, nilske konje, krokodile, jaguare, mravojede...

Čovek osvaja prašumu

Prašume su bogate drvetom, ponegdje i rudama, pa je to navelo čoveka da osvaja teško pristupačne krajeve. Tropske prašume daju velike količine kaučuka, bambusa, banana itd, a na iskrčenim se mestima uzgaja pirinač, šećerna trska, kakao, pamuk i drugo bilje. U Južnoj Americi, Indiji i Africi teku kroz džungle velike reke (Amazon, Ganges, Kongo, Niger). Kako nema drugih prometnih putova, reke služe prometu. Danas se kroz džungle probijaju moderni asfaltirani putevi, ali se dosta prometa obavlja avioniima i helikopterima, jer je lakše graditi aerodrome, nego probijati puteve i železničke pruge. Sve opsežnije iskorištavanje šuma ugrožava opstanak kiseonika i život na Zemlji. Računa se da zbog seče svake godine nestane 11 000.000 hektara tropskih prašuma. Naročito je ugrožena džungla u Amazoniji (Južna Amerika) koja je značajna za zemaljski život, jer svakodnevno u atmosferu ispušta velike količine kiseonika. Zato je ta džungla nazvana „zelena pluća sveta“.

Vidi još

• Selvas